【双语】人参可不敢乱吃了，推荐一些食补法，对身体好ئادەمگىياھنى قالايمىقان يېيىشكە بولمايدۇ، قۇۋۋەت تولۇقلاش ئۇسۇللىرىنى تەۋسى

但是，感染HIV后不代表要在饮食上“大刀阔斧”，均衡的饮食即可。证据证明，进食补品的效果有限，不推荐大量补充营养补品，避免增加肾损害的风险。对于确实需要进食营养品的，务必在医生或药师指导下使用。
ياخشى بولغان ئوزۇقلۇق ھەر بىر ئادەمنىڭ ساغلاملىقى ئۈچۈن ئىنتايىن مۇھىم. ئوزۇقلۇق ئىممۇنىتېت سىستېمىسىنىڭ ساغلاملىقىنى ساقلاش ۋە ئىممۇنىتېت سىستېمىسىنىڭ پۇرسەتلىك يۇقۇملىنىشقا قارشى تۇرۇش جەھەتتە مۇھىم رول ئوينايدۇ. ساغلام يېمەك - ئىچمەك يەنە كىشىلەرنىڭ ساغلام بەدەن ئېغىرلىقىنى تۇرغۇزۇشىغا ياردەم بېرىپ، يۈرەك كېسىلى، دىئابېت كېسىلى، راك كېسىلى، سۆڭەك شالاڭلىشىش قاتارلىق كېسەللىكلەرنىڭ يۈز بېرىش خەۋپىنى تۆۋەنلىتىدۇ. بولۇپمۇ ئەيدىز كېسىلى مەزگىلىدە بەدەن ئېغىرلىقى يېنىكلىسە ۋە زىيادە ئورۇقلاپ كەتسە ،ئاسانلا ۋىتامىن A ۋە ۋىتامىن B12 كەملىكنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ. لېكىن ،HIV بىلەن يۇقۇملانغاندىن كېيىن يېمەك - ئىچمەك جەھەتتە «دادىل» بولۇشقا ۋەكىللىك قىلمايدۇ ،تەڭپۇڭ يېمەك - ئىچمەك بولسىلا بولىدۇ. دەلىل - ئىسپاتلار شۇنى ئىسپاتلىدىكى، قۇۋۋەت يېمەكلىكلىرىنى ئىستېمال قىلىشنىڭ ئۈنۈمى چەكلىك بولىدۇ، كۆپ مىقداردا ئوزۇقلۇق تولۇقلايدىغان قۇۋۋەت يېمەكلىكلىرىنى تەۋسىيە قىلماي، بۆرەكنىڭ زىيانغا ئۇچراش خەۋپىنى ئاشۇرۇۋېتىشتىن ساقلىنىش كېرەك. ھەقىقەتەن ئوزۇقلۇق ماددىلارنى يېيىشكە توغرا كەلسە، چوقۇم دوختۇر ياكى دورىگەرنىڭ يېتەكچىلىكىدە ئىشلىتىش كېرەك.
至于抗病毒治疗期间能否进食人参的问题，具体问题具体分析。众所周知，目前艾滋病尚不能治愈，但已能通过高效抗反转录病毒联合疗法（简称抗病毒治疗）来让患者活得更长、活得更好。而中药在延缓艾滋病发病、降低病死率、调节免疫、改善症状等4个方面，具有确切的临床疗效。国家重大专项临床试验数据显示，接受中药治疗的患者较不接受中药治疗的患者其发病期延缓4年，发病率降低7.6%，病死率下降11.5%；临床观察超过8000例中西医结合治疗的患者，免疫功能稳定的达到2/3，明显要好于不接受中药治疗的患者。再从患者个人感受上来说，中药可以改善乏力、失眠等症状，进一步提升生活质量。
ۋىرۇسقا قارشى داۋالاش مەزگىلىدە ئادەمگىياھنى يېيىشكە بولىدىغان - بولمايدىغانلىقى مەسىلىسىگە كەلسەك، كونكرېت مەسىلىنى كونكرېت تەھلىل قىلىش كېرەك. ھەممىگە مەلۇمكى، نۆۋەتتە ئەيدىز كېسىلىنى داۋالاپ ساقايتقىلى بولمايدۇ، لېكىن يۇقىرى ئۈنۈملۈك تەتۈر كۆچۈرۈلگەن ۋىرۇسقا قارشى بىرلەشمە داۋالاش ئۇسۇلى ( قىسقارتىلىپ ۋىرۇسقا قارشى داۋالاش دېيىلىدۇ ) ئارقىلىق بىمارلارنى تېخىمۇ ئۇزۇن، تېخىمۇ ياخشى ياشاش ئىمكانىيىتىگە ئىگە قىلغىلى بولىدۇ. جۇڭيى دورىلىرى ئەيدىز كېسىلىنىڭ قوزغىلىشىنى كېچىكتۈرۈش، ئۆلۈش نىسبىتىنى تۆۋەنلىتىش، ئىممۇنىتېتنى تەڭشەش، كېسەللىك ئالامىتىنى ياخشىلاش قاتارلىق تۆت جەھەتتە ھەقىقىي كىلىنىكىلىق داۋالاش ئۈنۈمىگە ئىگە. دۆلەتنىڭ چوڭ ـ چوڭ مەخسۇس كلىنىكىلىق تەجرىبە سانلىق مەلۇماتلىرىدا كۆرسىتىلىشىچە، جۇڭيى دورىسى بىلەن داۋالاشنى قوبۇل قىلغان بىمارلار جۇڭيى دورىسى بىلەن داۋالاشنى قوبۇل قىلمىغان بىمارلارغا قارىغاندا، كېسەل قوزغىلىش مەزگىلى تۆت يىل كېچىكتۈرۈلگەن، كېسەل بولۇش نىسبىتى %7.6 تۆۋەنلىگەن، ئۆلۈش نىسبىتى %11.5 تۆۋەنلىگەن؛ كلىنىكىلىق كۆزىتىش جۇڭگو تېبابىتى بىلەن غەرب تېبابىتىنى بىرلەشتۈرۈپ داۋالىغان 8000 دىن ئارتۇق بىمارنىڭ ئىممۇنىتېت ئىقتىدارى مۇقىم بولغان بىمارلارنىڭ ئۈچتىن ئىككى قىسمىغا يېتىپ، جۇڭيى دورىسى بىلەن داۋالانمىغان بىمارلاردىن كۆرۈنەرلىك ياخشى بولدى. بىمارنىڭ تەسىراتىدىن ئېلىپ ئېيتقاندا، جۇڭيى دورىسى ماغدۇرسىزلىنىش، ئۇيقۇسىزلىق قاتارلىق كېسەللىك ئالامەتلىرىنى ياخشىلاپ، تۇرمۇش سۈپىتىنى يەنىمۇ ئۆستۈرىدۇ.
值得强调的是，抗病毒药物与中草药合用时，应注意中草药与抗病毒药物之间的相互作用。国外有文献报道，有部分中药会阻断抗病毒药物的正常工作，比如金丝桃草、银杏、甘草、水飞蓟、缬草等会降低蛋白酶抑制剂（如克力芝）的药效。国内也有文献报道，某些中药制剂有延长抗HIV药物代谢的作用。一些体外药效学实验表明，黄连、黄芩、黄柏、苦参、虎杖、连翘、茵陈、柴胡、牡丹皮、大黄、丹参、当归、板蓝根、人参、黄芪和甘草等中药有可能通过抑制肝脏药物代谢酶CYP3A4 的活性，避免HIV 蛋白酶抑制剂(比如茚地那韦)的代谢失效，改善后者的生物利用度，有可能进一步优化中药和化学药对HIV的联合治疗。特别注意的是，服用中药应与抗病毒药间隔1小时以上。
تەكىتلەشكە ئەرزىيدىغىنى شۇكى، ۋىرۇسقا قارشى دورىلار بىلەن جۇڭيى ئۆسۈملۈك دورىلىرىنى بىرلەشتۈرۈپ ئىشلەتكەندە، جۇڭيى ئۆسۈملۈك دورىلىرى بىلەن ۋىرۇسقا قارشى دورىلار ئوتتۇرىسىدىكى ئۆزئارا تەسىرگە دىققەت قىلىش كېرەك. چەت ئەللەردىكى بەزى ماتېرىياللاردا خەۋەر قىلىنىشىچە، بىر قىسىم جۇڭيى دورىلىرى ۋىرۇسقا قارشى دورىلارنىڭ نورمال خىزمىتىنى ئۈزۈپ قويىدىكەن، مەسىلەن، سېرىقچاي، كۈمۈش ئۆرۈك، چۈچۈكبۇيا، خوخا تىكەن، سۇمبۇل قاتارلىقلار ئاقسىل فېرمېنتىنى تورمۇزلىغۇچى دورىلار ( مەسىلەن، كېلىجى ) نىڭ ئۈنۈمىنى تۆۋەنلىتىۋېتىدىكەن. دۆلەت ئىچىدىكى بەزى ماتېرىياللاردا بەزى جۇڭيى دورىلىرىنىڭ HIV دورىلىرىنىڭ مېتابولىزمىنى ئۇزارتىش رولى بارلىقى خەۋەر قىلىنغان. بەزى بەدەن سىرتىدىكى دورا ئۈنۈمشۇناسلىقى تەجرىبىلىرىدىن مەلۇم بولۇشىچە، مامۇرانچىن، قالقانگۈل، بارخات دەرىخى، ئاچچىق بۇيا، قامچىئوت، قارىدان، قىل يوپۇرماقلىق ئەمەن، پەربۇن، مودەنگۈل پوستى، رەۋەن، چۆل يالپۇزى، كىرەش، ئوسما يىلتىزى، ئادەمگىياھ، كەتىرا ۋە چۈچۈكبۇيا قاتارلىق جۇڭيى دورىلىرى جىگەر دورا مېتابولىزمى فېرمېنتى CYP3A4 نىڭ ئاكتىپلىقىنى تورمۇزلاش ئارقىلىق ،HIV ئاقسىل فېرمېنتىنى تورمۇزلىغۇچى دورىلار ( مەسىلەن:ئىندىناۋېي ) نىڭ مېتابولىزمى ئۈنۈمىنى يوقىتىشتىن ساقلىنىشى مۇمكىن كېيىنكىسىنىڭ بىئولوگىيىلىك پايدىلىنىش دەرىجىسىنى ياخشىلاپ، جۇڭيى دورىلىرى ۋە خىمىيىلىك دورىلارنىڭ HIV بىرلەشمە داۋالاشنى يەنىمۇ ئەلالاشتۇرۇشى مۇمكىن. ئالاھىدە دىققەت قىلىشقا تېگىشلىكى شۇكى، جۇڭيى دورىلىرىنى ۋىروسقا قارشى دورىلار بىلەن بىر سائەتتىن ئارتۇق ئارىلىق قالدۇرۇش كېرەك.
药补不如食补！事实上，最合理的营养补充应该源于日常膳食，在饮食方面推荐：食物多样、谷类为主、粗细搭配、天天吃奶类或豆制品、多吃果蔬薯类、常吃鱼禽蛋瘦肉、少用烹调油，饮食清淡少盐（点外卖的时候一定要备注），食不过量，天天运动，保持健康体重，三餐分配合理，少吃零食，足量喝水，合理选择饮料，饮食平衡、多样，确保身体摄取足够的微量营养素需求。

同时，在抗病毒治疗期间要准时复查，定期随访随检，只有坚持随访随检，长期地跟主治医生询问、探讨自己的各项健康指标，才能让主诊医生更好的了解身体姿态和监测治疗效果，并及时发现问题解决问题。
دورا ئارقىلىق قۇۋۋەت تولۇقلاش يېمەكلىك ئارقىلىق قۇۋۋەت تولۇقلاشقا يەتمەيدۇ. ئەمەلىيەتتە، ئەڭ مۇۋاپىق ئوزۇقلۇق تولۇقلاش كۈندىلىك تائاملاردىن كېلىدۇ، يېمەك - ئىچمەك جەھەتتە:يېمەكلىك كۆپ خىل بولۇش، دانلىق زىرائەتلەرنى ئاساس قىلىش، يىرىك - يۇمشاقلىقىنى ماسلاشتۇرۇش، ھەر كۈنى سۈت ياكى پۇرچاق ياسالمىلىرىنى ئىستېمال قىلىش، مېۋە - كۆكتات، بەرەڭگە تۈرىدىكىلەرنى كۆپ ئىستېمال قىلىش، بېلىق، تۇخۇم، قارا گۆشنى دائىم ئىستېمال قىلىش، قورۇما قورۇش مېيىنى ئاز ئىشلىتىش، سۇيۇق - سەلەڭ، تۇزسىز بولۇش ( تاماق بۇيرۇتقاندا چوقۇم ئەسكەرتىش كېرەك )، تاماقنى كۆپ يېمەسلىك، ھەر كۈنى ھەرىكەت قىلىش، ساغلام بەدەن ئېغىرلىقىنى ساقلاش، ئۈچ ۋاق تاماقنى مۇۋاپىق تەقسىملەش كېرەك ئۇششاق - چۈششەك يېمەكلىكلەرنى ئاز يېيىش، يېتەرلىك سۇ ئىچىش، ئىچىملىكنى مۇۋاپىق تاللاش، يېمەك - ئىچمەكنى تەڭپۇڭلاشتۇرۇش، كۆپ خىل بولۇش، بەدەننىڭ يېتەرلىك مىكرو ئوزۇقلۇق ماددىلارغا بولغان ئېھتىياجىغا كاپالەتلىك قىلىش كېرەك. شۇنىڭ بىلەن بىر ۋاقىتتا، ۋىرۇسقا قارشى داۋالاش مەزگىلىدە ۋاقتىدا قايتا تەكشۈرۈش، قەرەللىك زىيارەت قىلىپ تەكشۈرۈش كېرەك، پەقەت زىيارەت قىلىپ تەكشۈرۈشتە چىڭ تۇرۇپ، مەسئۇل دوختۇردىن ئۇزاق مۇددەت سوراپ، ئۆزىنىڭ تۈرلۈك ساغلاملىق كۆرسەتكۈچلىرىنى مۇھاكىمە قىلغاندىلا، ئاندىن مەسئۇل دوختۇر بەدەن ھالىتىنى تېخىمۇ ياخشى چۈشىنەلەيدۇ ۋە داۋالاش ئۈنۈمىنى كۆزىتەلەيدۇ ھەمدە مەسىلىنى ۋاقتىدا بايقاپ ھەل قىلالايدۇ.
最后，必须申明一点：中药主要专注于提升免疫力，无抑制HIV作用，也不能减少病毒载量。而且，中草药成分复杂，有可能影响抗病毒药物的有效性、安全性，甚至引起HIV耐药，所以，当需要使用人参、黄芪等中药时，请先向主诊医生说明。切莫自行停止抗病毒治疗，万一病载反弹，发生耐药性，后果很严重。
ئاخىرىدا شۇنى چۈشەندۈرۈپ ئۆتۈش كېرەككى، جۇڭيى دورىلىرى ئاساسلىقى ئىممۇنىتېت كۈچىنى ئاشۇرۇشقا ئەھمىيەت بېرىدۇ، HIV تىزگىنلەش رولى يوق، ۋىرۇس مىقدارىنى ئازايتالمايدۇ. ئۇنىڭ ئۈستىگە جۇڭيى ئۆسۈملۈك دورىلىرىنىڭ تەركىبى مۇرەككەپ بولۇپ، ۋىرۇسقا قارشى دورىلارنىڭ ئۈنۈملۈكلۈكى، بىخەتەرلىكىگە تەسىر يەتكۈزۈشى، ھەتتا HIV دورىغا چىدامچانلىقىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىشى مۇمكىن، شۇڭا ئادەمگىياھ، كەتىرا قاتارلىق جۇڭيى دورىلىرىنى ئىشلىتىشكە توغرا كەلگەندە، ئالدى بىلەن مەسۇل دوختۇرغا چۈشەندۈرۈڭ. ۋىرۇسقا قارشى داۋالاشنى ھەرگىز ئۆز ئالدىغا توختاتماسلىق كېرەك، ناۋادا كېسەللىك قايتا قوزغىلىپ، دورىغا چىدامچانلىق پەيدا بولۇپ قالسا، ئاقىۋىتى ناھايىتى ئېغىر بولىدۇ.
早检测早发现早上药，避免过度焦虑，不管CD4多少，余生爱惜身体很必要。谋事在人，成事在天，始终认为机会性感染是概率问题，积极治疗，控制病载在检测下限，保持CD4细胞计数大于200cells/ul，这样就不会因免疫系统的崩塌而发病(并发症)，不会进入到AIDS阶段。无论A宝们正在经历些什么，上药了就都是幸运儿，省钱省精力，好好过日子就行了。坚定自己的内心，降低预期，也许会有意外惊（治）喜（愈）！
بالدۇر تەكشۈرۈش، بالدۇر بايقاش، بالدۇر دورا ئىشلىتىش، زىيادە تەشۋىشلىنىشتىن ساقلىنىش كېرەك، CD4 نىڭ قانچىلىك بولۇشىدىن قەتئىينەزەر، كېيىنكى ئۆمرىدە سالامەتلىكنى ئاسراش ناھايىتى زۆرۈر. ئىش ئادەمگە باغلىق، ئىشنى ۋۇجۇدقا چىقىرىشقا باغلىق، باشتىن - ئاخىر پۇرسەت خاراكتېرلىك يۇقۇملىنىش ئېھتىماللىق مەسىلىسى دەپ قاراپ، ئاكتىپ داۋالاپ، كېسەللىك يۈكىنى تەكشۈرۈشنىڭ تۆۋەن چېكىدە كونترول قىلىپ، CD4 ھۈجەيرە سانىنىڭ 200cells/ul دىن چوڭ بولۇشىنى ساقلاش كېرەك، بۇنداق بولغاندا ئىممۇنىتېت سىستېمىسىنىڭ گۈمۈرۈلۈپ چۈشۈشى سەۋەبىدىن كېسەللىك قوزغالمايدۇ ( ئەگەشمە كېسەللىك )، AIDS باسقۇچىغا كىرمەيدۇ. A گۆھەرلىرى نېمىلەرنى باشتىن كەچۈرۈشىدىن قەتىي نەزەر ،دورا بەرسىلا تەلىيى ئوڭدىن كېلىدۇ ،پۇل ۋە زېھنىنى تېجەپ ،ياخشى تۇرمۇش كەچۈرسىلا بولدى. ئۆزىنىڭ قەلبىنى چىڭىتىپ، مۆلچەرىنى تۆۋەنلەتكەندە، بەلكىم كۈتۈلمىگەن چۆچۈش ( داۋالاش )، خۇشاللىق ( ساقىيىش ) بولۇشى مۇمكىن.