科学认识艾滋病 别再恐惧ئىلمىي تونۇش، ئەيدىز ئەمدى ۋەھىمەئەمەس

恐艾症是艾滋病恐惧症的简称，是一种对艾滋病的强烈恐惧，并伴随焦虑、抑郁、强迫、疑虑等多种心理症状和行为异常的心理障碍。
1. ئەيدىزدىن قورقۇش كېسىلى دېگەن نېمە ？

ئەيدىزدىن قورقۇش كېسىلى ئەيدىزدىن قورقۇش كېسىلىنىڭ قىسقارتىلىپ ئاتىلىشى بولۇپ، ئەيدىزدىن كۈچلۈك قورقۇش ھەمدە ئۇنىڭغا ئەگىشىپ تەشۋىشلىنىش، خامۇشلۇق، مەجبۇرلاش، تەشۋىشلىنىش قاتارلىق كۆپ خىل پىسخىكىلىق كېسەللىك ئالامەتلىرى ۋە ھەرىكىتى بىنورمال بولۇشتەك پىسخىكىلىق توسالغۇدىن ئىبارەت.
2.恐艾症有哪些表现？

疑病型：认为自己感染了HIV，一旦出现发热、皮疹、淋巴肿大等症状就认为自己感染，反复检查，结果为阴性仍不能消除恐惧和担心。
强迫型：担心自己会被传染HIV，极力回避可能被感染的场合，一旦接触了自认被污染的物品反复大量清洗。

焦虑型：看到或想到“艾滋病”字眼或相关报道，即表现出紧张不安，如往复走动、唉声叹气等。

恐惧型：对艾滋病及相关的一切东西和场所的恐惧，如对血液、针具、高危行为者及感染者的恐惧反应等，出现心慌、出汗、颤抖等自助神经紊乱症状。
2. ئەيدىزدىن قورقۇش كېسىلىنىڭ قانداق ئىپادىلىرى بار ？

گۇمانلىق كېسەللىك تىپى:ئۆزىنى HIV بىلەن يۇقۇملانغان دەپ قاراپ، قىزىش، ئەسۋە چىقىش، لىمفا ئىششىش قاتارلىق ئالامەتلەر كۆرۈلگەن ھامان ئۆزىنى يۇقۇملانغان دەپ قاراپ، قايتا - قايتا تەكشۈرتكەندە نەتىجىسى مەنپىي چىققان بولسىمۇ يەنىلا ۋەھىمە ۋە ئەندىشىنى تۈگىتەلمەيدۇ.
مەجبۇرلاش تىپى:ئۆزىنىڭ يۇقۇملىنىپ قېلىشىدىن ئەنسىرەپ HIV يۇقۇملىنىش ئېھتىمالى بولغان سورۇنلاردىن كۈچىنىڭ بارىچە ئۆزىنى قاچۇرۇپ، ئۆزى بۇلغانغان دەپ قارىغان بۇيۇملار بىلەن ئۇچراشقان ھامان قايتا - قايتا كۆپ مىقداردا يۇيۇش كېرەك.

تەشۋىشلىنىش تىپى:«ئەيدىز كېسىلى» دېگەن سۆز ياكى مۇناسىۋەتلىك خەۋەرلەرنى كۆرگەندە ياكى ئويلىغاندا، جىددىيلىشىپ بىئارام بولىدۇ، مەسىلەن، ئۇياق - بۇياققا مېڭىش، ئاھ ئۇرۇپ ھەسرەت چېكىش قاتارلىقلار.

قورقۇش تىپى:ئەيدىز كېسىلى ۋە ئۇنىڭغا مۇناسىۋەتلىك بارلىق نەرسە ۋە سورۇنلاردىن قورقۇش، مەسىلەن، قان، ئوكۇل - سايمان، خەتەرلىك ھەرىكەت قىلغۇچىلار ۋە يۇقۇملانغۇچىلاردىن قورقۇش ئىنكاسى قاتارلىقلار، يۈرەك سېلىش، تەرلەش، تىترەش قاتارلىق ئۆزىگە ياردەم بەرگۈچى نېرۋا قالايمىقانلىشىش ئالامەتلىرى كۆرۈلىدۇ.
3.恐艾症如何治疗？

恐艾症是一种心理疾病，可以通过心理治疗缓解。
3. قورقۇش كېسىلىنى قانداق داۋالاش كېرەك؟ ？

ئەيدىزدىن قورقۇش كېسىلى بىر خىل پىسخىكىلىق كېسەللىك بولۇپ، پىسخىكىلىق داۋالاش ئارقىلىق پەسەيتكىلى بولىدۇ.
4.提高对艾滋病的认识

（1）知晓HIV传播途径：HIV主要传播途径包括性传播、血液传播、母婴传播，日常接触不会感染HIV。
4. ئەيدىز كېسىلىگە بولغان تونۇشىنى ئۆستۈرۈش

( 1 ) HIV يۇقۇش يوللىرىنى بىلىش:Uڭق1نىڭ ئاساسلىق يۇقۇش يوللىرى جىنسىي مۇناسىۋەتتىن يۇقۇش، قاندىن يۇقۇش، ئانىدىن بالىغا يۇقۇشنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ، كۈندىلىك ئۇچرىشىشتا HIV يۇقمايدۇ.
（2）了解HIV检测

疾控中心、县级以上医院、妇幼保健院和大部分基层医疗机构均提供HIV检测服务，个人也可以通过网络购买自检试剂。

HIV进入人体后不能被立即检出，这段时间称为窗口期，抗体检测的窗口期为4-12周，核酸检测的窗口期为1-4周。大多数感染者高危行为后4周时可以检测到抗体，如果4周结果阴性可等到8-12周再检测。一般情况下，如果12周内没有再发生高危行为，也没有检测到抗体，可排除HIV感染。
( 2 ) HIV تەكشۈرۈش ئەھۋالىنى ئىگىلەش

كېسەللىكلەرنى كونترول قىلىش مەركىزى ،ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى دوختۇرخانا ،ئانا - بالىلار ساقلىقنى ساقلاش دوختۇرخانىسى ۋە كۆپ قىسىم ئاساسىي قاتلام داۋالاش ئاپپاراتلىرى بىردەك HIV تەكشۈرۈش مۇلازىمىتى بىلەن تەمىنلەيدۇ ،شەخسلەرمۇ تور ئارقىلىق ئۆزى تەكشۈرۈش رېئاكتىۋى سېتىۋالسا بولىدۇ.

HIV ئادەم بەدىنىگە كىرگەندىن كېيىن دەرھال تەكشۈرۈپ چىقالمايدۇ، بۇ مەزگىل كۆزنەك مەزگىلى دەپ ئاتىلىدۇ، ئانتىتېلا تەكشۈرۈپ ئۆلچەش كۆزنەك مەزگىلى 4 - 12 ھەپتە، نوكلېئىك كىسلاتاسىنى تەكشۈرۈپ ئۆلچەش كۆزنەك مەزگىلى 1 - 4 ھەپتە بولىدۇ. كۆپ ساندىكى يۇقۇملانغۇچىلار خەتەرلىك ھەرىكەتتىن كېيىنكى تۆت ھەپتىدە ئانتىتېلانى تەكشۈرۈپ چىقالايدۇ، ئەگەر تۆت ھەپتىدە نەتىجىسى مەنپىي بولسا،8 ~ 12 ھەپتىدە ئاندىن تەكشۈرۈپ باقسا بولىدۇ. ئادەتتىكى ئەھۋالدا ،ئەگەر 12 ھەپتە ئىچىدە يەنە خەتەرلىك ھەرىكەت يۈز بەرمىسە ،ئانتىتېلا بايقالمىسا ،HIV يۇقۇملىنىشنى نەزەردىن ساقىت قىلىشقا بولىدۇ.
（3）艾滋病不再是不治之症

感染HIV后立即接受抗病毒治疗并保持良好依从性，可以使体内病毒得到抑制，感染者能够正常生活甚至生育，存活至预期寿命。现在我国有艾滋病免费抗病毒治疗药物，以及医保报销的抗病毒治疗药和自费的抗病毒治疗药，满足HIV感染者的不同需求。
( 3 ) ئەيدىز كېسىلى ساقايماس كېسەل ئەمەس

HIV بىلەن يۇقۇملانغاندىن كېيىن دەرھال ۋىرۇسقا قارشى داۋالاشنى قوبۇل قىلسا ھەمدە ياخشى بېقىنىشچانلىقىنى ساقلىسا ،بەدەندىكى ۋىرۇسنى تىزگىنلىگىلى بولىدۇ ،يۇقۇملانغۇچى نورمال تۇرمۇش كەچۈرەلەيدۇ، ھەتتا تۇغۇپ، كۆزلىگەن ئۆمرىنى ئۇزارتالايدۇ. ھازىر ئېلىمىزدە ئەيدىز كېسىلىنى ۋىرۇسقا قارشى ھەقسىز داۋالايدىغان دورىلار ھەمدە داۋالىنىش سۇغۇرتىسىدا ئاتچوت قىلىنىدىغان ۋىرۇسقا قارشى داۋالاش دورىلىرى ۋە ئۆز خىراجىتى بىلەن ۋىرۇسقا قارشى داۋالايدىغان دورىلار بار بولۇپ ،HIV يۇقۇملانغۇچىلارنىڭ ئوخشىمىغان ئېھتىياجىنى قاندۇرىدۇ.