2025年12月1日是第38个“世界艾滋病日”，我国宣传活动主题为“社会共治，守正创新，终结艾滋”（英文主题为“Overcoming disruption,transforming the aids response”）。

该主题旨在深刻认识艾滋病防治工作的重要性和长期性，在总结、继承既往有效防治工作经验和典型做法的基础上，进一步倡导社会各界共同承担艾滋病防治责任，加强艾滋病防治措施的探索创新，推进艾滋病防治工作高质量发展。

HIV感染者要经过数年、甚至长达10年或更长的潜伏期后才会发展成艾滋病病人，因机体抵抗力极度下降会出现多种感染，如带状疱疹、口腔霉菌感染、肺结核，特殊病原微生物引起的肠炎、肺炎、脑炎，念珠菌、肺孢子虫等多种病原体引起的严重感染等，后期常常发生恶性肿瘤，并发生长期消耗，以至全身衰竭而死亡。

性传播：无保护的性行为是HIV传播的主要途径。

血液传播：包括输入含HIV的血液或血制品、共用注射器吸毒、使用未经严格消毒的医疗器械等。

母婴传播：感染HIV的妇女可在怀孕、分娩或哺乳期间将病毒传给婴儿。

在与艾滋病患者进行日常接触时，以下行为被认为是安全的，不会导致艾滋病毒（HIV）的传播：

普通社交互动：如握手、拥抱、礼节性亲吻。

共同用餐：共同进餐、共用餐具。

共享生活设施：使用同一个洗手池、马桶、毛巾，以及在公共浴池洗澡。

呼吸道接触：咳嗽、打喷嚏等日常呼吸活动。

　　以上这些行为都不会导致HIV的传播，因此无需过度担心或恐慌。

让我们以“社会共治”为纽带，以“守正创新”为动力，在高原大地上凝聚防艾合力，用科学与包容守护每一个人的健康！
 

دۇنيا ئەيدىز كۈنىنىڭ تېمىسى: جەمئىيەتنى ئورتاق تۈزەش، توغرا يېڭىلىق يارىتىشنى ساقلاپ، ئەيدىزنى ئاخىرلاشتۇرۇش

 
ئ2025-يىلى 12-ئاينىڭ 1-كۈنى 38-قېتىملىق "دۇنيا ئەيدىز كۈنى" بولۇپ، ئېلىمىز تەشۋىقات پائالىيىتىنىڭ تېمىسى «جەمئىيەتنى ئورتاق تۈزەپ، توغرا يېڭىلىق يارىتىشنى ساقلاپ، ئەيدىزنى ئاخىرلاشتۇرايلى» دىگەن تېمىدا تەشۋىقات پائالىيىتى
مەزكۇر تېما ئەيدىزنىڭ ئالدىنى ئېلىش-داۋالاش خىزمىتىنىڭ مۇھىملىقى ۋە ئۇزاق مۇددەتلىكلىكىنى چوڭقۇر تونۇپ، ئىلگىرىكى ئۈنۈملۈك ئالدىنى ئېلىش-داۋالاش خىزمەت تەجرىبىلىرى ۋە تىپىك ئۇسۇللارنى يەكۈنلەش، ئۇنىڭغا ۋارىسلىق قىلىش ئاساسىدا، جەمئىيەتتىكى ھەر ساھەنىڭ ئەيدىزدىن مۇداپىئەلىنىش-داۋالاش مەسئۇلىيىتىنى ئورتاق ئۈستىگە ئېلىشىنى يەنىمۇ تەشەببۇس قىلىپ، ئەيدىزنىڭ ئالدىنى ئېلىش-داۋالاش تەدبىرلىرى ئۈستىدە ئىزدىنىش ۋە يېڭىلىق يارىتىشنى كۈچەيتىپ، ئەيدىز كېسەللىكىنىڭ ئالدىنى ئېلىش-داۋالاش خىزمىتىنىڭ يۇقۇرى سۈپەت تەرەققىياتىنى ئىلگىرى سۈرۈش
ئەيدىز كېسىلىنىڭ ئالامەتلىرى
ئەيدىزدىن يۇقۇملانغۇچىلار نەچچە يىل ھەتتا 10 يىل ياكى ئۇنىڭدىن ئۇزاق يوشۇرۇن مەزگىلدىن كېيىن ئاندىن ئەيدىز بىمارىغا ئايلىنىدۇ، ئورگانىزىمنىڭ ئىممۇنىتېت كۈچى ئىنتايىن تۆۋەنلەپ كەتسە كۆپ خىل يۇقۇملىنىش بولىدۇ، مەسىلەن، بەلباغسىمان قوقاق، ئېغىز بوشلۇقى زەمبۇرۇغى، ئۆپكە تۇبېركۇليۇز، ئالاھىدە كېسەللىك مىكرو ئورگانىزملىرى كەلتۈرۈپ چىقارغان ئۈچەي ياللۇغى، ئۆپكە ياللۇغى، مېڭە ياللۇغى، ئونجۇ باكتېرىيەسى، ئۆپكە سپورا قۇرتى قاتارلىق كۆپ خىل كېسەللىك قوزغىغۇچىلىرى كەلتۈرۈپ چىقارغان ئېغىر يۇقۇملىنىش قاتارلىقلاردا دائىم يامان سۈپەتلىك ئۆسمە كۆرۈلىدۇ ھەمدە ئۇزۇن مۇددەت خوراش ھەتتا پۈتۈن بەدەن زەئىپلىشىپ ئۆلۈپ كېتىدۇ
ئەيدىزنىڭ تارقىلىش يولى
جىنسىي تارقىلىش: قوغدىلمىغان جىنسىي قىلمىش ئەيدىزنىڭ تارقىلىشىدىكى ئاساسلىق يولدۇر.
قان ئارقىلىق تارقىلىش: ئەيدىز كېسىلى بولغان قان ياكى قان مەھسۇلاتلىرىنى كىرگۈزۈش، ئورتاق ئىشلىتىلىدىغان شپىرىستاندا زەھەر چېكىش، قاتتىق دېزىنفېكسىيە قىلىنمىغان داۋالاش ئەسۋابلىرىنى ئىشلىتىش قاتارلىقلارنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ
ئانىدىن بوۋاق تارقىلىش: ئەيدىز بىلەن يۇقۇملانغان ئاياللار ھامىلىدار، تۇغۇتلۇق ياكى ئېمىتىش مەزگىلىدە ۋىرۇسنى بوۋاققا تارقىتىپ قويىدۇ
ئەيدىز بىمارلىرى بىلەن ئۇچراشسا بولامدۇ؟
ئەيدىز بىمارلىرى بىلەن كۈندىلىك ئۇچراشقاندا تۆۋەندىكى قىلمىشلار بىخەتەر دەپ قارىلىپ، ئەيدىز ۋىرۇسى بىلەن (ئەيدىز) نىڭ تارقىلىشىنى كەلتۈرۈپ چىقارمايدۇ:
ئادەتتىكى ئىجتىمائىي ئالاقە: مەسىلەن قول ئېلىشىپ كۆرۈشۈش، قۇچاقلاش، قائىدە-يوسۇن خاراكتېرلىك سۆيۈش.
ئورتاق غىزالىنىش: ئورتاق غىزالىنىش، ئورتاق قاچا-قۇچىلارنى ئورتاق ئىشلىتىش.
ئورتاق بەھرىمان بولۇش تۇرمۇش ئەسلىھەلىرى: ئوخشاش بىر قول يۇيۇش كۆلچىكى، تەرەت تۇڭى، لۆڭگە ۋە ئاممىۋى مۇنچىدا يۇيۇنۇش.
نەپەس يولى ئۇچرىشىش: يۆتەل، چۈشكۈرۈش قاتارلىق كۈندىلىك نەپەسلىنىش پائالىيەتلىرى.
يۇقارقى قىلمىشلار ئەيدىزنىڭ تارقىلىشىنى كەلتۈرۈپ چىقارمايدۇ، شۇڭا ھەددىدىن زىيادە ئەنسىرەش ياكى قورقۇش ھاجەتسىز.
بىز «جەمئىيەتتە ئورتاق تۈزەش»نى تۈگۈن قىلىپ، «توغرا بولۇش، يېڭىلىق يارىتىش»نى ھەرىكەتلەندۈرگۈچ كۈچ قىلىپ، ئېگىزلىك زىمىنىدا ئەيدىزنىڭ ئالدىنى ئېلىش بىرىكمە كۈچىنى مۇجەسسەملەپ، ھەر بىر ئادەمنىڭ سالامەتلىكىنى ئىلمىي ۋە كەڭ قورساقلىق بىلەن قوغدايلى!ئ