医务人员应该知道的艾滋病防治知识
تىببى خادىملار بىلىشى كېرەك بولغان ئەيدىز كېسەللىكىنىڭ ئالدىنى ئېلىش - داۋالاش بىلىملىرى
获得性免疫缺陷综合征 (acquired immunodeficiency syndrome，AIDS) 是由人类免疫缺陷病毒 (human immunodeficiency virus，HIV) 引起的一种以人体免疫功能缺陷为主要表现的传染病，简称艾滋病。HIV 特异性地侵犯 CD4+T 淋巴细胞，使 CD4+T 细胞数量进行性减少，CD4+T 细胞功能受损，最终导致以细胞免疫功能缺陷为主要表现的免疫功能异常，临床表现为各种机会性感染和肿瘤。
تىببى خادىملار بىلىشى كېرەك بولغان ئەيدىز كېسەللىكىنىڭ ئالدىنى ئېلىش - داۋالاش بىلىملىرى
ئېرىشىش خاراكتېرلىك ئىممۇنىستىك كەمتۈكلۈك سىندرومى ئىنسانلارنىڭ ئىممۇنىتېت كەمتۈكلۈك ۋىرۇسى كەلتۈرۈپ چىقارغان ئادەم بەدىنىنىڭ ئىممۇنىتېت ئىقتىدارى كەمتۈكلۈكىنى ئاساسلىق ئىپادىلەيدىغان يۇقۇملۇق كېسەللىك بولۇپ، قىسقارتىلىپ ئەيدىز كېسەللىكى. ئەيدىزئۆزگىرىپ س د 4+ت لىمفا ھۈجەيرىسىگە ئالاھىدە چېقىلىپ، س د 4+ت ھۈجەيرىسىنىڭ سانىنى ئازايتىپ، س د 4+ت ھۈجەيرىسىنىڭ ئىقتىدارى زىيانغا ئۇچراپ، ئاخىرىدا ھۈجەيرە ئىممۇنىتېت ئىقتىدارىنىڭ كەمتۈكلىكىنى ئاساسلىق ئىپادىلەيدىغان ئىممۇنىتېت ئىقتىدارى بىنورمال بولۇپ، كىلىنىكىلىق ئىپادىسى تۈرلۈك پۇرسەت خاراكتېرلىك يۇقۇملىنىش ۋە ئۆسمە
艾滋病严重危害人类的健康，目前尚无法治愈，也无有效的疫苗。自 1981 年报告首例 AIDS 以来，目前全球已有 180 多个国家报道了本病，艾滋病已经成为我国乃至全球所面临的重大公共卫生问题。提高对艾滋病的认识，采取科学有效的防治措施是控制艾滋病流行的关键。
ئەيدىز كېسىلى ئىنسانلارنىڭ سالامەتلىكىگە ئېغىر زىيان يەتكۈزىدۇ، ھازىرچە داۋالاپ ساقايتقىلى بولمايدۇ ھەم ئۈنۈملۈك ۋاكسىنا يوق. 1981-يىلى دوكلاتتا تۇنجى ئەيدىزكىسىلى دوكلات قىلىنغاندىن بۇيان، نۆۋەتتە دۇنيادىكى 180نەچچە دۆلەت بۇ كېسەللىكنى خەۋەر قىلدى، ئەيدىز ئېلىمىز ھەتتا پۈتۈن دۇنيا دۇچ كېلىۋاتقان زور ئاممىۋى سەھىيە مەسىلىسىگە ئايلاندى. ئەيدىز كېسىلىگە بولغان تونۇشنى ئۆستۈرۈش، ئىلمىي، ئۈنۈملۈك ئالدىنى ئېلىش-داۋالاش تەدبىرلىرىنى قوللىنىش ئەيدىزنىڭ تارقىلىش ئەھۋالىنى كونترول قىلىشتىكى مۇھىم ھالقا
普及艾滋病知识 早期识别艾滋病
ئەيدىز بىلىملىرىنى ئومۇملاشتۇرۇش ئەيدىزنى بالدۇر پەرقلەندۈرۈش كېرەك
控制传染源是预防传染病流行的重要措施，早期识别艾滋病患者并给予正确的治疗及随访是控制艾滋病流行的关键。临床上大量的艾滋病患者易被漏诊和误诊，绝大多数患者是在医院诊治时才 “偶然” 被发现，并已处于疾病晚期，失去有效救治的时机，这严重影响了艾滋病患者的预后。在临床实践中，临床医生首先应提高对艾滋病的认识，注意询问患者的冶游史、性取向、输血史、血液制品使用史、毒品使用史、职业暴露史等。如患者六周内出现以下情况时，临床医师应警惕患者存在艾滋病可能：
يۇقۇم مەنبەسىنى كونترول قىلىش يۇقۇملۇق كېسەللىكنىڭ تارقىلىشنىڭ ئالدىنى ئېلىشتىكى مۇھىم تەدبىر، ئەيدىز بىمارلىرىنى بالدۇر پەرقلەندۈرۈش ھەمدە توغرا داۋالاش ۋە ئۇنىڭ بىلەن بىللە زىيارەت قىلىش ئەيدىزنىڭ تارقىلىش ئەھۋالىنى كونترول قىلىشتىكى مۇھىم ھالقا. كلىنكىدا كۆپ مىقداردىكى ئەيدىز بىمارلىرى ئاسانلا دىئاگنوز قويۇلىدۇ ۋە خاتا دىئاگنوز قويۇلىدۇ، كۆپ ساندىكى بىمارلار دوختۇرخانىلاردا داۋالىغاندا ئاندىن «تاسادىپىي» بايقالغان ھەم كېسەلنىڭ ئاخىرقى باسقۇچىدا قالغان، ئۈنۈملۈك داۋالاش پۇرسىتىدىن مەھرۇم قالىدۇ، بۇ ئەيدىز بىمارلىرىنىڭ ئالدىن كېلىشىگە ئېغىر تەسىر كۆرسەتتى. كىلىنىكىلىق ئەمەلىيەتتە، كىلىنىكىلىق دوختۇرلار ئالدى بىلەن ئەيدىز كېسىلىگە بولغان تونۇشىنى ئۆستۈرۈپ، بىمارنىڭ ساياھەت تارىخى، جىنسىي قىزىقىشى، قان سېلىش تارىخى، قان بۇيۇملىرىنى ئىشلىتىش تارىخى، زەھەر ئىشلىتىش تارىخى، كەسپىي ئاشكارىلىنىش تارىخى قاتارلىقلارنى سورىشى كېرەك. ئەگەر بىماردا ئالتە ھەپتە ئىچىدە تۆۋەندىكىدەك ئەھۋاللار كۆرۈلسە، كىلىنىكىلىق ۋىراچ بىماردا ئەيدىز بولۇشى مۇمكىنلىكىدىن ھۇشيار بولۇشى كېرەك
间歇或持续发热 1 个月以上；3 个月内体重下降 10％以上；慢性咳嗽或腹泻 3 个月以上；全身淋巴结肿大 1 个月以上；反复出现带状疱疹或慢性播散性疱疹感染；消化道真菌感染：对于那些无明显诱因出现口腔或食道真菌感染的患者，尤其是反复出现消化道真菌感染；间质性肺炎：无明显诱因出现间质性肺炎，尤其是使用常规抗真菌、细菌治疗无效的患者；反复发生的肺部感染：肺结核：对于肺结核患者建议常规筛查 HIV 抗以便排除艾滋病可能；反复发生的败血症；隐球菌脑膜炎或播散性隐球菌感染；梅毒、淋病、生殖器疱疹、尖锐湿疣等性传播性疾病；生长发育极度迟缓；巨细胞病毒感染尤其是巨细胞病毒性视网膜炎；年轻人出现痴呆或认识、记忆力改变；弓形虫感染，尤其是弓形虫脑炎；青霉菌感染；原发性中枢神经系统淋巴瘤；卡波济肉瘤；反复发生的皮疹，常规治疗无效者；患者一旦存在以上情况时，临床医师不能仅仅只针对某一具体疾病进行治疗，而应尽力找出患者出现上述疾病的可能原因，尤其应注意排除患者是否存在 HIV 感染可能，应建议患者及时进行 HIV 相关检测，以尽快明确有无 HIV 感染。在临床工作中时刻警惕艾滋病的可能，有助于艾滋病的早期发现。
قەرەللىك ياكى ئۇدا قىزىش بىر ئايدىن ئارتۇق قىزىش ئۈچ ئاي ئىچىدە بەدەن ئېغىرلىقى ٪10 تىن يۇقىرى تۆۋەنلەيدۇ سوزۇلما خارەكتىرلىك يۆتەل ياكى ئىچى سۈرۈش ئۈچ ئايدىن ئارتۇق پۈتۈن بەدەندىكى لىمفا تۈگۈنى ئىششىپ بىر ئايدىن ئارتۇق ۋاقىت كېتىدۇ بەلباغسىمان قوقاق ياكى ئاستا خاراكتېرلىك تارقىلىشچان قوقاق بىلەن يۇقۇملىنىش قايتا - قايتا كۆرۈلۈش ھەزىم يولى زەمبۇرۇغلاردىن يۇقۇملىنىش: ئېغىز بوشلۇقى كۆرۈلمىگەن ياكى يېمەكلىك يولى زەمبۇرۇغلاردىن يۇقۇملىنىش سەۋەبى كۆرۈلگەن بىمارلار بولۇپمۇ ھەزىم يولى زەمبۇرۇغلاردىن قايتا-قايتا يۇقۇملىنىش ئارىلىق خاراكتېرلىك ئۆپكە ياللۇغى: ئارىلىق خاراكتېرلىك ئۆپكە ياللۇغى كۆرۈلمەسلىك، بولۇپمۇ ئادەتتىكى زەمبۇرۇغقا، باكتېرىيە بىلەن داۋالاش ئۈنۈم بەرمەيدىغان بىمارلاردا كۆرۈلىدىغان بىمارلار قايتا-قايتا يۇقۇملىنىش: ئۆپكە تۇبېركۇليۇزى: ئۆپكە تۇبېركۇليۇزى بىمارلىرىغا ئەيدىز كېسىلىنى يوقىتىش ئېھتىماللىقىنى يوقىتىش ئۈچۈن ئەيدىزنى ئادەتتىكى تاللاپ تەكشۈرۈش تەكلىپى بېرىلدى قايتا - قايتا يۈز بېرىدىغان قان چىرىش كېسىلى يوشۇرۇن شارچە باكتېرىيەسى مېڭە پەردىسى ياللۇغى ياكى تارقىلىش خاراكتېرلىك مېيزۇ ۋىرۇسى، ھۆل بولۇپ قېلىش كېسىلى، جىنسىي ئەزا قاپارتمىسى، ئۆتكۈر ھۆل فاكوخېرۇس قاتارلىق جىنسىي تارقىلىشچان كېسەللىكلەر ئۆسۈپ يېتىلىش ئىنتايىن ئاستا چوڭ ھۈجەيرە ۋىرۇسى يۇقۇملىنىش بولۇپمۇ چوڭ ھۈجەيرە ۋىروسى خاراكتېرلىك كۆرۈش تور پەردىسى ياللۇغى ياشلاردا دېۋەڭلىك كېسىلى ياكى تونۇش، ئەستە تۇتۇش ئىقتىدارىدا ئۆزگىرىش بولغان ئوقسىمان قۇرۇت يۇقۇملىنىش بولۇپمۇ ئوقسىمان قۇرۇت مېڭە ياللۇغى بىلەن يۇقۇملىنىش پېتىتسىيە زەمبۇرۇغىدىن يۇقۇم بىرلەمچى مەركىزى نېرۋا سىستېمىسى لىمفا ئۆسمىسى كابوجى گۆش ساركومىسى قايتا - قايتا يۈز بەرگەن تەمرەتكە، ئادەتتىكى داۋالاش ئۈنۈمسىز كىشىلەر بىماردا يۇقارقى ئەھۋاللار مەۋجۇت بولغاندا، كىلىنىكىلىق ۋىراچ مەلۇم كونكرېت كېسەلنىلا داۋالىسا بولمايدۇ، بەلكى بىماردا يۇقارقى كېسەللىكلەرنىڭ يۈز بېرىش سەۋەبىنى ئىمكانقەدەر تېپىپ چىقىشى، بولۇپمۇ بىمارنىڭ ئەيدىز ۋىرۇسى بىلەن يۇقۇملىنىش ئېھتىماللىقى بار-يوقلۇقىنى نەزەردىن ساقىت قىلىشى، بىمارغا ئەيدىز گە مۇناسىۋەتلىك تەكشۈرۈش ئېلىپ بېرىش تەكلىپى بېرىشى كېرەك. كىلىنىكىلىق خىزمەت جەريانىدا ھەر ۋاقىت ئەيدىز كېسىلىنىڭ ئېھتىماللىقىدىن ھۇشيار بولۇپ، ئەيدىزنى بالدۇر بايقاشقا پايدىلىق
加强职业暴露的意识
كەسىپتە ئاشكارىلىنىش ئېڭىنى كۈچەيتىش كېرەك
医务工作者在医疗诊治服务中，有时难免发生职业暴露，存在经血液传播、感染 HBV、HCV、HIV、梅毒等的可能。医院医务人员应增强职业暴露的意识，应掌握如何预防和处理职业暴露。
تىببى خادىملار داۋالاش، داۋالاش مۇلازىمىتىدە بەزىدە كەسىپ ئاشكارىلىنىپ قېلىشتىن ساقلانغىلى بولمايدۇ، قان ئارقىلىق ، يۇقۇملۇق جىگەر ياللۇغى،سفلىس قاتارلىقلاردا يۇقۇملىنىش ئېھتىماللىقى مەۋجۇت. دوختۇرخانا تىببى خادىملىرى كەسپىي ئاشكارىلىنىش ئېڭىنى كۈچەيتىپ، كەسىپ ئاشكارىلىنىشىنىڭ قانداق ئالدىنى ئېلىش ۋە بىر تەرەپ قىلىشنى ئىگىلىشى كېرەك
通常发生 HIV 职业暴露后，首先应立即处理伤口，使用自来水进行清洗和消毒，而后进行暴露程度评估，立即启动 HIV 职业暴露后预防措施，尽快服用两联或三联（根据暴露程度）抗 HIV 药物，服药时间为 28 天；与此同时应注意评估患者有无感染 HBV、HCV 的风险并采取相应的预防措施。
ئادەتتە ئەيدىز كەسپى ئاشكارلىنىش يۇزبەرگەندىن كېيىن، ئالدى بىلەن يارا ئېغىزىنى دەرھال بىر تەرەپ قىلىپ، تۇرۇبا سۈيى بىلەن يۇيۇپ ۋە دېزىنفېكسىيە قىلىش، ئاندىن ئاشكارىلىنىش دەرىجىسىنى باھالاپ، ئەيدىز كەسپى ئاشكارىلانغاندىن كېيىنكى ئالدىنى ئېلىش تەدبىرلىرىنى دەرھال يولغا قويۇپ، تېزدىن ئىككى خىل ئۇلانما ياكى ئۈچنى بىرلەشتۈرۈش (ئاشكارىلىنىش دەرىجىسىگە ئاساسەن) ئەيدىزگە قارشى دورىسى ئىچىش كېرەك، دورا ئىچىش ۋاقتى 28 كۈن شۇنىڭ بىلەن بىر ۋاقىتتا بىمارلارنىڭ ، سفلىس،يۇقۇملۇق جىگەر ياللۇغى نىڭ يۇقۇملىنىش خەۋپ-خەتىرى بار-يوقلۇقىنى باھالاشقا دىققەت قىلىش ھەمدە مۇناسىپ ئالدىنى ئېلىش تەدبىرلىرىنى قوللىنىش كېرەك
