【双语】关于HIV的这9件事，你都知道吗？
ئەيدىزتوغۇرلۇق بۇ توققۇز ئىشنى سىز بىلەمسىز؟
暴露前预防在现实生活中起到的作用ئەيدىزتوغۇرلۇق بۇ توققۇز ئىشنى سىز بىلەمسىز؟
暴露前预防是指会发生高危性行为的人群在感染病毒之前定期服用抗病毒药物以预防感染HIV。但最近一项研究对这项结论产生质疑，因为很多人认为抗逆转录病毒药物可以有效预防HIV，所以对我们平时再三叮嘱的预防措施开始掉以轻心，例如性交时不带安全套。
高危行为后数周就可以检测
高危行为后应该多久进行检测呢？尽管各种检测手段和结果因地区或国家不同各有差异，但总体来说，HIV的窗口期比以前缩短了很多。所以，如果高度怀疑自己有高危性行为，一定要早检测早治疗，这不仅对自己的健康有利，还能避免将病毒传染给他人。现在高危3周后即可检测。
检测过晚可能会丧命
随着上世纪90年代高效抗逆转录病毒药物的普及，一些高收入国家的HIV感染者的寿命得到延长，但死亡率一直居高不下，原因是很多人检测过晚，错过了最佳治疗时机。英格兰一项调查数据显示，80%的感染者直到出现了严重的免疫功能缺陷后才发现自己是阳性。
将自己的病毒载量维持在检测不到的水平上
将病毒载量维持在检测不到的水平上不仅可以延长生命，避免机会性感染，还能有效防止病毒传播。
频繁地暴露于病毒会增加感染的风险
到底哪种性交方式最容易感染HIV？其实任何一种性交方式，无论其传播概率有多低，只要累积起来，都是相当可观的。
不是所有暴露于病毒的行为都会导致感染
防止感染HIV最有效的方式是避免让自己暴露于含有病毒的体液。事实上，不是所有的暴露行为都会感染，因为病毒感染人体并扩散至全身需要很复杂的过程，而且取决于多种因素。HIV传播必须满足这四个基本条件。
没有正确使用安全套
安全套的确可以预防HIV传播，但有个前提：必须正确使用。通过调查，我们发现很多人在性交过程中没有正确使用安全套，如安全套破损、滑落、泄漏以及没有全程戴安全套等。所以，建议疾控中心或学校加强这方面的教育。
HIV感染者一样可以活到老
一般情况下，年轻人感染HIV之后，如果接受正确的治疗，一样可以活到70至80多岁。由此看来，感染HIV并不可怕，只要坚持治疗，相信你也可以拥有健康快乐的生活。
老年人感染HIV的数量正在不断增加
截至目前，HIV已经不再是年轻人的“专利”。随着性观念越来越开放，老年人感染HIV的数量也在与日俱增，发达国家尤为明显。所以，老年人预防和控制HIV是应该重视的问题。
ئەيدىزتوغۇرلۇق بۇ توققۇز ئىشنى سىز بىلەمسىز؟
ئاشكارىلىنىشتىن بۇرۇنقى ئالدىنى ئېلىش رېئال تۇرمۇشتا ئوينىغان رولى
ئاشكارىلىنىشتىن بۇرۇن ئالدىنى ئېلىش خەتەرلىك قىلمىشلار يۈز بېرىدىغان كىشىلەر ۋىرۇس بىلەن يۇقۇملىنىشتىن بۇرۇن ۋىروسقا قارشى دورىلارنى قەرەللىك ئىستېمال قىلىپ ئەيدىز ۋىروس بىلەن يۇقۇملىنىشنىڭ ئالدىنى ئېلىشنى كۆرسىتىدۇ. بىراق يېقىنقى بىر تەتقىقات بۇ خۇلاسەدىن گۇمان پەيدا بولدى، چۈنكى نۇرغۇن كىشىلەر ۋىروسقا قارشى دورىلارنى ئەيدىزنىڭ ئۈنۈملۈك ئالدىنى ئالغىلى بولىدۇ دەپ قارايدۇ، شۇڭا ئادەتتە قايتا-قايتا تاپىلىغان ئالدىنى ئېلىش تەدبىرلىرىمىزگە سەل قاراشقا باشلىدى، مەسىلەن جىنسىي مۇناسىۋەتتە بىخەتەرلىك قېپى تاقىماسلىق
خەتەرلىك قىلمىشلارنى نەچچە ھەپتىدىن كېيىن تەكشۈرگىلى بولىدۇ
خەتەرلىك قىلمىشلاردىن كېيىن قانچىلىك ۋاقىتتا تەكشۈرۈش ئېلىپ بېرىش كېرەك؟ گەرچە تۈرلۈك تەكشۈرۈش ۋاستىلىرى ۋە نەتىجىلىرى رايون ياكى دۆلەتنىڭ ئوخشىماسلىقىغا قاراپ پەرق بولغان بولسىمۇ، ئومۇمىي جەھەتتىن ئېيتقاندا ئەيدىزنىڭ كۆزنەك مەزگىلى ئىلگىركىدىن خېلىلا قىسقاردى. شۇڭا ئۆزىنىڭ خەتەرلىك قىلمىشى بارلىقىدىن يۈكسەك گۇمانلانسا، چوقۇم بالدۇر تەكشۈرۈپ بالدۇر داۋالىنىش كېرەك، بۇ ئۆزىنىڭ سالامەتلىكىگە پايدىلىق بولۇپلا قالماي يەنە ۋىرۇسنى باشقىلارغا يۇقتۇرۇپ قويۇشتىن ساقلانغىلى بولىدۇ. ھازىر خەتەرلىك قىلمىشنى ئۈچ ھەپتىدىن كېيىن تەكشۈرگىلى بولىدۇ
تەكشۈرۈش بەك كىيىن بولسا جېنىدىن ئايرىلىپ قېلىشى مۇمكىن
ئالدىنقى ئەسىرنىڭ 90-يىللىرى يۇقىرى ئۈنۈملۈك ۋىروس دورىلىرىنىڭ ئومۇملىشىشىغا ئەگىشىپ، يۇقىرى كىرىملىك دۆلەتلەردىكى ئەيدىز ۋىرۇسى بىلەن يۇقۇملانغۇچىلارنىڭ ئۆمرى ئۇزارتىلدى، لېكىن ئۆلۈش نىسبىتى ئىزچىل يۇقىرى بولغاچقا، نۇرغۇن كىشىلەر كېچىكىپ تەكشۈرۈپ، ئەڭ ياخشى داۋالاش پۇرسىتىنى قولدىن بېرىپ قويغان. ئىنگىلاندتىكى بىر تۈرلۈك تەكشۈرۈش سانلىق مەلۇماتىدا كۆرسىتىلىشىچە، ٪80 يۇقۇملانغۇچى ئېغىر ئىممۇنىتېت ئىقتىدارى كەمتۈكلۈك كۆرۈلگەندىن كېيىن ئاندىن ئۆزىنىڭ مۇسبەت ئىكەنلىكىنى بايقىغان
ئۆزىنىڭ ۋىرۇس مىقدارىنى تەكشۈرگىلى بولمايدىغان سەۋىيەدە ساقلاش كېرەك
ۋىروسنىڭ مىقدارىنى تەكشۈرگىلى بولمايدىغان سەۋىيەدە ساقلاپ قالسا ھاياتلىقنى ئۇزارتىپ، پۇرسەت خاراكتېرلىك يۇقۇملىنىشنىڭ ئالدىنى ئېلىپلا قالماي، يەنە ۋىروسنىڭ تارقىلىشىنىڭ ئۈنۈملۈك ئالدىنى ئالغىلى بولىدۇ.
كۆپ قېتىم ئاشكارىلىنىپ قالسا ۋىرۇس يۇقۇملىنىش خەتىرىنى ئاشۇرىدۇ
زادى قايسى خىل جىنسىي مۇناسىۋەت ئۇسۇلى ئەڭ ئاسان ئەيدىز يۇقۇملىنىدۇ؟ ئەمەلىيەتتە ھەرقانداق بىر خىل جىنسىي مۇناسىۋەت شەكلى مەيلى تارقىلىش ئېھتىماللىقى قانچىلىك تۆۋەن بولسۇن، يىغىلىپ قالسىلا، ناھايىتى كۆرۈنەرلىك بولىدۇ
بارلىق ۋىرۇستا ئاشكارىلىنىپ قالغان قىلمىشلارنىڭ ھەممىسى يۇقۇملىنىشنى كەلتۈرۈپ چىقىرىۋەتمەيدۇ
ئەيدىز بىلەن يۇقۇملىنىشنىڭ ئالدىنى ئېلىشتىكى ئەڭ ئۈنۈملۈك ئۇسۇل ئۆزىنى ۋىروس سۇيۇقلۇقىدا ئاشكارىلاپ قويۇشتىن ساقلىنىش. ئەمەلىيەتتە، ئاشكارىلىنىپ قالغان بارلىق قىلمىشلار يۇقۇملىنىپ قالمايدۇ، چۈنكى ۋىرۇس ئادەم بەدىنىگە يۇقۇملىنىپ، پۈتۈن بەدەنگە تارقىلىش ناھايىتى مۇرەككەپ جەريانغا مۇھتاج، ئۇنىڭ ئۈستىگە كۆپ خىل ئامىللارغا باغلىق. تارقىتىش چوقۇم بۇ تۆت ئاساسىي شەرتنى قاندۇرۇش كېرەك
بىخەتەرلىك قېپىنى توغرا ئىشلەتمىسە
بىخەتەرلىك قېپى ھەقىقەتەن ئەيدىز تارقىلىشىنىڭ ئالدىنى ئالىدۇ، بىراق بىر ئالدىنقى شەرت بار: چوقۇم توغرا ئىشلىتىش. تەكشۈرۈش ئارقىلىق، بىز نۇرغۇن كىشىلەرنىڭ جىنسىي مۇناسىۋەت جەريانىدا بىخەتەرلىك قېپى، مەسىلەن بىخەتەرلىك قېپى بۇزۇلۇش، چۈشۈپ كېتىش، ئېقىپ كېتىش ۋە پۈتۈن مۇساپىدە بىخەتەرلىك قېپى تاقىمىغانلىقىنى بايقىدۇق. شۇڭا كېسەللىكلەرنىڭ ئالدىنى ئېلىش، كونترول قىلىش مەركىزى ياكى مەكتەپلەرگە بۇ جەھەتتىكى مائارىپنى كۈچەيتىش تەكلىپىنى بېرىمىز
يۇقۇملانغۇچىلار مۇ نۇرمال كىشىلەرگە ئوخشاشلا قېرىغىچە ياشىيالايدۇ
ئادەتتىكى ئەھۋالدا، ياشلار ئەيدىز بىلەن يۇقۇملانغاندىن كېيىن، توغرا داۋالانسا، ئوخشاشلا 70 ياشتىن 80 نەچچە ياشقىچە ياشىيالايدۇ. بۇنىڭدىن قارىغاندا ئەيدىز بىلەن يۇقۇملىنىش قورقۇنچلۇق ئەمەس، پەقەت داۋالاشتا چىڭ تۇرسىڭىزلا، سىزنىڭمۇ ساغلام، خۇشال تۇرمۇشقا ئېرىشەلەيدىغانلىقىڭىزغا ئىشىنىمەن
ياشانغانلارنىڭ ئەيدىز دىن يۇقۇملىنىش سانى ئۈزلۈكسىز كۆپىيىۋاتىدۇ
ھازىرغا قەدەر ئەيدىز ياشلارنىڭ پاتېنت ھوقۇقى ئەمەس . جىنسىي قاراشنىڭ بارغانسېرى ئېچىۋېتىلىشىگە ئەگىشىپ، ياشانغانلارنىڭ ئەيدىز بىلەن يۇقۇملىنىش سانىمۇ كۈنسېرى ئاشتى، تەرەققىي تاپقان دۆلەتلەر كۆرۈنەرلىك بولدى. شۇڭا ياشانغانلارنىڭ ئەيدىزنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە كونترول قىلىشتا ئەھمىيەت بېرىشكە تېگىشلىك مەسىلە
ئاشكارىلىنىشتىن بۇرۇن ئالدىنى ئېلىش خەتەرلىك قىلمىشلار يۈز بېرىدىغان كىشىلەر ۋىرۇس بىلەن يۇقۇملىنىشتىن بۇرۇن ۋىروسقا قارشى دورىلارنى قەرەللىك ئىستېمال قىلىپ ئەيدىز ۋىروس بىلەن يۇقۇملىنىشنىڭ ئالدىنى ئېلىشنى كۆرسىتىدۇ. بىراق يېقىنقى بىر تەتقىقات بۇ خۇلاسەدىن گۇمان پەيدا بولدى، چۈنكى نۇرغۇن كىشىلەر ۋىروسقا قارشى دورىلارنى ئەيدىزنىڭ ئۈنۈملۈك ئالدىنى ئالغىلى بولىدۇ دەپ قارايدۇ، شۇڭا ئادەتتە قايتا-قايتا تاپىلىغان ئالدىنى ئېلىش تەدبىرلىرىمىزگە سەل قاراشقا باشلىدى، مەسىلەن جىنسىي مۇناسىۋەتتە بىخەتەرلىك قېپى تاقىماسلىق
خەتەرلىك قىلمىشلارنى نەچچە ھەپتىدىن كېيىن تەكشۈرگىلى بولىدۇ
خەتەرلىك قىلمىشلاردىن كېيىن قانچىلىك ۋاقىتتا تەكشۈرۈش ئېلىپ بېرىش كېرەك؟ گەرچە تۈرلۈك تەكشۈرۈش ۋاستىلىرى ۋە نەتىجىلىرى رايون ياكى دۆلەتنىڭ ئوخشىماسلىقىغا قاراپ پەرق بولغان بولسىمۇ، ئومۇمىي جەھەتتىن ئېيتقاندا ئەيدىزنىڭ كۆزنەك مەزگىلى ئىلگىركىدىن خېلىلا قىسقاردى. شۇڭا ئۆزىنىڭ خەتەرلىك قىلمىشى بارلىقىدىن يۈكسەك گۇمانلانسا، چوقۇم بالدۇر تەكشۈرۈپ بالدۇر داۋالىنىش كېرەك، بۇ ئۆزىنىڭ سالامەتلىكىگە پايدىلىق بولۇپلا قالماي يەنە ۋىرۇسنى باشقىلارغا يۇقتۇرۇپ قويۇشتىن ساقلانغىلى بولىدۇ. ھازىر خەتەرلىك قىلمىشنى ئۈچ ھەپتىدىن كېيىن تەكشۈرگىلى بولىدۇ
تەكشۈرۈش بەك كىيىن بولسا جېنىدىن ئايرىلىپ قېلىشى مۇمكىن
ئالدىنقى ئەسىرنىڭ 90-يىللىرى يۇقىرى ئۈنۈملۈك ۋىروس دورىلىرىنىڭ ئومۇملىشىشىغا ئەگىشىپ، يۇقىرى كىرىملىك دۆلەتلەردىكى ئەيدىز ۋىرۇسى بىلەن يۇقۇملانغۇچىلارنىڭ ئۆمرى ئۇزارتىلدى، لېكىن ئۆلۈش نىسبىتى ئىزچىل يۇقىرى بولغاچقا، نۇرغۇن كىشىلەر كېچىكىپ تەكشۈرۈپ، ئەڭ ياخشى داۋالاش پۇرسىتىنى قولدىن بېرىپ قويغان. ئىنگىلاندتىكى بىر تۈرلۈك تەكشۈرۈش سانلىق مەلۇماتىدا كۆرسىتىلىشىچە، ٪80 يۇقۇملانغۇچى ئېغىر ئىممۇنىتېت ئىقتىدارى كەمتۈكلۈك كۆرۈلگەندىن كېيىن ئاندىن ئۆزىنىڭ مۇسبەت ئىكەنلىكىنى بايقىغان
ئۆزىنىڭ ۋىرۇس مىقدارىنى تەكشۈرگىلى بولمايدىغان سەۋىيەدە ساقلاش كېرەك
ۋىروسنىڭ مىقدارىنى تەكشۈرگىلى بولمايدىغان سەۋىيەدە ساقلاپ قالسا ھاياتلىقنى ئۇزارتىپ، پۇرسەت خاراكتېرلىك يۇقۇملىنىشنىڭ ئالدىنى ئېلىپلا قالماي، يەنە ۋىروسنىڭ تارقىلىشىنىڭ ئۈنۈملۈك ئالدىنى ئالغىلى بولىدۇ.
كۆپ قېتىم ئاشكارىلىنىپ قالسا ۋىرۇس يۇقۇملىنىش خەتىرىنى ئاشۇرىدۇ
زادى قايسى خىل جىنسىي مۇناسىۋەت ئۇسۇلى ئەڭ ئاسان ئەيدىز يۇقۇملىنىدۇ؟ ئەمەلىيەتتە ھەرقانداق بىر خىل جىنسىي مۇناسىۋەت شەكلى مەيلى تارقىلىش ئېھتىماللىقى قانچىلىك تۆۋەن بولسۇن، يىغىلىپ قالسىلا، ناھايىتى كۆرۈنەرلىك بولىدۇ
بارلىق ۋىرۇستا ئاشكارىلىنىپ قالغان قىلمىشلارنىڭ ھەممىسى يۇقۇملىنىشنى كەلتۈرۈپ چىقىرىۋەتمەيدۇ
ئەيدىز بىلەن يۇقۇملىنىشنىڭ ئالدىنى ئېلىشتىكى ئەڭ ئۈنۈملۈك ئۇسۇل ئۆزىنى ۋىروس سۇيۇقلۇقىدا ئاشكارىلاپ قويۇشتىن ساقلىنىش. ئەمەلىيەتتە، ئاشكارىلىنىپ قالغان بارلىق قىلمىشلار يۇقۇملىنىپ قالمايدۇ، چۈنكى ۋىرۇس ئادەم بەدىنىگە يۇقۇملىنىپ، پۈتۈن بەدەنگە تارقىلىش ناھايىتى مۇرەككەپ جەريانغا مۇھتاج، ئۇنىڭ ئۈستىگە كۆپ خىل ئامىللارغا باغلىق. تارقىتىش چوقۇم بۇ تۆت ئاساسىي شەرتنى قاندۇرۇش كېرەك
بىخەتەرلىك قېپىنى توغرا ئىشلەتمىسە
بىخەتەرلىك قېپى ھەقىقەتەن ئەيدىز تارقىلىشىنىڭ ئالدىنى ئالىدۇ، بىراق بىر ئالدىنقى شەرت بار: چوقۇم توغرا ئىشلىتىش. تەكشۈرۈش ئارقىلىق، بىز نۇرغۇن كىشىلەرنىڭ جىنسىي مۇناسىۋەت جەريانىدا بىخەتەرلىك قېپى، مەسىلەن بىخەتەرلىك قېپى بۇزۇلۇش، چۈشۈپ كېتىش، ئېقىپ كېتىش ۋە پۈتۈن مۇساپىدە بىخەتەرلىك قېپى تاقىمىغانلىقىنى بايقىدۇق. شۇڭا كېسەللىكلەرنىڭ ئالدىنى ئېلىش، كونترول قىلىش مەركىزى ياكى مەكتەپلەرگە بۇ جەھەتتىكى مائارىپنى كۈچەيتىش تەكلىپىنى بېرىمىز
يۇقۇملانغۇچىلار مۇ نۇرمال كىشىلەرگە ئوخشاشلا قېرىغىچە ياشىيالايدۇ
ئادەتتىكى ئەھۋالدا، ياشلار ئەيدىز بىلەن يۇقۇملانغاندىن كېيىن، توغرا داۋالانسا، ئوخشاشلا 70 ياشتىن 80 نەچچە ياشقىچە ياشىيالايدۇ. بۇنىڭدىن قارىغاندا ئەيدىز بىلەن يۇقۇملىنىش قورقۇنچلۇق ئەمەس، پەقەت داۋالاشتا چىڭ تۇرسىڭىزلا، سىزنىڭمۇ ساغلام، خۇشال تۇرمۇشقا ئېرىشەلەيدىغانلىقىڭىزغا ئىشىنىمەن
ياشانغانلارنىڭ ئەيدىز دىن يۇقۇملىنىش سانى ئۈزلۈكسىز كۆپىيىۋاتىدۇ
ھازىرغا قەدەر ئەيدىز ياشلارنىڭ پاتېنت ھوقۇقى ئەمەس . جىنسىي قاراشنىڭ بارغانسېرى ئېچىۋېتىلىشىگە ئەگىشىپ، ياشانغانلارنىڭ ئەيدىز بىلەن يۇقۇملىنىش سانىمۇ كۈنسېرى ئاشتى، تەرەققىي تاپقان دۆلەتلەر كۆرۈنەرلىك بولدى. شۇڭا ياشانغانلارنىڭ ئەيدىزنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە كونترول قىلىشتا ئەھمىيەت بېرىشكە تېگىشلىك مەسىلە
