第一、感染HIV≠患上艾滋病
HIV是人类免疫缺陷病毒的英文简称，艾滋病全称是获得性免疫缺陷综合征
人体感染HIV后,进展到一定程度,免疫系统严重受损，人体会出现各种机会性感染和肿瘤时,才被称为艾滋病
第二、HIV感染者能活多久?
及时、规范的抗病毒治疗可以取得很好的疗效,能有效降低体内病毒载量
在规范治疗下，可以正常生活、工作,享受与普通人差不多的生命长度
第三、HIV感染者能结婚吗
HIV感染者有权利追求正常的亲密关系和婚
前提是双方需要充分了解感染状态、知情同意且自愿
HIV感染者可通过及早规范治疗降低体内病毒载量,同时在亲密关系中采取安全套防护措施，可极大减少伴侣间的传播风险
第四、感染了HI也可以生下健康宝宝
HIV阳性母亲不一定会把病毒传给孩子
在没有任何干预措施的情况下，母婴传播的概率大约为15%-45%
通过有效的母婴阻断措施,包括孕期抗病毒治疗、选择安全分娩方式和避免母乳喂养,母婴传播的风险可以降低到2%以下
第五、共用泳池或马桶不会感染HV
HIV的传播途径仅有性传播、血液传播以及母婴传播三种
需要通过特定体液(如血液、精液、阴道分泌物、乳汁等)交换,实现传播
共用泳池、马桶不发生体液交换,不会感染HIV
第六、接吻不会传播艾滋病
HIV可以在唾液中被检测到,但唾液中的病毒浓度极低,不足以引起感染
如接吻双方口腔内都有破损，如严重的口腔溃疡、牙龈出血等,会增加艾滋病传播风险
第七、不必“蚊”风丧胆
蚊子叮咬不会传播艾滋病
血液中的HIV会在蚊子的消化系统中被灭活
蚊子口器上残留的血液量极少,所携带的病毒数量远远不足以引起新个体的感染
第八、打疫苗能预防艾滋病吗
截至目前,尚无有效预防艾滋病的疫苗问世
掌握HIV预防知识、提高防护意识、拒绝危险行为(如多性伴、卖淫嫖娼、吸毒等)、做好自身防护(正确使用安全套等)是现今最可行的预防方法
第九、故意传播艾滋病涉嫌违法犯罪
故意传播艾滋病的,依法承担民事赔偿责任:构成犯罪的,依法追究刑事责任
明知自己患有艾滋病或者感染艾滋病病毒而卖淫、嫖娼的,以传播性病罪从重处罚
具有下列情形之一,致使他人感染艾滋病病毒的,以故意伤害罪定罪处罚
（一）明知自己感染艾滋病病毒而卖淫、嫖娼的
（二）明知自己感染艾滋病病毒,故意不采取防范措施而与他人发生性关系的
بۇيىلقى 2025-يىللىق دۇنيا ئەيدىز كۈنى، ئەيدىز توغرىسىدا توققۇز ھەقىقىي ئەھۋال
بۇيىلقى2025-يىللىق دۇنيا ئەيدىز كۈنى چۈشىنىش، ئالدىنى ئېلىش، كەمسىتىشنى تۈگىتىش
بىرىنچى، ئەيدىزدىن يۇقۇملىنىش≠ ئەيدىز كېسىلىگە گىرىپتار بولۇش
ئەيدىز ئىنسانلارنىڭ ئىممۇنىتېت كەمتۈكلۈك ۋىرۇسىنىڭ ئىنگىلىزچە قىسقارتىلمىسى، ئەيدىز كېسىلىنىڭ تولۇق ئاتىلىشى ئىرىشىش خارەكتىرلىك ئىممۇنىتېت كەمتۈكلۈك سىندرومى دەپ ئاتىلىدۇ
ئادەم بەدىنى ئەيدىزدىن يۇقۇملانغاندىن كېيىن، مەلۇم دەرىجىگە يەتكەندىن كىيىن، ئىممۇنىتېت سىستېمىسى ئېغىر دەرىجىدە زىيانغا ئۇچرايدۇ، ئادەم بەدىنىدە ھەرخىل پۇرسەت خاراكتېرلىك يۇقۇملىنىش ۋە ئۆسمە پەيدا بولغاندا ئاندىن ئەيدىز كېسىلى دەپ ئاتىلىدۇ
ئىككىنچى ، ئەيدىز بىلەن يۇقۇملانغانلار قانچىلىك ياشىيالايدۇ
ۋىروسقا قارشى داۋالاش ۋاقتىدا، قېلىپلاشقاندا ناھايىتى ياخشى داۋالاش ئۈنۈمىگە ئېرىشىپ، بەدەندىكى ۋىروسنىڭ مىقدارىنى ئۈنۈملۈك تۆۋەنلەتكىلى بولىدۇ
قېلىپلاشتۇرۇپ داۋالاش ئاستىدا نورمال تۇرمۇش كەچۈرۈپ، خىزمەت قىلىپ، ئادەتتىكى كىشىلەرنىڭ ھاياتلىق ئۇزۇنلۇقىدىن بەھرىمان بولغىلى بولىدۇ
ئۈچىنچى، ئەيدىزدىن يۇقۇملانغانلار توي قىلسا بولامدۇ
ئەيدىز يۇقۇملانغۇچىلىرىنىڭ نورمال يېقىن مۇناسىۋەت ۋە توي قىلىش ھوقۇقى بار
بۇنىڭ ئالدىنقى شەرتى ئىككى تەرەپ يۇقۇملىنىش ھالىتىنى تولۇق چۈشىنىپ، ئەھۋالدىن خەۋەردار بولۇپ قوشۇلۇشى ھەم ئىختىيارى بولۇشى كېرەك
ئەيدىزدىن يۇقۇملانغۇچىلار بالدۇر داۋالاش ئارقىلىق بەدەندىكى ۋىرۇسنىڭ مىقدارىنى تۆۋەنلىتىش بىلەن بىرگە يېقىن مۇناسىۋەتتە بىخەتەرلىك يۈرۈشلۈك مۇداپىئە تەدبىرلىرىنى قوللىنىپ، ھەمراھلار ئارىسىدىكى تارقىلىش خەۋپىنى زور دەرىجىدە ئازايتقىلى بولىدۇ
تۆتىنچى، ئەيدىز بىلەن يۇقۇملانغان بولسىمۇ ساغلام بوۋاق تۇغقىلى بولىدۇ
ئەيدىز كېسىلى مۇسبەت ئانىلارنىڭ ۋىرۇسنى بالىغا تارقىتىپ بېرىشى ناتايىن
ھېچقانداق ئارىلىشىش تەدبىرى بولمىغان ئەھۋالدا ئانىلار-بوۋاقلارنىڭ تارقىلىش نىسبىتى تەخمىنەن ٪15-٪45كىچە بولىدۇ.
ئانىلار-بوۋاقلارنىڭ ئۈنۈملۈك توسۇش تەدبىرلىرى ئارقىلىق ھامىلدارلىق مەزگىلىدىكى ۋىروسقا قارشى داۋالاش، بىخەتەر تۇغۇت شەكلىنى تاللاش ۋە ئانا-بالىلارنى ئېمىتىشتىن ساقلىنىش ئارقىلىق ئانىلار-بوۋاقلارنىڭ تارقىلىشىنىڭ خەتىرىنى ٪2تىن تۆۋەنگە چۈشۈرگىلى بولىدۇ
بەشىنجى، ئورتاق سۇ ئۈزۈش كۆلچىكى ياكى تەرەت تۇڭىنى ئىشلەتكەندە ئەيدىز بىلەن يۇقۇملانمايدۇ
ئەيدىز كېسىلىنىڭ تارقىلىش يوللىرى پەقەت جىنسىي تارقىلىش، قان ئارقىلىق تارقىلىش ۋە ئانىدىن بالىغا يۇقۇشتىن ئىبارەت ئۈچ خىللا بار
ئالاھىدە بەدەن سۇيۇقلۇقى (مەسىلەن قان، جەۋھىرى، جىنسىي يول ئاجرىتىپ چىقارغان سۇيۇقلۇق، سۈت قاتارلىقلار)نى ئالماشتۇرۇش كۆرۇلگەندە يۇقۇملۇنىشى مومكىن
ئورتاق ئىشلىتىلىدىغان سۇ ئۈزۈش كۆلچىكى، تەرەت تۇڭىدا بەدەندىكى سۇيۇقلۇق ئالماشتۇرمايدۇ، ئەيدىز بىلەن يۇقۇملانمايدۇ
ئالتىنچى، سۆيۈشسە ئەيدىز تارقالمايدۇ
ئەيدىز كېسىلىنى شۆلگەيدە تەكشۈرۈپ بايقىغىلى بولىدۇ، ئەمما شۆلگەيدىكى ۋىرۇسنىڭ قويۇقلۇق دەرىجىسى ناھايىتى تۆۋەن بولۇپ، يۇقۇملىنىشنى كەلتۈرۈپ چىقىرالمايدۇ
ئەگەر ئىككى تەرەپنىڭ ئېغىز بوشلۇقىدا بۇزۇلۇش بولسا، مەسىلەن ئېغىر ئېغىر جاراھەت، چىش مىلىكىدىن قان چىقىش قاتارلىقلار ئەيدىز كېسىلىنىڭ تارقىلىش خەۋپىنى ئاشۇرىدۇ
يەتتىنچى ، « پاشى » دىن ئەنسىرەشنىڭ ھاجىتى يوق
پاشا چىشلىسە ئەيدىز تارقىلىپ قالمايدۇ
قاندىكى ئەيدىز كېسىلى پاشانىڭ ھەزىم قىلىش سېستىمىسىدا ھاياتلىقىنى يوقىتىدۇ
پاشا ئېغىزى ئەسۋابىدىكى قان مىقدارى ناھايىتى ئاز بولۇپ، ئېلىپ يۈرگەن ۋىروس سانى يېڭى شەخسلەرنىڭ يۇقۇملىنىشىنى كەلتۈرۈپ چىقىرالمايدۇ
سەككىزىنچى، ۋاكسىنا ئۇرغۇزۇش ئارقىلىق ئەيدىز كېسەللىكىنىڭ ئالدىنى ئالغىلى بولامدۇ
ھازىرغىچە ئەيدىز كېسىلىنىڭ ئالدىنى ئالىدىغان ئۈنۈملۈك ۋاكسىنىسى دۇنياغا كەلمىدى
ئەيدىز كېسەللىكىنىڭ ئالدىنى ئېلىش بىلىملىرىنى ئىگىلەپ، مۇداپىئەلىنىش ئېڭىنى ئۆستۈرۈش، خەتەرلىك قىلمىشلارنى رەت قىلىش (مەسىلەن كۆپ جىنىسلىق ھەمراھ بولۇش، پاھىشىۋازلىق قىلىش، زەھەر چېكىش قاتارلىقلار)، ئۆزىدىن مۇداپىئەلىنىش (بىخەتەرلىك قاپچۇقىنى توغرا ئىشلىتىش قاتارلىقلار) ھازىر يولغا قويۇلغان ئەڭ ياخشى ئالدىنى ئېلىش ئۇسۇلى
توققۇزىنچى، قەستەن ئەيدىز كېسىلىنى تارقىتىش قانۇنغا خىلاپ جىنايى قىلمىش
قەستەن ئەيدىز تارقاتقانلار ھەق تەلەپ تۆلەم جاۋابكارلىقىنى قانۇن بويىچە ئۈستىگە ئالىدۇ: جىنايەت شەكىللەندۈرگەنلەرنىڭ جىنايى ئىشلار جاۋاپكارلىقى قانۇن بويىچە سۈرۈشتۈرۈلىدۇ
ئۆزىنىڭ ئەيدىز كېسىلىگە گىرىپتار بولغانلىقىنى ياكى ئەيدىز ۋىرۇسى بىلەن يۇقۇملانغانلىقىنى بىلىپ نومۇسىنى سېتىپ، پاھىشىۋازلىق قىلغانلار جىنسىي كېسەل تارقىتىش جىنايىتى بىلەن ئېغىر جازالىنىدۇ
تۆۋەندىكى ئەھۋاللارنىڭ بىرى بولسا، باشقىلارنىڭ ئەيدىز ۋىرۇسى بىلەن يۇقۇملانغانلىرىنى قەستەن زەخمىلەندۈرۈش جىنايىتى بىلەن جىنايەت بېكىتىپ جازا بېرىلىدۇ
ن(1) ئۆزىنىڭ ئەيدىز ۋىرۇسى بىلەن يۇقۇملانغانلىقىنى ئېنىق بىلىپ نومۇسىنى ساتقان، پاھىشىۋازلىق قىلغانلار
ن(2) ئۆزىنىڭ ئەيدىز ۋىرۇسى بىلەن يۇقۇملانغانلىقىنى ئېنىق بىلگەن، قەستەن ئالدىنى ئېلىش تەدبىرى قوللانماي باشقىلار بىلەن جىنسىي مۇناسىۋەت ئۆتكۈزگەن بولسا
بىرىنچى، ئەيدىزدىن يۇقۇملىنىش≠ ئەيدىز كېسىلىگە گىرىپتار بولۇش
ئەيدىز ئىنسانلارنىڭ ئىممۇنىتېت كەمتۈكلۈك ۋىرۇسىنىڭ ئىنگىلىزچە قىسقارتىلمىسى، ئەيدىز كېسىلىنىڭ تولۇق ئاتىلىشى ئىرىشىش خارەكتىرلىك ئىممۇنىتېت كەمتۈكلۈك سىندرومى دەپ ئاتىلىدۇ
ئادەم بەدىنى ئەيدىزدىن يۇقۇملانغاندىن كېيىن، مەلۇم دەرىجىگە يەتكەندىن كىيىن، ئىممۇنىتېت سىستېمىسى ئېغىر دەرىجىدە زىيانغا ئۇچرايدۇ، ئادەم بەدىنىدە ھەرخىل پۇرسەت خاراكتېرلىك يۇقۇملىنىش ۋە ئۆسمە پەيدا بولغاندا ئاندىن ئەيدىز كېسىلى دەپ ئاتىلىدۇ
ئىككىنچى ، ئەيدىز بىلەن يۇقۇملانغانلار قانچىلىك ياشىيالايدۇ
ۋىروسقا قارشى داۋالاش ۋاقتىدا، قېلىپلاشقاندا ناھايىتى ياخشى داۋالاش ئۈنۈمىگە ئېرىشىپ، بەدەندىكى ۋىروسنىڭ مىقدارىنى ئۈنۈملۈك تۆۋەنلەتكىلى بولىدۇ
قېلىپلاشتۇرۇپ داۋالاش ئاستىدا نورمال تۇرمۇش كەچۈرۈپ، خىزمەت قىلىپ، ئادەتتىكى كىشىلەرنىڭ ھاياتلىق ئۇزۇنلۇقىدىن بەھرىمان بولغىلى بولىدۇ
ئۈچىنچى، ئەيدىزدىن يۇقۇملانغانلار توي قىلسا بولامدۇ
ئەيدىز يۇقۇملانغۇچىلىرىنىڭ نورمال يېقىن مۇناسىۋەت ۋە توي قىلىش ھوقۇقى بار
بۇنىڭ ئالدىنقى شەرتى ئىككى تەرەپ يۇقۇملىنىش ھالىتىنى تولۇق چۈشىنىپ، ئەھۋالدىن خەۋەردار بولۇپ قوشۇلۇشى ھەم ئىختىيارى بولۇشى كېرەك
ئەيدىزدىن يۇقۇملانغۇچىلار بالدۇر داۋالاش ئارقىلىق بەدەندىكى ۋىرۇسنىڭ مىقدارىنى تۆۋەنلىتىش بىلەن بىرگە يېقىن مۇناسىۋەتتە بىخەتەرلىك يۈرۈشلۈك مۇداپىئە تەدبىرلىرىنى قوللىنىپ، ھەمراھلار ئارىسىدىكى تارقىلىش خەۋپىنى زور دەرىجىدە ئازايتقىلى بولىدۇ
تۆتىنچى، ئەيدىز بىلەن يۇقۇملانغان بولسىمۇ ساغلام بوۋاق تۇغقىلى بولىدۇ
ئەيدىز كېسىلى مۇسبەت ئانىلارنىڭ ۋىرۇسنى بالىغا تارقىتىپ بېرىشى ناتايىن
ھېچقانداق ئارىلىشىش تەدبىرى بولمىغان ئەھۋالدا ئانىلار-بوۋاقلارنىڭ تارقىلىش نىسبىتى تەخمىنەن ٪15-٪45كىچە بولىدۇ.
ئانىلار-بوۋاقلارنىڭ ئۈنۈملۈك توسۇش تەدبىرلىرى ئارقىلىق ھامىلدارلىق مەزگىلىدىكى ۋىروسقا قارشى داۋالاش، بىخەتەر تۇغۇت شەكلىنى تاللاش ۋە ئانا-بالىلارنى ئېمىتىشتىن ساقلىنىش ئارقىلىق ئانىلار-بوۋاقلارنىڭ تارقىلىشىنىڭ خەتىرىنى ٪2تىن تۆۋەنگە چۈشۈرگىلى بولىدۇ
بەشىنجى، ئورتاق سۇ ئۈزۈش كۆلچىكى ياكى تەرەت تۇڭىنى ئىشلەتكەندە ئەيدىز بىلەن يۇقۇملانمايدۇ
ئەيدىز كېسىلىنىڭ تارقىلىش يوللىرى پەقەت جىنسىي تارقىلىش، قان ئارقىلىق تارقىلىش ۋە ئانىدىن بالىغا يۇقۇشتىن ئىبارەت ئۈچ خىللا بار
ئالاھىدە بەدەن سۇيۇقلۇقى (مەسىلەن قان، جەۋھىرى، جىنسىي يول ئاجرىتىپ چىقارغان سۇيۇقلۇق، سۈت قاتارلىقلار)نى ئالماشتۇرۇش كۆرۇلگەندە يۇقۇملۇنىشى مومكىن
ئورتاق ئىشلىتىلىدىغان سۇ ئۈزۈش كۆلچىكى، تەرەت تۇڭىدا بەدەندىكى سۇيۇقلۇق ئالماشتۇرمايدۇ، ئەيدىز بىلەن يۇقۇملانمايدۇ
ئالتىنچى، سۆيۈشسە ئەيدىز تارقالمايدۇ
ئەيدىز كېسىلىنى شۆلگەيدە تەكشۈرۈپ بايقىغىلى بولىدۇ، ئەمما شۆلگەيدىكى ۋىرۇسنىڭ قويۇقلۇق دەرىجىسى ناھايىتى تۆۋەن بولۇپ، يۇقۇملىنىشنى كەلتۈرۈپ چىقىرالمايدۇ
ئەگەر ئىككى تەرەپنىڭ ئېغىز بوشلۇقىدا بۇزۇلۇش بولسا، مەسىلەن ئېغىر ئېغىر جاراھەت، چىش مىلىكىدىن قان چىقىش قاتارلىقلار ئەيدىز كېسىلىنىڭ تارقىلىش خەۋپىنى ئاشۇرىدۇ
يەتتىنچى ، « پاشى » دىن ئەنسىرەشنىڭ ھاجىتى يوق
پاشا چىشلىسە ئەيدىز تارقىلىپ قالمايدۇ
قاندىكى ئەيدىز كېسىلى پاشانىڭ ھەزىم قىلىش سېستىمىسىدا ھاياتلىقىنى يوقىتىدۇ
پاشا ئېغىزى ئەسۋابىدىكى قان مىقدارى ناھايىتى ئاز بولۇپ، ئېلىپ يۈرگەن ۋىروس سانى يېڭى شەخسلەرنىڭ يۇقۇملىنىشىنى كەلتۈرۈپ چىقىرالمايدۇ
سەككىزىنچى، ۋاكسىنا ئۇرغۇزۇش ئارقىلىق ئەيدىز كېسەللىكىنىڭ ئالدىنى ئالغىلى بولامدۇ
ھازىرغىچە ئەيدىز كېسىلىنىڭ ئالدىنى ئالىدىغان ئۈنۈملۈك ۋاكسىنىسى دۇنياغا كەلمىدى
ئەيدىز كېسەللىكىنىڭ ئالدىنى ئېلىش بىلىملىرىنى ئىگىلەپ، مۇداپىئەلىنىش ئېڭىنى ئۆستۈرۈش، خەتەرلىك قىلمىشلارنى رەت قىلىش (مەسىلەن كۆپ جىنىسلىق ھەمراھ بولۇش، پاھىشىۋازلىق قىلىش، زەھەر چېكىش قاتارلىقلار)، ئۆزىدىن مۇداپىئەلىنىش (بىخەتەرلىك قاپچۇقىنى توغرا ئىشلىتىش قاتارلىقلار) ھازىر يولغا قويۇلغان ئەڭ ياخشى ئالدىنى ئېلىش ئۇسۇلى
توققۇزىنچى، قەستەن ئەيدىز كېسىلىنى تارقىتىش قانۇنغا خىلاپ جىنايى قىلمىش
قەستەن ئەيدىز تارقاتقانلار ھەق تەلەپ تۆلەم جاۋابكارلىقىنى قانۇن بويىچە ئۈستىگە ئالىدۇ: جىنايەت شەكىللەندۈرگەنلەرنىڭ جىنايى ئىشلار جاۋاپكارلىقى قانۇن بويىچە سۈرۈشتۈرۈلىدۇ
ئۆزىنىڭ ئەيدىز كېسىلىگە گىرىپتار بولغانلىقىنى ياكى ئەيدىز ۋىرۇسى بىلەن يۇقۇملانغانلىقىنى بىلىپ نومۇسىنى سېتىپ، پاھىشىۋازلىق قىلغانلار جىنسىي كېسەل تارقىتىش جىنايىتى بىلەن ئېغىر جازالىنىدۇ
تۆۋەندىكى ئەھۋاللارنىڭ بىرى بولسا، باشقىلارنىڭ ئەيدىز ۋىرۇسى بىلەن يۇقۇملانغانلىرىنى قەستەن زەخمىلەندۈرۈش جىنايىتى بىلەن جىنايەت بېكىتىپ جازا بېرىلىدۇ
ن(1) ئۆزىنىڭ ئەيدىز ۋىرۇسى بىلەن يۇقۇملانغانلىقىنى ئېنىق بىلىپ نومۇسىنى ساتقان، پاھىشىۋازلىق قىلغانلار
ن(2) ئۆزىنىڭ ئەيدىز ۋىرۇسى بىلەن يۇقۇملانغانلىقىنى ئېنىق بىلگەن، قەستەن ئالدىنى ئېلىش تەدبىرى قوللانماي باشقىلار بىلەن جىنسىي مۇناسىۋەت ئۆتكۈزگەن بولسا
