过去，病毒性肝炎是我国最常见的肝病。但是，随着经济的发展和生活方式的逐渐改善，病毒性肝炎在我国的流行状况在近十年来得到了明显的控制。
我国摘掉“乙肝大国”帽子 以前，我国乙肝病毒感染率曾高达10%。另外，像甲型肝炎、戊型肝炎这两种经消化道传染的肝病，曾在我国有过区域性的大流行。还有丙型肝炎，这种以输血为主要传播途径的慢性肝脏疾病，以前在我国也非常多见。
小心脂肪肝 以前走进肝病科，病毒性肝炎的患者多，现在走进肝病科，得脂肪肝的人多。 随着我国经济的发展和社会的进步，肥胖成为人民群众健康的一个重要威胁。作为代谢综合征的一个重要组成部分，脂肪肝这种曾经的“富贵病”逐渐变成了我国患病率最高的慢性肝病。目前中国人的肥胖发生率能够达到50%以上，脂肪性肝病的流行率也在30%~40%。
脂肪肝就是因为脂肪在肝脏内的沉积，从而导致的代谢性肝病。脂肪肝的成因和肥胖的成因是完全一致的。 当人体的营养过剩，或者体力活动较少时，能源物质就会以脂肪的形式被储存起来，以备将来食物缺乏时慢慢使用。这些储存在人体内部的脂肪，除了分布在皮下、腹部、臀部等外周组织外，更多的会被储存在肝脏这个可以称得上是“近水楼台”的营养物质直接处理器官中。因此，脂肪肝会同肥胖相伴而行。 小心酒精肝 除此以外，随着生活水平的提高，饮酒人群也在逐渐增多。酒精是世界卫生组织认可的一类致癌物，可以导致慢性肝炎、肝硬化，甚至肝癌。
酒精（也就是乙醇）进入肝脏之后，会在肝细胞里的线粒体内被氧化，先变成乙醛，又在乙醛脱氢酶的作用下，再次被氧化变成乙酸。 我们喝的酒越多，在线粒体中发生的氧化反应越多，线粒体就会受到越多的损伤。多次损伤之后，线粒体里的酶（就是所谓的转氨酶）就会被释放出来，进入血液，最后导致抽血化验时肝功异常。 日常护肝 注意这两点
- 控制肥胖
- 控制饮酒
جۇڭگودىكى بىرىنچى چوڭ جىگەر كېسىلى ياشلارغا ھۇجۇم قىلىۋاتىدۇ
ئىلگىرى ۋىرۇس خاراكتېرلىك جىگەر ياللۇغى ئېلىمىزدە ئەڭ كۆپ كۆرۈلىدىغان جىگەر كېسىلى ئىدى. لېكىن ئىقتىسادنىڭ تەرەققىياتى ۋە تۇرمۇش ئۇسۇلىنىڭ تەدرىجى ياخشىلىنىشىغا ئەگىشىپ، ۋىروس خاراكتېرلىك جىگەر ياللۇغىنىڭ ئېلىمىزدە تارقىلىش ئەھۋالى يېقىنقى ئون يىلدا روشەن كونترول قىلىندى
دۆلىتىمىز «ب تىپلىق جىگەر ياللۇغى چوڭ دۆلىتى» قالپىقىنى ئېلىۋەتتى
ئىلگىرى ئېلىمىزدە ب تىپلىق جىگەر ياللۇغى ۋىرۇسى بىلەن يۇقۇملىنىش نىسبىتى ٪10 كە يەتكەن. ئۇنىڭدىن باشقا، ئا تىپلىق جىگەر ياللۇغى، غەلىتە جىگەر ياللۇغىدىن ئىبارەت ھەزىم يولىدىن يۇقۇملانغان ئىككى خىل جىگەر كېسىلى ئىلگىرى ئېلىمىزدە رايون خاراكتېرلىك كەڭ تارقالغان. يەنە ب تىپلىق جىگەر ياللۇغىمۇ بار، قان سېلىشنى ئاساسلىق تارقىلىش يولى قىلغان بۇ خىل ئاستا خاراكتېرلىك جىگەر كېسەللىكى ئىلگىرى ئېلىمىزدىمۇ ناھايىتى كۆپ ئۇچرايتتى
ب تىپلىق جىگەر ياللۇغى ۋىرۇسى جىددىي خاراكتېرلىك ياكى ئاستا خاراكتېرلىك جىگەر ياللۇغىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىپلا قالماي، قىسمەن ئاستا خاراكتېرلىك ب تىپلىق جىگەر ياللۇغى بىمارلىرى يەنە جىگەر قېتىشىش كېسىلىگە ئاسانلا ئايلىنىدۇ، ئاز بىر قىسىملىرى جىگەر راكى بىمارلىرىغا ئايلىنىدۇ. شۇڭا ئالدىنقى ئەسىرنىڭ 70-، 80-يىللىرىدا ھەممە ئادەم "ب تىپلىق جىگەر ياللۇغى" رەڭگى ئۆزگىرىشى ھەتتا ب تىپلىق جىگەر ياللۇغى ۋىرۇسى ئېلىپ يۈرگۈچىلەرنىڭ ئىشقا ئورۇنلىشىشى ۋە تۇرمۇشىغا تەسىر كۆرسەتكەن ئىدى
بىراق بوشاشماي تىرىشىش ئارقىلىق، جىگەر ياللۇغى ھەممە ئادەمنىڭ ئۆزىگە خەۋپ يەتكۈزگەنلىكى تىلغا ئېلىنغان دەۋر ئۆتۈپ كەتتى
گەرچە ب تىپلىق جىگەر ياللۇغىنى تۈپ يىلتىزىدىن داۋالايدىغان دورا بولمىسىمۇ، لېكىن ۋاكسىنانىڭ ئالدىنى ئېلىش ئۈنۈملۈك بۆسۈش ئېغىزى. 2001-يىلى دۆلەت « سەھىيە مىنىستىرلىكى، مالىيە مىنىستىرلىكىنىڭ ب تىپلىق جىگەر ياللۇغى ۋاكسىنىسىنى بالىلار پىلانىنىڭ ئىممۇنىتېتقا كىرگۈزۈش توغرىسىدىكى ئۇقتۇرۇش»نى چۈشۈرۈپ، ب تىپلىق جىگەر ياللۇغى ۋاكسىنىسىنى مەملىكەت بويىچە بالىلار پىلانىنىڭ ئىممۇنىتېت دائىرىسىگە كىرگۈزدى، يېڭى تۇغۇلغان بوۋاقلار تۇغۇلغان كۈنى ھەقسىز ئەملىسە بولىدۇ، بۇ يېڭىدىن يۇقۇملانغان ب تىپلىق جىگەر ياللۇغى ۋىرۇسى بىلەن يۇقۇملانغان كىشىلەرنى زور دەرىجىدە ئازايتتى. بۈگۈنگە قەدەر ئېلىمىزدىكى كىشىلەرنىڭ ب تىپلىق جىگەر ياللۇغى ۋىرۇسى بىلەن يۇقۇملىنىش نىسبىتى ٪6كە چۈشۈپ ، " ب تىپلىق جىگەر ياللۇغى چوڭ دۆلىتى " نىڭ قالپىقىنى ئېلىۋەتتى
ئۇنىڭدىن باشقا، تازىلىق ئەھۋالىنىڭ ياخشىلىنىشى ۋە ئا تىپتىكى جىگەر ۋاكسىنىسى،ئۆزگىرىشچان جىگەر ۋاكسىنىسىنىڭ بازارغا سېلىشىغا ئەگىشىپ، بۇ ئىككى خىل ھەزىم يولى يۇقۇملۇق كېسەللىكىمۇ ئۈنۈملۈك كونترول قىلىندى
س تىپلىق جىگەر ياللۇغىغا نىسبەتەن مۇناسىپ ۋاكسىنىنى تېخى تەتقىق قىلىپ چىقمىغان بولسىمۇ، نۆۋەتتە س تىپلىق جىگەر ياللۇغى ۋىروسىغا بىۋاستە قارشى دورا بار بولدى، دورا ئىچكەندە ئۈچ ئايدىلا س تىپلىق جىگەر ياللۇغى بىمارلىرىنى ساقايتقىلى بولىدۇ، شۇڭا س تىپلىق جىگەر ياللۇغى خەلقنىڭ سالامەتلىكىگە ئېغىر تەھدىت سالىدىغان ئاممىۋى مەسىلە ئەمەس
جىگەرنى ماي قاپلاشدىن ئىھتىيات قىلىڭ
ئىلگىرى جىگەر كېسەللىكلىرى بۆلۈمىگە كىرگەن، ۋىروس خاراكتېرلىك جىگەر ياللۇغىغا گىرىپتار بولغانلار كۆپ ئىدى، ھازىر جىگەر كېسەللىكلىرى بۆلۈمىگە كىرگەندە، جىگەرنى مايقاپلاپكىرگەنلەر كۆپ
ئېلىمىز ئىقتىسادىنىڭ تەرەققىياتى ۋە جەمئىيىتىنىڭ تەرەققىي قىلىشىغا ئەگىشىپ ، سېمىزلىك خەلق ئاممىسىنىڭ ساغلاملىقىنىڭ مۇھىم تەھدىتىگە ئايلاندى . مېتابولىزم سىندرومىنىڭ مۇھىم تەركىبى قىسمى بولۇش سۈپىتى بىلەن، جىگەرنى مايقاپلاشدىن ئىبارەت بۇ خىل ئىلگىرىكى "بايلار كېسىلى" ئېلىمىزدە كېسەللىك نىسبىتى ئەڭ يۇقىرى بولغان ئاستا خاراكتېرلىك جىگەر كېسىلىگە ئايلاندى. نۆۋەتتە جۇڭگولۇقلارنىڭ سېمىزلىك نىسبىتى ٪50تىن ئاشىدۇ، ياغلىق جىگەر كېسىلىنىڭ تارقىلىش نىسبىتىمۇ ٪30تىن ٪40كىچە بولىدۇ
جىگەرنى مايقاپلاشنىڭ ئىچىدە چۆكۈپ كېتىشىدىن كېلىپ چىققان مېتابولىزم خاراكتېرلىك جىگەر كېسىلى. جىگەرنى مايقاپلاشنىڭ سەۋەبى ۋە سېمىزلىكنىڭ سەۋەبى پۈتۈنلەي بىردەك
ئادەم بەدىنىدىكى ئوزۇقلۇق ئېشىپ كەتكەندە ياكى جىسمانىي ھەرىكەت ئاز بولغاندا، ئېنىرگىيە ماددىلىرى ياغ شەكلىدە ساقلىنىپ، كەلگۈسىدە يېمەكلىك كەمچىل بولغاندا ئاستا-ئاستا ئىشلىتىشكە تەييارلىق قىلىدۇ. ئادەم بەدىنى ئىچكى قىسمىدا ساقلانغان بۇ ياغلار تېرە ئاستى، قورساق قىسمى، ساغرا قاتارلىق سىرتقى ئەتراپتىكى توقۇلمىلارغا تارقالغاندىن سىرت، جىگەردە ساقلانغان بۇ ئوزۇقلۇق ماددىلاردا بىۋاستە بىر تەرەپ قىلىنىدۇ. شۇڭا، جىگەرنى مايقاپلاش سېمىزلىك بىلەن بىللە ماڭىدۇ
جىگەرنىىڭ ئىسپىرىتتىن زەھەرلىنىشدىن ئىھتىيات قىلىڭ
بۇنىڭدىن باشقا، تۇرمۇش سەۋىيىسىنىڭ ئۆسۈشىگە ئەگىشىپ، ھاراق ئىچىدىغانلارمۇ تەدرىجىي كۆپەيدى. ئىسپىرت دۇنيا سەھىيە تەشكىلاتى ئېتىراپ قىلغان بىر خىل راك پەيدا قىلغۇچى ماددا بولۇپ، سوزۇلما خاراكتېرلىك جىگەر ياللۇغى، جىگەر قېتىشىش ھەتتا جىگەر راكىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ
ئىسپىرت جىگەرگە كىرگەندىن كېيىن، جىگەر ھۈجەيرىسىدىكى يىپسىمان بەدەندە ئوكسىدلىنىپ، ئاۋۋال ئاتسېتالدېگىدقا ئايلىنىدۇ، يەنە ئاتسېتالدېگىد ھىدروگىد ئېنزىمىنىڭ رولى ئاستىدا يەنە بىر قېتىم ئاتسېتال كىسلاتاسىغا ئايلىنىدۇ
بىز ئىچكەن ھاراق قانچە كۆپ بولسا، يىپسىمان تەنچىدە پەيدا بولغان ئوكسىدلىنىش رېئاكسىيىسى شۇنچە كۆپ بولىدۇ، يىپسىمان تەنچىسى شۇنچە كۆپ زىيانغا ئۇچرايدۇ. كۆپ قېتىم زەخمىلەنگەندىن كېيىن، يىپسىمان تەنچىدىكى ئېنزىم (ئاتالمىش ترانسىئامىنائىن) قويۇپ بېرىلىپ، قانغا كىرىپ، ئاخىرىدا قان ئېلىپ تەكشۈرگەندە جىگەر ئىقتىدارى بىنورمال بولىدۇ
كۈندىلىك تۇرمۇشتا جىگەر ئاسراشتا بۇ ئىككى نۇقتىغا دىققەت قىلىش
- سېمىزلىكنى كونترول قىلىش
جىگەرنى مايقاپلاشقا گىرىپتار بولۇشنىڭ سەۋەبى ناھايىتى ئاددىي، يەنى «كۆپ يەپ، ھەرىكەت ئاز بولۇش». ئەگەر سېمىزلىكنى ئۈنۈملۈك كونترول قىلالمىسا، يۈرەك كېسىلى، مېڭە قان تومۇر كېسىلى، دىئابىت كېسىلى قاتارلىقلارنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ، ئۇنىڭ ئۈستىگە جىگەرنى ماي قاپلاش ۋاقتىدا داۋالىمىسا جىگەر قېتىشىش ۋە جىگەر راكىغا ئايلىنىشى مۇمكىن. جىگەرنى ماي قاپلاش يۈرەك، مېڭە قان تومۇر كېسىلىنى داۋالاشتەك ئاسان ئەمەس، ھازىر تېخى ئالاھىدە ئۈنۈملۈك داۋالاش دورىسى يوق، پەقەت ئورۇقلاشقا تايىنىدۇ! ئ
- ھاراق ئىچىشنى كونترول قىلىش
ئىسپىرتنىڭ جىگەرنى زەخمىلەندۈرىدىغانلىقىنى، جىگەر قېتىشىش، جىگەر راكىنىڭ يالغۇز كېسەللىك سەۋەبى سۈپىتىدە ئادەمنىڭ ئۆلۈشىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدىغانلىقىنى ئېنىق ئىسپاتلىدى. شۇڭا، ھاراق تاشلاش ئىنتايىن مۇھىم بولغان جىگەر ئاسراش ئۇسۇلى
