ئەيدىزنى تۆگۇتۇشتە، ئىلمىې تونۇشتىن باشلايلى

 
بۇ يىل 12-ئاينىڭ 1-كۈنى 38-قېتىملىق دۇنيا ئەيدىز كۈنى، بۇ يىلقى تەشۋىقاتنىڭ تېمىسى "جەمئىيەتنى ئورتاق تۈزەپ، توغرا يېڭىلىق يارىتىپ، ئەيدىزنى ئاخىرلاشتۇرايلى" دىگەن تېمىدا تەشۋىقات تېمىسىدا. ئەيدىز توغرىسىدا، سىزدە يەنىلا نۇرغۇن گاڭگىراش ۋە قورقۇنچ بارمۇ؟ بۈگۈن بىز سىزگە ئەيدىزنى ئىلمىي تونۇتۇپ، خاتا قاراشتىن يىراق تۇرغۇزىمىز
 

خاتا قاراشنى يوقىتىش: ئەيدىزدىن يۇقۇملىنىش ≠ ئەيدىز كېسىلىگە گىرىپتار بولۇش

ئەيدىز كېسىلىنىڭ تولۇق ئاتىلىشى ئېرىشىش خارەكتىلىك ئىممۇنىتېت كەمتۈكلۈك سىندرومى دەپ ئاتىلىدۇ، بۇنى ئەيدىز ۋىرۇسى كەلتۈرۈپ چىقارغان. ئەيدىز كېسىلى ئادەم بەدىنىنىڭ ئىممۇنىتېت سىستېمىسىغا مەخسۇس ھۇجۇم قىلىدىغان " يادرولۇق قىسىم " س د 4+ت لىمفا ھۈجەيرىسىگە ھۇجۇم قىلىپ، بەدەننىڭ قارشىلىق كۈچىنى تەدرىجىي يوقىتىدۇ . لېكىن ئەيدىز كېسىلى بىلەن يۇقۇملانغاندىن كىيىن، ئادەتتە 8-10يىللىق يوشۇرۇن مەزگىلدىن ئۆتۈپ، ئىممۇنىتېت سىستېمىسى ئېغىر دەرىجىدە زىيانغا ئۇچرىغاندا ئاندىن ئەيدىز مەزگىلىگە كىرىدۇ. ھازىر تىبابەتتە ۋىروسنى ئۈنۈملۈك كونترول قىلىپ، داۋالاشنى قېلىپلاشتۇرغان يۇقۇملانغۇچىلار پۈتۈنلەي نورمال تۇرمۇش ۋە خىزمەت قىلالايدۇ
 

ھەقىقىي ئەھۋالنى تارقىتىش: كۈندىلىك ئۇچرىشىشتا قورقۇش ھاجەتسىز

ئەيدىزنىڭ تارقىلىش يوللىرى ئېنىق، ئاساسلىقى جىنسىي ئارقىلىق يۇقۇش قان ئارقىلىق يۇقۇش ۋە ئانىدىن بالىغا يۇقۇش بولۇپ، بۇنىڭ ئىچىدە جىنسىي تارقىلىش نۆۋەتتە ئەڭ ئاساسلىق ئۇسۇلدۇر. قان تارقىلىشى ئورتاق ئىشلىتىلىدىغان شىپرىس ئارقىلىق زەھەر چېكىش، نورمالسىز قاش تۆشۈكىگە ئۇرۇش قاتارلىقلاردا كۆپ كۆرۈلىدۇ ئانىلار ۋە بوۋاقلارنىڭ تارقىلىشى ھامىلىدارلىق ئېمىتىش جەريانىدا يۈز بېرىدۇ
 
لېكىن خاتىرجەم بولۇڭ ! كۆز يېشى، تەر سۇيۇقلۇقى، شۆلگەيدىكى ۋىروسنىڭ تەركىبى ئىنتايىن تۆۋەن ھەمدە ئاسانلا ھايتلىقىنى يوقىتىدىغان بولۇپ، قول ئېلىشىش، قۇچاقلاش، ئورتاق غىزالىنىش، ئورتاق تەرەت تۇڭى ئىشلىتىش قاتارلىق كۈندىلىك ئۇچرىشىشلار يۇقمايدۇ، پاشا چىشلەشنىڭمۇ خەتىرى يوق
 

ئىلمىي ئالدىنى ئېلىش: بۇ ھالقىلىق مۇھىم نۇقتىلارنى ئەستە تۇتۇش كېرەك

خەتەرلىك كىشىلەر (مەسىلەن جۆرىسى يۇقۇملانغۇچى، ئوخشاش جخنىسلىق ئەرلەر) ئاشكارىلىنىشتىن بۇرۇن ئالدىنى ئېلىش، ھەر كۈنى دورا ئىچىش خەتىرىنى تۆۋەنلىتىشكە بولىدۇ. ئەگەر خەتەرلىك ئاشكارىلىنىپ قالسا ، چوقۇم " 72 سائەتلىك ئالتۇن مەزگىل "نى چىڭ تۇتۇپ ، ئىككى سائەت ئىچىدە ئاشكارىلانغاندىن كېيىن ئالدىنى ئېلىش دورىسى ئىچسە ، ئۇدا 28 كۈن يۇقۇملىنىش نىسبىتىنى كۆرۈنەرلىك تۆۋەنلەتكىلى بولىدۇ  
 

داۋالاشتا بۆسۈش ھاسىل قىلىش: U=U، تەكشۈرۈلمىسە يۇقۇملانمايدۇ

نۇرغۇن يۇقۇملانغۇچىلار قېلىپلاشتۇرۇپ داۋالانغاندىن كېيىن نورمال توي قىلىپ بالىلىق بولۇپ، تۇرمۇش سۈپىتى تەسىرگە ئۇچرىمايدۇ
 

قوللىنىشچان قوللانما: تەكشۈرۈش ، دورا ئىشلىتىش ۋە كۈندىلىك پەرۋىش

ئەيدىز كېسىلىنى تەكشۈرۈش يۇقۇملىنىشقا ھۆكۈم قىلىشنىڭ بىردىنبىر ئۇسۇلى، كېسەللىكلەرنى كونترول قىلىش مەركىزى، مەھەللە سەھىيە مۇلازىمەت مەركىزى ھەقسىز مەخپىيەتلىكنى ساقلاپ تەكشۈرۈش بىلەن تەمىنلەيدۇ، دوختۇرخانىلاردىمۇ تەكشۈرسە بولىدۇ. ئۆزىنى تەكشۈرۈش سىناق قەغىزىنى مۇنتىزىم يول بىلەن سېتىۋېلىشى كېرەك، مۇسبەتلەر چوقۇم كېسەللىكلەرنىڭ ئالدىنى ئېلىش، كونترول قىلىش مەركىزىگە بېرىپ دەلىللەش سىنىقى قىلىشى كېرەك
 
ۋىروسقا قارشى دورا رېتسىپلىق دورا، توردىكى " ئالاھىدە ئۈنۈملۈك دورا"غا ئاسانلىقچە ئىشەنمەسلىك كېرەك، رېتسىپ بەلگىلەنگەن دوختۇرخانا، دورا دۇكىنى ياكى مۇنتىزىم سۇپىسىدىن سېتىۋېلىش كېرەك. يۇقۇملانغۇچىلارنىڭ كۈندىلىك ئوزۇقلۇق قىممىتى تەڭپۇڭ، تاماكا تاشلاپ ھاراققا چەك قويۇشى، مۇلايىم ھەرىكەت قىلىشى، خالىغانچە دورا توختىتىشتىن ساقلىنىشى، ھەمراھلىرىنىڭ قوللاش گۇرۇپپىسىغا كىرىپ بېسىمنى يېنىكلىتىش كېرەك
 

جەمئىيەتتە ئورتاق تۈزەش: ئەيدىزنى ئاخىرلاشتۇرۇشتا ھەممىمىزنىڭ تەڭ كۇچ چىقىرىشىمىزغا مۇھتاج

ئىجتىمائىي كەمسىتىش ۋە بىلىشتىكى خاتا قاراش ئەيدىز كېسەللىكىنىڭ ئالدىنى ئېلىشتىكى ئەڭ چوڭ خىرىس . يۇقۇملانغۇچى كېسەللىكتە زىيانكەشلىككە ئۇچرىغۇچى، بىر تەرەپلىمە قاراش ئەمەس، چۈشىنىشكە توغرا كېلىدۇ. ياشلار-ئۆسمۈرلەرنىڭ ئەيدىز كېسەللىكىنىڭ ئالدىنى ئېلىشتا ئائىلە كوپىراتىپى بىرلىشىپ ھەرىكەت قىلىشى، ئاتا-ئانىلار تەشەببۇسكارلىق بىلەن ئالاقىلىشىش خاراكتېرلىك ساغلاملىق بىلىملىرى ئۈستىدە پىكىر ئالماشتۇرۇشى، جەمئىيەت تەشۋىقات ۋە تورنى تۈزەش كىرەك
 
ئىلمىي ئالدىنى ئېلىش مۇھىم ھالقا، داۋالاشنى قېلىپلاشتۇرۇشتا ئۈمىد بار، كەمسىتىشنى تۈگىتىش تۆۋەن چېكى. بىز قول تۇتۇشۇپ ھەرىكەت قىلىپ، بىرلىكتە ئەيدىزدىن مۇداپىئەلىنىش سېپى قۇرايلى!