【双语】HIV感染者的日常护理建议HIV يۇقۇملانغۇچىلارنىڭ كۈندىلىك پەرۋىش قىلىش تەكلىپى

什么是艾滋病

艾滋病也可以说是―种免疫系统缺陷的疾病。因为从感染到发病来说,它的过程是十分复杂的,而且方便之后的症状也呈现阶段性,因此艾滋病也可以分为急性期和吴钟状期以及艾滋病感染期。

艾滋病病毒侵入到人体之后，会破坏人体的免疫功能,造成身体免疫力下降，如果不注意的话很有可能会传染给其他人。而且到目前为止治疗艾滋病的药物也都是存在缓解的症状。不能够进行根治。
01—

ئەيدىز دېگەن نېمە

ئەيدىز كېسىلىنىمۇ بىر خىل ئىممۇنىتېت سىستېمىسى كەمتۈكلۈك كېسىلى دېيىشكە بولىدۇ. چۈنكى، يۇقۇملىنىشتىن تارتىپ كېسەل بولغۇچە بولغان جەريان ئىنتايىن مۇرەككەپ بولىدۇ، ئۇنىڭ ئۈستىگە قولايلىق بولغاندىن كېيىنكى كېسەللىك ئالامەتلىرىمۇ باسقۇچ خاراكتېرلىك بولىدۇ، شۇڭا ئەيدىز كېسىلىنى ئۆتكۈر مەزگىلى ۋە ۋۇجۇڭسىمان مەزگىلى ھەمدە ئەيدىز كېسىلى بىلەن يۇقۇملىنىش مەزگىلى دەپ ئايرىشقا بولىدۇ.

ئەيدىز ۋىرۇسى ئادەم بەدىنىگە كىرگەندىن كېيىن، ئادەم بەدىنىنىڭ ئىممۇنىتېت ئىقتىدارىنى بۇزۇپ، بەدەننىڭ ئىممۇنىتېت كۈچىنى تۆۋەنلىتىۋېتىدۇ، ئەگەر دىققەت قىلمىغاندا باشقىلارغا يۇقتۇرۇپ قويۇشى مۇمكىن. ئۇنىڭ ئۈستىگە ھازىرغا قەدەر ئەيدىز كېسىلىنى داۋالايدىغان دورىلارنىڭ ھەممىسىدە پەسىيىش ئالامەتلىرى مەۋجۇت. يىلتىزىدىن ساقايتقىلى بولمايدۇ.
02—

及早治疗，防止机会性感染

如果确诊了HIV感染，需要及时用上抗病毒药物，抑制病毒繁殖。一般来说，规律用药对人的寿命无明显的影响。

研究通过生命量表法对HIV患者预期寿命进行了预测：

换言之，一个21岁的感染者，预期寿命达到77岁，甚至更久。

因此，查出HIV阳性请不要过于悲观，也不要过度紧张，及时去领药就可以了。医生会根据个体情况开出适合的药物组合，在不发生机会性感染的情况下，将会和普通人一样长寿。
02—

بالدۇر داۋالاش، پۇرسەتلىك يۇقۇملىنىشنىڭ ئالدىنى ئېلىش

ئەگەر HIV ۋىرۇسى بىلەن يۇقۇملانغان بولسا ،ۋاقتىدا ۋىرۇسقا قارشى دورىلارنى ئىشلىتىپ ،ۋىرۇسنىڭ كۆپىيىشىنى تىزگىنلەش كېرەك. ئادەتتىكىچە قىلىپ ئېيتقاندا، دورىنى قانۇنىيەتلىك ئىشلىتىش ئادەمنىڭ ئۆمرىگە روشەن تەسىر كۆرسەتمەيدۇ.

تەتقىقاتتا ھاياتلىق مىقدارى جەدۋىلى ئۇسۇلى ئارقىلىق HIV بىمارلىرىنىڭ مۆلچەردىكى ئۆمرى مۆلچەرلەنگەن:باشقىچە قىلىپ ئېيتقاندا ،21 ياشلىق بىر يۇقۇملانغۇچىنىڭ مۆلچەردىكى ئۆمرى 77 ياشقا يېتىدۇ، ھەتتا ئۇنىڭدىنمۇ ئۇزۇن بولىدۇ.

شۇڭا ،HIV مۇسبەت چىقسا بەك ئۈمىدسىزلىنىپ كەتمەڭ ،بەك جىددىيلىشىپ كەتمەڭ ،ۋاقتىدا بېرىپ دورا ئالسىڭىزلا بولىدۇ. دوختۇر يەككە تەن ئەھۋالىغا ئاساسەن مۇۋاپىق كېلىدىغان دورا گۇرۇپپىسىنى تۈزۈپ چىقىدۇ، پۇرسەت خاراكتېرلىك يۇقۇملىنىش يۈز بەرمىگەن ئەھۋالدا، ئادەتتىكى كىشىلەرگە ئوخشاش ئۇزۇن ئۆمۈر كۆرىدۇ.
03—

按时服药，定期随访

适合的治疗方案需要本人配合，良好的服药依从率是治疗有效的关键。抗HIV治疗是一个长期的过程，需要持之以恒，按时按量服药，持续将体内的病毒载量控制在检测水平以下，保护未被破坏的免疫系统。

03—

ۋاقتىدا دورا ئىچىش، قەرەللىك ئىز قوغلاپ زىيارەت قىلىش

مۇۋاپىق داۋالاش لايىھەسىگە ئۆزى ماسلىشىشى كېرەك، ياخشى بولغان دورا ئىچىش نىسبىتى داۋالاشنىڭ ئۈنۈملۈك بولۇشىنىڭ ئاچقۇچى. HIV قارشى داۋالاش ئۇزاق مۇددەتلىك جەريان بولۇپ ،ئۇزاققىچە چىڭ تۇرۇش ،ۋاقتىدا مىقدارى بويىچە دورا ئىچىش ،داۋاملىق بەدەندىكى ۋىرۇس مىقدارىنى ئۆلچەش سەۋىيەسىدىن تۆۋەن كونترول قىلىش، بۇزغۇنچىلىققا ئۇچرىمىغان ئىممۇنىتېت سىستېمىسىنى قوغداش كېرەك.
04—

心理护理

HIV/AIDS和普通人一样，病人需要自尊和尊重，需要爱和温暖，无论何种疾病，积极、乐观的心态在治疗（康复）上会获益，保证充分的休息和正常作息，对免疫力恢复有很大的帮助，而良好的生活习惯是有效抗病毒治疗的基础。

对于情绪失落无法建立信心的要予以心理干预，让他们重新找回对生活的信心和希望。通过摆事实讲故事告诉他们，艾滋病不是一个可怕可恶的疾病，是一个普通人普通病，是人就会得，得了只要积极治疗就可以跟正常人一样生活。
04—

پىسخىكىلىق پەرۋىش

HIV ۋە AIDS ئادەتتىكى كىشىلەرگە ئوخشاش بىمارلار ئۆزىنى ھۆرمەتلىشى ۋە ھۆرمەتلىشى، مۇھەببەت ۋە ئىللىقلىققا موھتاج.مەيلى قانداق كېسەل بولسۇن، ئاكتىپ ،ئۈمىدۋار روھىي ھالەت بىلەن داۋالانسا ( سالامەتلىكنى ئەسلىگە كەلتۈرسە ) ،تولۇق ئارام ئېلىش ۋە نورمال دەم ئېلىشقا كاپالەتلىك قىلسا ،ئىممۇنىتېت كۈچىنىڭ ئەسلىگە كېلىشىگە زور ياردىمى بولىدۇ ،ياخشى تۇرمۇش ئادىتى ۋىرۇسقا قارشى ئۈنۈملۈك داۋالاشنىڭ ئاساسى.

كەيپىياتى چۈشكۈن بولۇپ ئىشەنچ تۇرغۇزالمىغانلارغا پىسخىكا جەھەتتىن ئارىلىشىپ، ئۇلارنىڭ تۇرمۇشقا بولغان ئىشەنچىسى ۋە ئۈمىدىنى قايتىدىن تېپىشىغا ياردەم بېرىش كېرەك. پاكىت قويۇش، ھېكايە سۆزلەش ئارقىلىق ئۇلارغا ئەيدىز كېسىلىنىڭ قورقۇنچلۇق، يىرگىنىشلىك كېسەل ئەمەسلىكىنى، ئادەتتىكى ئادەم ئادەتتىكى كېسەل ئىكەنلىكىنى، ئادەم بولسىلا گىرىپتار بولىدىغانلىقىنى، گىرىپتار بولغاندا ئاكتىپ داۋالانسىلا نورمال كىشىلەرگە ئوخشاش ياشىغىلى بولىدىغانلىقىنى بىلدۈرۈش كېرەك.
05—

均衡膳食

保持均衡的饮食是提高免疫力和保持体力的关键，尤其是服用克力芝者，容易引起腹泻，应清淡饮食，少食多餐。早餐必须吃，不吃早餐会造成低血糖。午餐要吃饱，多吃瘦肉、鱼肉、鸡肉、豆类等优质低蛋白食物，豆类是很好的食物，富含膳食纤维和蛋白质，喜欢健身的可适当补充。同时，每天都要吃新鲜的水果蔬菜，水果中含有丰富的维生素、纤维素和矿物质，有益于健康和预防疾病。
05—

تەكشى غىزالىنىش

تەڭپۇڭ بولغان يېمەك - ئىچمەكنى ساقلاش ئىممۇنىتېت كۈچىنى ئاشۇرۇش ۋە جىسمانىي كۈچنى ساقلاشنىڭ ئاچقۇچى، بولۇپمۇ كىرىجى ئىستېمال قىلغۇچىلار ئاسانلا ئىچ سۈرۈشنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ، شۇڭا سۇيۇق - سەلەڭ غىزالىنىش، ئاز - ئازدىن كۆپ قېتىم غىزالىنىش كېرەك. ئەتىگەنلىك تاماقنى چوقۇم يېيىش كېرەك، ناشتا قىلمىغاندا قان شېكىرى تۆۋەنلەپ كېتىدۇ. چۈشلۈك تاماقنى تويغۇچە يېيىش، ئورۇق گۆش، بېلىق گۆشى، توخۇ گۆشى، پۇرچاق قاتارلىق ئەلا سۈپەتلىك تۆۋەن ئاقسىللىق يېمەكلىكلەرنى كۆپرەك يېيىش كېرەك، پۇرچاق تۈرىدىكىلەر ناھايىتى ياخشى يېمەكلىك بولۇپ، تەركىبىدە يېمەكلىك تالاسى ۋە ئاقسىل مول، بەدەن چېنىقتۇرۇشنى ياخشى كۆرىدىغانلار مۇۋاپىق تولۇقلىسا بولىدۇ. شۇنىڭ بىلەن بىر ۋاقىتتا، ھەر كۈنى يېڭى مېۋە - چېۋە، كۆكتات يېيىش كېرەك، مېۋە - چېۋە تەركىبىدە ۋىتامىن، سېللۇلوزا ۋە مىنېرال ماددىلار مول بولۇپ، سالامەتلىككە ۋە كېسەللىكنىڭ ئالدىنى ئېلىشقا پايدىلىق.
06—

慎用保健品

艾滋病患者生存队列研究的资料显示，90%的HIV感染者在治疗期间曾服用过蛋白粉、天然维生素等保健品，欧美国家一般称为“膳食补充剂”，包括维生素、矿物质、草药、氨基酸等。迄今，无论是观察性研究还是临床试验都未能证实保健品能够改善艾滋病患者的预后，相反还可能增加肾损害的风险。

很多患者得了HIV之后异常敏感，一有头疼脑热就瞎乱吃药乱吃抗生素，这不仅会让抗生素逐步失效，也会对身体造成一个伤害，一定找到原因对症下药有的放矢，不要乱吃药。还有的患者每天吃维生素c，形成了一个奇怪的习惯，导致胆红素升高，他自己又找不到啥原因，其实都是跟他吃维c造成的，他根本不缺还经常吃这就会导致以后的一些隐患发生。
06—

ئېھتىيات بىلەن ئىشلىتىش، ساغلاملىق بۇيۇملىرى

ئەيدىز بىمارلىرىنىڭ ھايات قېلىش رېتىنى تەتقىق قىلىش ماتېرىيالىدا كۆرسىتىلىشىچە ،90 %HIV يۇقۇملانغۇچى داۋالىنىۋاتقان مەزگىلدە ئاقسىل تالقىنى، تەبىئىي ۋىتامىن قاتارلىق ساغلاملىق مەھسۇلاتلىرىنى ئىستېمال قىلغان ،ياۋروپا - ئامېرىكا دۆلەتلىرى ئادەتتە «يېمەكلىك تولۇقلاش دورىسى» دەپ ئاتايدۇ ،بۇ ۋىتامىن ،مىنېرال ماددا ،ئۆسۈملۈك دورا ،ئامىنو كىسلاتاسى قاتارلىقلارنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ. بۈگۈنگە قەدەر، مەيلى كۆزىتىش خاراكتېرلىك تەتقىقات بولسۇن ياكى كىلىنىكىلىق تەجرىبە بولسۇن، ساغلاملىق مەھسۇلاتلىرىنىڭ ئەيدىز بىمارلىرىنىڭ ئاقىۋىتىنى ياخشىلىيالايدىغانلىقىنى ئىسپاتلاپ بېرەلمىدى، ئەكسىچە يەنە بۆرەكنىڭ زىيانغا ئۇچراش خەۋپىنى ئاشۇرۇۋېتىشى مۇمكىن.

نۇرغۇن بىمارلار HIV كېسەللىكىگە گىرىپتار بولغاندىن كېيىن ناھايىتى سەزگۈر بولۇپ كېتىدۇ ،باش ئاغرىقى ۋە قىزىتمىسى بولسىلا قالايمىقان دورا يەيدۇ ،ئانتىبىئوتىك دورىلارنى قالايمىقان يەيدۇ ،بۇ ئانتىبىئوتىك دورىلارنى تەدرىجىي ئۈنۈمىنى يوقىتىپلا قالماي ،يەنە بەدەنگە زىيان يەتكۈزىدۇ ،چوقۇم سەۋەبىنى تېپىپ چىقىپ كېسەلگە قاراپ دورا بېرىش كېرەك ،قالايمىقان دورا يېيىشكە بولمايدۇ. يەنە بەزى بىمارلار ھەر كۈنى ۋىتامىن c يەپ غەلىتە بىر ئادەتنى شەكىللەندۈرۈپ، بىلىرۇبىننىڭ ئۆرلەپ كېتىشىنى كەلتۈرۈپ چىقارغان، ئۆزى بۇنىڭ سەۋەبىنى تاپالمىغان، ئەمەلىيەتتە ھەممىسى ئۇنىڭ ۋىتامىن c يېيىشى بىلەن كېلىپ چىققان، ئۇ ئەزەلدىن كەم ئەمەس، يەنە دائىم يەپ بەرسە كېيىنكى يوشۇرۇن ئاپەتلەرنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ.
07—

有规律地参加体育活动

适当的体育活动与降低总病死率相关，也与改善体质、健康状况，减少并发症有关。建议进行中等强度的有氧和耐力训练，例如慢跑、快步走、瑜伽、羽毛球、游泳、自行车、乒乓球等，可以增加骨密度，提高心肺功能，还可以改善生活质量，缓解紧张和抑郁情绪。为避免运动相关伤害，如果本身患者贫血、心肺功能不全、CD4水平低于200时，必须在医生指导下进行。
07—

قانۇنىيەتلىك ھالدا تەنتەربىيە پائالىيىتىگە قاتنىشىش

مۇۋاپىق تەنتەربىيە پائالىيىتى ئومۇمىي ئۆلۈش نىسبىتىنى تۆۋەنلىتىش بىلەن مۇناسىۋەتلىك، شۇنداقلا تەن ساپاسى، سالامەتلىك ئەھۋالىنى ياخشىلاش، ئەگەشمە كېسەللىكلەرنى ئازايتىش بىلەنمۇ مۇناسىۋەتلىك. ئوتتۇراھال سىجىللىقتىكى ئوكسىگېنلىق ۋە چىدامچانلىق مەشىقى ئېلىپ بېرىشنى تەۋسىيە قىلىمىز، مەسىلەن، ئاستا يۈگۈرۈش، تېز مېڭىش، يوگا، پەي توپ، سۇ ئۈزۈش، ۋېلىسىپىت، تىكتاك توپ قاتارلىقلار سۆڭەكنىڭ زىچلىقىنى ئاشۇرۇپ، يۈرەك، ئۆپكە ئىقتىدارىنى يۇقىرى كۆتۈرىدۇ، يەنە تۇرمۇش سۈپىتىنى ياخشىلاپ، جىددىيلىشىش ۋە خامۇشلۇق كەيپىياتىنى پەسەيتىدۇ. ھەرىكەتكە مۇناسىۋەتلىك زەخىملىنىشتىن ساقلىنىش ئۈچۈن، ئەگەر بىماردا قان ئازلىق، يۈرەك - ئۆپكە ئىقتىدارى تولۇق بولماسلىق، CD4 سەۋىيەسى 200 دىن تۆۋەن بولسا، چوقۇم دوختۇرنىڭ كۆرسەتمىسى بويىچە ئېلىپ بېرىش كېرەك.
08—

其他生活方面的建议

鼓励患者独立照顾自己，但当患者不能独立照顾自己时，应及时提供帮助。给予适合患者口味的高热量、高维生素和高蛋白饮食。戒烟戒酒。
对患者有益处的食物：

黄瓜：黄瓜中富含丰富的维生素C，能够增强人体免疫力，有抗病毒的功效，尤其黄瓜尾部有一种尝起来苦苦的一种物质，更是能够进入人体内将病毒杀死。

苦瓜：苦瓜中的苦瓜蛋白，对于进入人体内的艾滋病毒有强烈的抑制作用，能够抵抗人体内艾滋病毒的滋生。

海带：海带中有丰富的碘，不仅能够有效治疗克山病，它其中的碘化物还能够促进炎症渗出物的吸收，升高血液中的白细胞，保护人体免疫力细胞，不受艾滋病毒的侵害。

黄豆：黄豆中除了富有丰富的蛋白质以外，还有丰富的硒，这种微量元素能够提高人体的抗病毒能力。除此之外，黄豆中还有大豆皂甘，对艾滋病毒有抑制作用。
08—

باشقا تۇرمۇش جەھەتتىكى تەكلىپ

بىمارنى ئۆزىنىڭ ھالىدىن مۇستەقىل خەۋەر ئېلىشقا ئىلھاملاندۇرۇش، لېكىن بىمار ئۆزىنىڭ ھالىدىن مۇستەقىل خەۋەر ئالالمىسا، ۋاقتىدا ياردەم بېرىش كېرەك. بىمارنىڭ تەمىگە ماس كېلىدىغان يۇقىرى ئىسسىقلىق، يۇقىرى ۋىتامىن ۋە يۇقىرى ئاقسىللىق يېمەكلىكلەرنى بېرىش كېرەك. تاماكا، ھاراق تاشلاش. بىمارغا پايدىلىق يېمەكلىكلەر:

تەرخەمەك:تەرخەمەك تەركىبىدە ۋىتامىن C مول بولۇپ، ئادەم بەدىنىنىڭ ئىممۇنىتېت كۈچىنى ئاشۇرىدۇ، ۋىرۇسقا قارشى تۇرۇش ئۈنۈمىگە ئىگە، بولۇپمۇ تەرخەمەكنىڭ قۇيرۇق قىسمىدا بىر خىل ئاچچىق ماددا بار بولۇپ، ئادەم بەدىنىگە كىرىپ ۋىرۇسنى ئۆلتۈرەلەيدۇ.

ئاچچىق كاۋا:ئاچچىق كاۋا تەركىبىدىكى ئاچچىق كاۋا ئاقسىلى ئادەم بەدىنىگە كىرگەن ئەيدىز ۋىرۇسىنى كۈچلۈك تورمۇزلاش رولىغا ئىگە بولۇپ، ئادەم بەدىنىدە ئەيدىز ۋىرۇسىنىڭ پەيدا بولۇشىغا قارشى تۇرىدۇ.

لامنارىيە:لامنارىيە تەركىبىدە يود مول بولۇپ، كېشەن كېسىلىنى ئۈنۈملۈك داۋالاپلا قالماستىن، ئۇنىڭدىكى يودىدلار يەنە ياللۇغلانغان سىرغىما ماددىلارنىڭ سۈمۈرۈلۈشىنى ئىلگىرى سۈرۈپ، قاندىكى ئاق قان ھۈجەيرىلىرىنى ئۆرلىتىپ، ئادەم بەدىنىنىڭ ئىممۇنىتېت كۈچى ھۈجەيرىلىرىنى قوغداپ، ئەيدىز ۋىرۇسىنىڭ زىيىنىدىن ساقلايدۇ.

سېرىق پۇرچاق:سېرىق پۇرچاق تەركىبىدە مول ئاقسىل بولغاندىن سىرت، يەنە مول سېلىن بار، بۇ خىل مىكرو ئېلېمېنتلار ئادەم بەدىنىنىڭ ۋىرۇسقا قارشى تۇرۇش ئىقتىدارىنى يۇقىرى كۆتۈرىدۇ. ئۇنىڭدىن باشقا، سېرىق پۇرچاق تەركىبىدە يەنە دادۇر ساپونىن بولۇپ، ئەيدىز ۋىرۇسىنى تىزگىنلەش رولىغا ئىگە.