ئەگەر يۇقۇملانغۇچى يۇقۇملىنىشنىڭ دەسلەپكى مەزگىلىدىلا ۋىرۇسقا قارشى داۋالاشنى باشلاپ، تۇرمۇش سۈپىتىنى ئۆستۈرسە، ئۆمرىنى چوقۇم زور دەرىجىدە ئۇزارتقىلى بولىدۇ. ئەڭ كۆڭۈلدىكىدەك ھالەت ئۇزاق مۇددەت كېسەللىك ئالامىتى بولمىغان مەزگىلدە تۇرۇش، كېسەللىك قوزغىلىش مەزگىلىگە كىرمەسلىك، نورمال كىشىلەرنىڭ كۆزلىگەن ئۆمرى تەخمىنەن 80 ياش ئەتراپىدا، ھەتتا ئۇنىڭدىنمۇ ئۇزۇن ئۆمۈر كۆرۈش.
一、克服心理上的压力
接受现实,保持希望,不能灰心,不自暴自弃。要冷静地对待感染事实,其实,当感染HIV后,身体没有任何的症状,能够和普通人一样学习、工作和生活。通过科学、规范的抗病毒治疗,完全是正常人一个,可以谈恋爱、可以结婚,也可以生育自己的健康宝宝。
积极的心态可以帮助树立信心,战胜病毒,相信病情会逐渐好转。当一个人处于紧张、抑郁状态时,CD4细胞计数会有所下降,提示免疫力随之下降。自己要学会自我调适,相信一定能够做到。适当参加文娱活动,放松心情,多做感兴趣的事情,缓解紧张情绪。时间允许的情况下,多参与志愿者实践活动,体现自身价值。通过与同性恋者或感染者沟通,并成为朋友,互相鼓励,互相打气,将压力转化为动力。
1.روھىي جەھەتتىكى بېسىمنى يېڭىپ، رېئاللىقنى قوبۇل قىلىش، ئۈمىدنى ساقلاش، ئۈمىدسىزلەنمەسلىك، ئۆزىنى تاشلىۋەتمەسلىك كېرەك. يۇقۇملىنىش پاكىتىغا سوغۇققانلىق بىلەن مۇئامىلە قىلىش كېرەك، ئەمەلىيەتتە، يۇقۇملانغاندىن كېيىن بەدەندە ھېچقانداق كېسەللىك ئالامىتى بولمايدۇ، ئادەتتىكى كىشىلەرگە ئوخشاش ئۆگىنىش، خىزمەت ۋە تۇرمۇش كەچۈرەلەيدۇ. ئىلمىي، ئۆلچەملىك ۋىرۇسقا قارشى داۋالاش ئارقىلىق، پۈتۈنلەي نورمال ئادەم بولغىلى، مۇھەببەتلەشكىلى، توي قىلغىلى، ئۆزىنىڭ ساغلام بالىسىنى تۇغقىلى بولىدۇ. ئاكتىپ روھىي ھالەت ئىشەنچ تۇرغۇزۇپ، ۋىرۇس ئۈستىدىن غەلىبە قىلىشقا ياردەم بېرىدۇ، كېسەللىك ئەھۋالىنىڭ تەدرىجىي ياخشىلىنىدىغانلىقىغا ئىشىنىدۇ. بىر ئادەم جىددىيلىشىش، خامۇشلۇق ھالىتىدە تۇرغاندا، تۆت ھۈجەيرىنىڭ سانى تۆۋەنلەپ، ئىممۇنىتېت كۈچىنىڭ شۇنىڭغا ئەگىشىپ تۆۋەنلەيدىغانلىقىنى بىلدۈرىدۇ. ئۆزى ئۆزىنى تەڭشەشنى ئۆگىنىۋېلىشى، چوقۇم قىلالايدىغانلىقىغا ئىشىنىشى كېرەك. مەدەنىي كۆڭۈل ئېچىش پائالىيەتلىرىگە مۇۋاپىق قاتنىشىپ، كەيپىياتنى ئازادە تۇتۇش، قىزىقىدىغان ئىشلارنى كۆپرەك قىلىپ، جىددىي كەيپىياتنى پەسەيتىش كېرەك. ۋاقىت يار بەرگەن ئەھۋالدا، پىدائىيلارنىڭ ئەمەلىي پائالىيەتلىرىگە كۆپرەك قاتنىشىپ، ئۆز قىممىتىنى نامايەن قىلىش كېرەك. ھەمجىنىسلار ياكى يۇقۇملانغۇچىلار بىلەن پىكىر ئالماشتۇرۇش ھەمدە دوست بولۇش، ئۆزئارا ئىلھام بېرىش، ئۆزئارا مەدەت بېرىش ئارقىلىق بېسىمنى ھەرىكەتلەندۈرگۈچ كۈچكە ئايلاندۇرۇش كېرەك.
二、均衡的营养摄入
1.روھىي جەھەتتىكى بېسىمنى يېڭىپ، رېئاللىقنى قوبۇل قىلىش، ئۈمىدنى ساقلاش، ئۈمىدسىزلەنمەسلىك، ئۆزىنى تاشلىۋەتمەسلىك كېرەك. يۇقۇملىنىش پاكىتىغا سوغۇققانلىق بىلەن مۇئامىلە قىلىش كېرەك، ئەمەلىيەتتە، يۇقۇملانغاندىن كېيىن بەدەندە ھېچقانداق كېسەللىك ئالامىتى بولمايدۇ، ئادەتتىكى كىشىلەرگە ئوخشاش ئۆگىنىش، خىزمەت ۋە تۇرمۇش كەچۈرەلەيدۇ. ئىلمىي، ئۆلچەملىك ۋىرۇسقا قارشى داۋالاش ئارقىلىق، پۈتۈنلەي نورمال ئادەم بولغىلى، مۇھەببەتلەشكىلى، توي قىلغىلى، ئۆزىنىڭ ساغلام بالىسىنى تۇغقىلى بولىدۇ. ئاكتىپ روھىي ھالەت ئىشەنچ تۇرغۇزۇپ، ۋىرۇس ئۈستىدىن غەلىبە قىلىشقا ياردەم بېرىدۇ، كېسەللىك ئەھۋالىنىڭ تەدرىجىي ياخشىلىنىدىغانلىقىغا ئىشىنىدۇ. بىر ئادەم جىددىيلىشىش، خامۇشلۇق ھالىتىدە تۇرغاندا، تۆت ھۈجەيرىنىڭ سانى تۆۋەنلەپ، ئىممۇنىتېت كۈچىنىڭ شۇنىڭغا ئەگىشىپ تۆۋەنلەيدىغانلىقىنى بىلدۈرىدۇ. ئۆزى ئۆزىنى تەڭشەشنى ئۆگىنىۋېلىشى، چوقۇم قىلالايدىغانلىقىغا ئىشىنىشى كېرەك. مەدەنىي كۆڭۈل ئېچىش پائالىيەتلىرىگە مۇۋاپىق قاتنىشىپ، كەيپىياتنى ئازادە تۇتۇش، قىزىقىدىغان ئىشلارنى كۆپرەك قىلىپ، جىددىي كەيپىياتنى پەسەيتىش كېرەك. ۋاقىت يار بەرگەن ئەھۋالدا، پىدائىيلارنىڭ ئەمەلىي پائالىيەتلىرىگە كۆپرەك قاتنىشىپ، ئۆز قىممىتىنى نامايەن قىلىش كېرەك. ھەمجىنىسلار ياكى يۇقۇملانغۇچىلار بىلەن پىكىر ئالماشتۇرۇش ھەمدە دوست بولۇش، ئۆزئارا ئىلھام بېرىش، ئۆزئارا مەدەت بېرىش ئارقىلىق بېسىمنى ھەرىكەتلەندۈرگۈچ كۈچكە ئايلاندۇرۇش كېرەك.
二、均衡的营养摄入
营养饮食是人类维持生命、生长发育和保持健康的重要物质基础。对HIV感染者而言,营养直接关系着免疫力,要通过饮食合理补充营养,提升免疫力,一定要吃早餐。特别是使用克力芝、齐多夫定的宝宝,要少量多餐,补充因胃肠道功能不适导致的营养失,改善身体状态。
1、高蛋白食物:在启动抗病毒治疗的早期,可能会出现进食减少、呕吐,再加上HIV本身会消耗蛋白质和热量。因此要适量补充富含优质蛋白质的食物,比如瘦肉、鸡肉、牛奶、豆浆等,对于改善体质,增强身体的抗病能力有一定的帮助。但是,需要注意两点:一是如果使用替诺福韦,或本身有肾功能异常者,高蛋白饮食可能会加重肾负担,尽适量摄入; 二是在治疗首月建议避免进食鸡蛋、鱼肉、虾、榴莲等食品,防止出现皮疹。
2、高维生素食物:多吃富含维生素的新鲜蔬菜、水果,可以有效增强机体的免疫力,比如苹果、猕猴桃、橙子等。但应避免空腹食用,也不要一次吃太多,以免对胃肠道产生刺激。尤其是使用克力芝者,进食水果、豆浆等可能会加重腹泻症状。需要注意,尽量不要食用西柚(西柚汁),或不要与药物同服,以免增加药物副作用。
3、高微量元素食物:微量元素对维持人体机能起基础性作用,可作为维生素、激素、酶和核酸的组成成分,参与代谢、催化、免疫等过程,常见的微量元素有钾、镁、锌、铁等。含钾较高的食物有菠菜、红枣、黑枣等,含镁较高的食物有桂圆、豆芽等,含锌较高的食物有牡蛎、海鱼等,适量进食对于身体恢复有一定的作用。
4、注意饮食卫生,食用海产类、贝类、蟹类等食物时要彻底煮熟煮透,防止寄生虫感染。
2.ئوزۇقلۇقنىڭ تەكشى قوبۇل قىلىنىشى ئوزۇقلۇق يېمەك - ئىچمەك ئىنسانلارنىڭ ھاياتىنى، ئۆسۈپ يېتىلىشىنى ۋە ساغلاملىقىنى ساقلاشتىكى مۇھىم ماددىي ئاساس. يۇقۇملانغۇچىلارغا نىسبەتەن ئېيتقاندا، ئوزۇقلۇق ئىممۇنىتېت كۈچىگە بىۋاسىتە مۇناسىۋەتلىك بولۇپ، يېمەك ئىچمەك ئارقىلىق مۇۋاپىق ئوزۇقلۇق تولۇقلاپ، ئىممۇنىتېت كۈچىنى ئاشۇرۇش ئۈچۈن چوقۇم ناشتا قىلىش كېرەك. بولۇپمۇ كېلىجى، زىدوۋۇدىن ئىشلەتكەن بوۋاقلارغا ئاز - ئازدىن كۆپ قېتىم غىزالىنىش، ئاشقازان - ئۈچەي ئىقتىدارى بىئارام بولۇش سەۋەبىدىن كېلىپ چىققان ئوزۇقلۇق يېتىشمەسلىكنى تولۇقلاپ، بەدەن ھالىتىنى ياخشىلاش كېرەك. 1.يۇقىرى ئاقسىللىق يېمەكلىكلەر:ۋىرۇسقا قارشى داۋالاشنى باشلىغان دەسلەپكى مەزگىلدە، تاماق ئاز يېيىش، قۇسۇش، ئۇنىڭ ئۈستىگە ئۆزى ئاقسىل ۋە ئىسسىقلىقنى خورىتىش ئەھۋاللىرى كۆرۈلۈشى مۇمكىن. شۇڭا، قارا گۆش، توخۇ گۆشى، كالا سۈتى، پۇرچاق سۈتى قاتارلىق ئەلا سۈپەتلىك ئاقسىل تەركىبى مول بولغان يېمەكلىكلەرنى مۇۋاپىق مىقداردا تولۇقلاش كېرەك، بۇنىڭ تەن ساپاسىنى ياخشىلاش، بەدەننىڭ كېسەلگە قارشى تۇرۇش ئىقتىدارىنى كۈچەيتىشكە بەلگىلىك ياردىمى بار. لېكىن، مۇنداق ئىككى نۇقتىغا دىققەت قىلىش كېرەك:بىرىنچى، ئەگەر تېنوفۇۋېي ئىشلىتىلسە ياكى ئۆزىدە بۆرەك ئىقتىدارى بىنورمال بولسا، يۇقىرى ئاقسىللىق يېمەكلىكلەر بۆرەكنىڭ يۈكىنى ئېغىرلاشتۇرۇۋېتىشى مۇمكىن، شۇڭا مۇۋاپىق مىقداردا ئىستېمال قىلىش كېرەك؛ ئىككىنچى، داۋالانغان تۇنجى ئايدا تۇخۇم، بېلىق گۆشى، راك، دۇريان قاتارلىق يېمەكلىكلەرنى يېيىشتىن ساقلىنىپ، ئەسۋە چىقىشنىڭ ئالدىنى ئېلىش كېرەك. 2.يۇقىرى ۋىتامىنلىق يېمەكلىكلەر:تەركىبىدە ۋىتامىن مول بولغان يېڭى كۆكتات، مېۋىلەرنى كۆپ يەپ بەرگەندە، ئورگانىزمنىڭ ئىممۇنىتېت كۈچىنى ئۈنۈملۈك ئاشۇرغىلى بولىدۇ، مەسىلەن، ئالما، مايمۇن شاپتۇلى، ئاپېلسىن قاتارلىقلار. ئەمما ئاچ قورساققا يېيىشتىن ساقلىنىش، ئاشقازان - ئۈچەي يوللىرىنى غىدىقلاشتىن ساقلىنىش ئۈچۈن، بىر قېتىمدىلا بەك كۆپ يېمەسلىك كېرەك. بولۇپمۇ كىرىجى ئىشلەتكەنلەر مېۋە - چېۋە، پۇرچاق سۈتى قاتارلىقلارنى يېسە ئىچى سۈرۈشنى ئېغىرلاشتۇرۇۋېتىشى مۇمكىن. دىققەت قىلىشقا تېگىشلىكى شۇكى، ئىمكانقەدەر چوڭ ئاپېلسىن ( چوڭ ئاپېلسىن شەربىتى ) نى ئىستېمال قىلماسلىق ياكى دورىنىڭ ئەكس تەسىرىنىڭ ئېشىپ كېتىشىدىن ساقلىنىش ئۈچۈن، دورا بىلەن بىللە ئىچمەسلىك كېرەك. 3.يۇقىرى مىكرو ئېلېمېنتلىق يېمەكلىكلەر:مىكرو ئېلېمېنتلار ئادەم بەدىنىنىڭ ئىقتىدارىنى ساقلاشتا ئۇللۇق رول ئوينايدۇ، ۋىتامىن، ھورمون، ئېنزىم ۋە يادرو كىسلاتاسىنى تەشكىل قىلغۇچى تەركىب سۈپىتىدە مېتابولىزم، كاتالىزلاش، ئىممۇنىتېت قاتارلىق جەريانلارغا قاتنىشىدۇ، دائىم ئۇچرايدىغان مىكرو ئېلېمېنتلاردىن كالىي، ماگنىي، سىنك، تۆمۈر قاتارلىقلار بار. تەركىبىدە كالىي بىر قەدەر يۇقىرى بولغان يېمەكلىكلەردىن پالەك، چىلان، قارا چىلان قاتارلىقلار بار، تەركىبىدە ماگنىي بىر قەدەر يۇقىرى بولغان يېمەكلىكلەردىن لۇڭيەن، پۇرچاق ئۈندۈرمىسى قاتارلىقلار بار، سىنك بىر قەدەر كۆپ بولغان يېمەكلىكلەردىن ئوستېر قۇلۇلىسى، دېڭىز بېلىقى قاتارلىقلار بار بولۇپ، مۇۋاپىق مىقداردا ئىستېمال قىلىش بەدەننىڭ ئەسلىگە كېلىشىدە بەلگىلىك رول ئوينايدۇ. 4.يېمەك - ئىچمەك تازىلىقىغا دىققەت قىلىش، دېڭىز مەھسۇلاتلىرى، قۇلۇلە، قىسقۇچپاقا قاتارلىق يېمەكلىكلەرنى ئىستېمال قىلغاندا تولۇق پىشۇرۇپ، پارازىت قۇرتتىن يۇقۇملىنىشنىڭ ئالدىنى ئېلىش كېرەك.
三、保持良好的生活习惯
三、保持良好的生活习惯
良好的生活习惯是有效抗病毒治疗的基础。保持健康的生活方式,制定适当的健康计划并养成良好的习惯。养成按时服药的习惯,并根据医嘱按时体检,以避免疾病快速发展。
1、心态乐观。有研究显示,情况抑郁的人CD4细胞水平上升较慢。整天愁肠满肚的人,免疫细胞水平较低。相反,性格开朗的人CD4细胞往往都养得好。
2、戒烟戒酒。酗酒会降低免疫功能,同时对消化道(胃、肝)造成损伤。抽烟是导致HIV感染者肺功能迅速下降的重要原因,而且,烟草会抑制CD4细胞,从而增加机会性感染的风险,比如肺孢子菌肺炎、肺结核等。
3、适量锻炼,多喝水,增强体质,增强身体抵抗力。芬兰图尔库大学的研究人员再次在乳腺癌患者中确认了运动与免疫增强的联系。所有志愿者在10分钟剧烈运动后白细胞和NK细胞总数就有着明显上升,研究确认10分钟运动就有效果,而且对癌症患者要更加友好。
4、注意保暖,特别是在冬天,尽量避免感冒,避免发生肺部感染。
5、养成健康的作息时间,早睡早起,保证有充足的睡眠,比任何的补药都补。压力会破坏CD4细胞线粒体,导致代谢紊乱,波及大脑引起焦虑,尽量找一份相对轻松,不需要出差,不加班,没有时限压力的工作,养好“小四”。
3.ياخشى تۇرمۇش ئادىتىنى ساقلاش ياخشى تۇرمۇش ئادىتى ۋىرۇسقا قارشى ئۈنۈملۈك داۋالاشنىڭ ئاساسى. ساغلام تۇرمۇش ئۇسۇلىنى ساقلاش، مۇۋاپىق ساغلاملىق پىلانى تۈزۈش ھەمدە ياخشى ئادەت يېتىلدۈرۈش كېرەك. ۋاقتىدا دورا ئىچىش ئادىتىنى يېتىلدۈرۈش ھەمدە دوختۇرنىڭ كۆرسەتمىسى بويىچە ۋاقتىدا سالامەتلىك تەكشۈرتۈپ، كېسەللىكنىڭ تېز سۈرئەتتە تەرەققىي قىلىشىدىن ساقلىنىش كېرەك. 1.ئۈمىدۋار روھىي ھالەت. تەتقىقاتلاردىن مەلۇم بولۇشىچە، ئەھۋالى خامۇشلۇق ئادەمنىڭ تۆت ھۈجەيرە سەۋىيەسىنىڭ ئۆرلىشى بىر قەدەر ئاستا بولىدىكەن. كۈن بويى غەمكىن يۈرىدىغان كىشىلەرنىڭ ئىممۇنىتېت ھۈجەيرىلىرىنىڭ سەۋىيىسى بىر قەدەر تۆۋەن بولىدۇ. ئەكسىچە، ئوچۇق - يورۇق ئادەمنىڭ تۆت ھۈجەيرىسىنى كۆپ ھاللاردا ياخشى باقىدۇ. 2.تاماكا، ھاراق تاشلاش. ھاراق ئىچىش ئىممۇنىتېت ئىقتىدارىنى تۆۋەنلىتىۋېتىدۇ، شۇنىڭ بىلەن بىر ۋاقىتتا ھەزىم قىلىش يولى ( ئاشقازان، جىگەر ) نى زەخىملەندۈرىدۇ. تاماكا چېكىش يۇقۇملانغۇچىلارنىڭ ئۆپكە ئىقتىدارىنىڭ تېز سۈرئەتتە تۆۋەنلەپ كېتىشىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدىغان مۇھىم سەۋەب، ئۇنىڭ ئۈستىگە تاماكا تۆت ھۈجەيرىنى تورمۇزلاپ، پۇرسەتلىك يۇقۇملىنىش خەۋپىنى ئاشۇرۇۋېتىدۇ، مەسىلەن، ئۆپكە سىپورىلىق باكتېرىيەلىك ئۆپكە ياللۇغى، ئۆپكە تۇبېركۇليوزى قاتارلىقلار. 3.مۇۋاپىق مىقداردا چېنىقىپ، كۆپرەك سۇ ئىچىپ، تەن ساپاسىنى ئۆستۈرۈپ، بەدەننىڭ قارشىلىق كۈچىنى ئاشۇرۇش كېرەك. فىنلاندىيە توركۇ داشۆسىنىڭ تەتقىقاتچىلىرى سۈت بېزى راكى بىمارلىرى ئارىسىدا يەنە بىر قېتىم ھەرىكەت بىلەن ئىممۇنىتېت كۈچىنىڭ كۈچىيىشىنىڭ مۇناسىۋىتىنى مۇئەييەنلەشتۈردى. بارلىق پىدائىيلار 10 مىنۇت قاتتىق ھەرىكەت قىلغاندىن كېيىن ئاق قان ھۈجەيرىسى ۋە ھۈجەيرە ئومۇمىي سانى كۆرۈنەرلىك ئاشقان، تەتقىقاتتا 10 مىنۇت ھەرىكەت قىلسا ئۈنۈمى بولىدىغانلىقى، ئۇنىڭ ئۈستىگە راك كېسىلى بىمارلىرىغا تېخىمۇ دوستانە بولىدىغانلىقى مۇئەييەنلەشتۈرۈلگەن. 4.ئۆزىنى ئىسسىق تۇتۇشقا دىققەت قىلىش، بولۇپمۇ قىشتا ئامال بار زۇكامدىن ساقلىنىش، ئۆپكىنىڭ يۇقۇملىنىشىدىن ساقلىنىش كېرەك. 5.ساغلام دەم ئېلىش ۋاقتىنى يېتىلدۈرۈش، بالدۇر ئۇخلاپ، بالدۇر تۇرۇش، يېتەرلىك ئۇخلاشقا كاپالەتلىك قىلىش، ھەر قانداق قۇۋۋەت دورىسىدىن قۇۋۋەت تولۇقلاش كېرەك. بېسىم تۆت ھۈجەيرىلىك خوندرىئوسومىنى بۇزۇپ، مېتابولىزمنىڭ قالايمىقانلىشىشىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىپ، چوڭ مېڭىگە تەسىر يەتكۈزۈپ، تەشۋىشلىنىشنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ، ئامال بار نىسبەتەن يېنىك، كاماندىروپكىغا چىقىش، ئىسمېنا قوشۇپ ئىشلەش ھاجەتسىز، ۋاقىت چەكلىمىسى بېسىمى بولمىغان خىزمەتنى تېپىپ، «شياۋسى» نى ياخشى بېقىش كېرەك.
四、按时复查
3.ياخشى تۇرمۇش ئادىتىنى ساقلاش ياخشى تۇرمۇش ئادىتى ۋىرۇسقا قارشى ئۈنۈملۈك داۋالاشنىڭ ئاساسى. ساغلام تۇرمۇش ئۇسۇلىنى ساقلاش، مۇۋاپىق ساغلاملىق پىلانى تۈزۈش ھەمدە ياخشى ئادەت يېتىلدۈرۈش كېرەك. ۋاقتىدا دورا ئىچىش ئادىتىنى يېتىلدۈرۈش ھەمدە دوختۇرنىڭ كۆرسەتمىسى بويىچە ۋاقتىدا سالامەتلىك تەكشۈرتۈپ، كېسەللىكنىڭ تېز سۈرئەتتە تەرەققىي قىلىشىدىن ساقلىنىش كېرەك. 1.ئۈمىدۋار روھىي ھالەت. تەتقىقاتلاردىن مەلۇم بولۇشىچە، ئەھۋالى خامۇشلۇق ئادەمنىڭ تۆت ھۈجەيرە سەۋىيەسىنىڭ ئۆرلىشى بىر قەدەر ئاستا بولىدىكەن. كۈن بويى غەمكىن يۈرىدىغان كىشىلەرنىڭ ئىممۇنىتېت ھۈجەيرىلىرىنىڭ سەۋىيىسى بىر قەدەر تۆۋەن بولىدۇ. ئەكسىچە، ئوچۇق - يورۇق ئادەمنىڭ تۆت ھۈجەيرىسىنى كۆپ ھاللاردا ياخشى باقىدۇ. 2.تاماكا، ھاراق تاشلاش. ھاراق ئىچىش ئىممۇنىتېت ئىقتىدارىنى تۆۋەنلىتىۋېتىدۇ، شۇنىڭ بىلەن بىر ۋاقىتتا ھەزىم قىلىش يولى ( ئاشقازان، جىگەر ) نى زەخىملەندۈرىدۇ. تاماكا چېكىش يۇقۇملانغۇچىلارنىڭ ئۆپكە ئىقتىدارىنىڭ تېز سۈرئەتتە تۆۋەنلەپ كېتىشىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدىغان مۇھىم سەۋەب، ئۇنىڭ ئۈستىگە تاماكا تۆت ھۈجەيرىنى تورمۇزلاپ، پۇرسەتلىك يۇقۇملىنىش خەۋپىنى ئاشۇرۇۋېتىدۇ، مەسىلەن، ئۆپكە سىپورىلىق باكتېرىيەلىك ئۆپكە ياللۇغى، ئۆپكە تۇبېركۇليوزى قاتارلىقلار. 3.مۇۋاپىق مىقداردا چېنىقىپ، كۆپرەك سۇ ئىچىپ، تەن ساپاسىنى ئۆستۈرۈپ، بەدەننىڭ قارشىلىق كۈچىنى ئاشۇرۇش كېرەك. فىنلاندىيە توركۇ داشۆسىنىڭ تەتقىقاتچىلىرى سۈت بېزى راكى بىمارلىرى ئارىسىدا يەنە بىر قېتىم ھەرىكەت بىلەن ئىممۇنىتېت كۈچىنىڭ كۈچىيىشىنىڭ مۇناسىۋىتىنى مۇئەييەنلەشتۈردى. بارلىق پىدائىيلار 10 مىنۇت قاتتىق ھەرىكەت قىلغاندىن كېيىن ئاق قان ھۈجەيرىسى ۋە ھۈجەيرە ئومۇمىي سانى كۆرۈنەرلىك ئاشقان، تەتقىقاتتا 10 مىنۇت ھەرىكەت قىلسا ئۈنۈمى بولىدىغانلىقى، ئۇنىڭ ئۈستىگە راك كېسىلى بىمارلىرىغا تېخىمۇ دوستانە بولىدىغانلىقى مۇئەييەنلەشتۈرۈلگەن. 4.ئۆزىنى ئىسسىق تۇتۇشقا دىققەت قىلىش، بولۇپمۇ قىشتا ئامال بار زۇكامدىن ساقلىنىش، ئۆپكىنىڭ يۇقۇملىنىشىدىن ساقلىنىش كېرەك. 5.ساغلام دەم ئېلىش ۋاقتىنى يېتىلدۈرۈش، بالدۇر ئۇخلاپ، بالدۇر تۇرۇش، يېتەرلىك ئۇخلاشقا كاپالەتلىك قىلىش، ھەر قانداق قۇۋۋەت دورىسىدىن قۇۋۋەت تولۇقلاش كېرەك. بېسىم تۆت ھۈجەيرىلىك خوندرىئوسومىنى بۇزۇپ، مېتابولىزمنىڭ قالايمىقانلىشىشىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىپ، چوڭ مېڭىگە تەسىر يەتكۈزۈپ، تەشۋىشلىنىشنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ، ئامال بار نىسبەتەن يېنىك، كاماندىروپكىغا چىقىش، ئىسمېنا قوشۇپ ئىشلەش ھاجەتسىز، ۋاقىت چەكلىمىسى بېسىمى بولمىغان خىزمەتنى تېپىپ، «شياۋسى» نى ياخشى بېقىش كېرەك.
四、按时复查
在服药期间需要定期去医院体检,观察治疗效果,及时发现药物副作用,避免长时间“只吃药不体检”、“每次都是邮寄药品”的懒人做法。如果不做体检,万一发生耐药性、病载反弹、肝损害等,连自己都不知道。
在抗病毒治疗的早期,复查次数较频密,第2周、第4周、2个月、3个月都要回医院进行体检。首3个月是一个比较关键的时间点,通过复查来判断抗病毒效果的好与坏,或者根据需要进行调整治疗方案。当情况稳定,没有出现较大不良反应后,通常可以每三个月复查一次。
除了按时复查,也要关注每次体检的结果(数值),心里要有一个小本本,比如血红蛋白多少(小于120是贫血)、转氨酶多少(大于120是肝损害)、肌酐清除率多少(小于60是肾损害)、X光查胸片有无肺结核、胆固醇和甘油三脂多少等。别是病毒载量检测,是评估治疗效果的金标准,一定要做,而且,有条件的话建议每季度或每半年做一次病毒裁量,及时评估病情并采取有针对性的干预措施,必要时在医生指导下及时调整治疗方案,保持健康。
按时复查真的很值得,比如有一位A1宝宝,在复诊时听了医生的推荐,进行梅毒筛查,查出梅毒后及时治疗,没有发展到二期,也没有传给伴侣,将伤害降低到了最小程度。再比如有一位A2宝宝,在复诊时主动告知医生,感觉自己最近下蹲起身会头晕、眼黑,经过检查原来是贫血,更换了齐多夫定就好了。
按时复查还有一个好处就是可以了解一些HIV治疗的进展、医保政策变化、新药等信息,根据自己的需要作出更多合理的选择。
4.ۋاقتىدا قايتا تەكشۈرتۈش دورا ئىچىۋاتقان مەزگىلدە قەرەللىك ھالدا دوختۇرخانىغا بېرىپ سالامەتلىك تەكشۈرتۈپ، داۋالاش ئۈنۈمىنى كۆزىتىپ، دورىنىڭ ئەكس تەسىرىنى ۋاقتىدا بايقاپ، ئۇزاق ۋاقىت «دورا يەپلا سالامەتلىك تەكشۈرتمەسلىك»، «ھەر قېتىم پوچتىدىن دورا ئەۋەتىش» تەك ھورۇنلارنىڭ ئۇسۇلىدىن ساقلىنىش كېرەك. ئەگەر سالامەتلىك تەكشۈرتمىگەندە، دورىغا چىدامچانلىق، كېسەللىك يۈكى ئېشىپ كېتىش، جىگەر زەخىملىنىش قاتارلىق ئەھۋاللار يۈز بېرىپ قالسا، ئۆزىمۇ بىلمەيدۇ. ۋىرۇسقا قارشى داۋالاشنىڭ دەسلەپكى مەزگىلىدە، قايتا تەكشۈرۈش قېتىم سانى بىر قەدەر كۆپ بولىدۇ،2 -،4 -،2 -،3 - ئايلاردا دوختۇرخانىغا قايتىپ سالامەتلىك تەكشۈرتۈشى كېرەك. دەسلەپكى ئۈچ ئاي بىر قەدەر ھالقىلىق ۋاقىت بولۇپ، قايتا تەكشۈرۈش ئارقىلىق ۋىرۇسقا قارشى تۇرۇش ئۈنۈمىنىڭ ياخشى - يامانلىقىغا ھۆكۈم قىلىش ياكى ئېھتىياجغا ئاساسەن داۋالاش لايىھەسىنى تەڭشەش كېرەك. ئەھۋال تۇراقلىشىپ، بىر قەدەر چوڭ ناچار تەسىر كۆرۈلمىگەندىن كېيىن، ئادەتتە ھەر ئۈچ ئايدا بىر قېتىم قايتا تەكشۈرتۈش كېرەك. ۋاقتىدا قايتا تەكشۈرتكەندىن باشقا، يەنە ھەر قېتىملىق سالامەتلىك تەكشۈرۈش نەتىجىسى ( سانلىق قىممەت ) گە دىققەت قىلىش، كۆڭلىدە بىر كىچىك دەپتەر بولۇشى كېرەك، مەسىلەن، ھېموگلوبىن قانچە ( 120 دىن كىچىك بولسا قان ئازلىق بولىدۇ )، ترانسىئامىنازا قانچە ( 120 دىن چوڭ بولسا جىگەرگە زىيان يېتىدۇ )، كرېئاتىنىننى تازىلاش نىسبىتى قانچە ( 60 تىن كىچىك بولسا بۆرەككە زىيان يېتىدۇ )، كۆكرەكنى رېنتىگېندە تەكشۈرگەندە ئۆپكە تۇبېركۇليوزى بار-يوقلۇقى، خولېستېرىن ۋە ترى گلىتسېرىد قانچە ئىكەنلىكى قاتارلىقلار. ۋىرۇس مىقدارىنى تەكشۈرۈش داۋالاش ئۈنۈمىنى باھالاشنىڭ ئالتۇن ئۆلچىمى، چوقۇم قىلىش كېرەك، ئۇنىڭ ئۈستىگە شارائىت يار بەرسە ھەر پەسىلدە ياكى ھەر يېرىم يىلدا بىر قېتىم ۋىرۇسنى ئۆلچەپ، كېسەللىك ئەھۋالىنى ۋاقتىدا باھالاپ، قاراتمىلىقى بولغان ئارىلىشىش تەدبىرلىرىنى قوللىنىش، زۆرۈر تېپىلغاندا دوختۇرنىڭ يېتەكچىلىكىدە داۋالاش لايىھەسىنى ۋاقتىدا تەڭشەپ، ساغلاملىقنى ساقلاش كېرەك. ۋاقتىدا قايتا تەكشۈرتۈش ھەقىقەتەن ئەرزىيدۇ، مەسىلەن، بىر بوۋاق قايتا تەكشۈرتكەندە دوختۇرنىڭ تەۋسىيەسىنى ئاڭلاپ، سىفلىسنى تاللاپ تەكشۈرگەن، سىفلىسنى تەكشۈرۈپ ئېنىقلىغاندىن كېيىن ۋاقتىدا داۋالانغان، ئىككىنچى باسقۇچقا تەرەققىي قىلمىغان، ھەمراھىغىمۇ يۇقمىغان، بۇنىڭ بىلەن زىيىنى ئەڭ تۆۋەن دەرىجىگە چۈشكەن. يەنە مەسىلەن، ئىككى بوۋاق قايتا تەكشۈرتكەندە دوختۇرغا ئۆزىنىڭ يېقىندىن بۇيان زوڭزىيىپ ئولتۇرغاندا بېشى قېيىپ، كۆزى قاراڭغۇلىشىدىغانلىقىنى، تەكشۈرۈش ئارقىلىق ئەسلىدە قان ئازلىق ئىكەنلىكىنى، زىدوۋۇدىڭنى ئالماشتۇرسىلا ياخشى بولۇپ قالىدىغانلىقىنى تەشەببۇسكارلىق بىلەن ئۇقتۇرغان. ۋاقتىدا قايتا تەكشۈرۈشنىڭ يەنە بىر پايدىسى شۇكى، داۋالاشنىڭ تەرەققىياتى، داۋالىنىش سۇغۇرتىسى سىياسىتىنىڭ ئۆزگىرىشى، يېڭى دورا قاتارلىق ئۇچۇرلارنى ئىگىلەپ، ئۆزىنىڭ ئېھتىياجىغا ئاساسەن تېخىمۇ كۆپ مۇۋاپىق تاللاش ئېلىپ بارغىلى بولىدۇ.
五、坚持使用安全套
4.ۋاقتىدا قايتا تەكشۈرتۈش دورا ئىچىۋاتقان مەزگىلدە قەرەللىك ھالدا دوختۇرخانىغا بېرىپ سالامەتلىك تەكشۈرتۈپ، داۋالاش ئۈنۈمىنى كۆزىتىپ، دورىنىڭ ئەكس تەسىرىنى ۋاقتىدا بايقاپ، ئۇزاق ۋاقىت «دورا يەپلا سالامەتلىك تەكشۈرتمەسلىك»، «ھەر قېتىم پوچتىدىن دورا ئەۋەتىش» تەك ھورۇنلارنىڭ ئۇسۇلىدىن ساقلىنىش كېرەك. ئەگەر سالامەتلىك تەكشۈرتمىگەندە، دورىغا چىدامچانلىق، كېسەللىك يۈكى ئېشىپ كېتىش، جىگەر زەخىملىنىش قاتارلىق ئەھۋاللار يۈز بېرىپ قالسا، ئۆزىمۇ بىلمەيدۇ. ۋىرۇسقا قارشى داۋالاشنىڭ دەسلەپكى مەزگىلىدە، قايتا تەكشۈرۈش قېتىم سانى بىر قەدەر كۆپ بولىدۇ،2 -،4 -،2 -،3 - ئايلاردا دوختۇرخانىغا قايتىپ سالامەتلىك تەكشۈرتۈشى كېرەك. دەسلەپكى ئۈچ ئاي بىر قەدەر ھالقىلىق ۋاقىت بولۇپ، قايتا تەكشۈرۈش ئارقىلىق ۋىرۇسقا قارشى تۇرۇش ئۈنۈمىنىڭ ياخشى - يامانلىقىغا ھۆكۈم قىلىش ياكى ئېھتىياجغا ئاساسەن داۋالاش لايىھەسىنى تەڭشەش كېرەك. ئەھۋال تۇراقلىشىپ، بىر قەدەر چوڭ ناچار تەسىر كۆرۈلمىگەندىن كېيىن، ئادەتتە ھەر ئۈچ ئايدا بىر قېتىم قايتا تەكشۈرتۈش كېرەك. ۋاقتىدا قايتا تەكشۈرتكەندىن باشقا، يەنە ھەر قېتىملىق سالامەتلىك تەكشۈرۈش نەتىجىسى ( سانلىق قىممەت ) گە دىققەت قىلىش، كۆڭلىدە بىر كىچىك دەپتەر بولۇشى كېرەك، مەسىلەن، ھېموگلوبىن قانچە ( 120 دىن كىچىك بولسا قان ئازلىق بولىدۇ )، ترانسىئامىنازا قانچە ( 120 دىن چوڭ بولسا جىگەرگە زىيان يېتىدۇ )، كرېئاتىنىننى تازىلاش نىسبىتى قانچە ( 60 تىن كىچىك بولسا بۆرەككە زىيان يېتىدۇ )، كۆكرەكنى رېنتىگېندە تەكشۈرگەندە ئۆپكە تۇبېركۇليوزى بار-يوقلۇقى، خولېستېرىن ۋە ترى گلىتسېرىد قانچە ئىكەنلىكى قاتارلىقلار. ۋىرۇس مىقدارىنى تەكشۈرۈش داۋالاش ئۈنۈمىنى باھالاشنىڭ ئالتۇن ئۆلچىمى، چوقۇم قىلىش كېرەك، ئۇنىڭ ئۈستىگە شارائىت يار بەرسە ھەر پەسىلدە ياكى ھەر يېرىم يىلدا بىر قېتىم ۋىرۇسنى ئۆلچەپ، كېسەللىك ئەھۋالىنى ۋاقتىدا باھالاپ، قاراتمىلىقى بولغان ئارىلىشىش تەدبىرلىرىنى قوللىنىش، زۆرۈر تېپىلغاندا دوختۇرنىڭ يېتەكچىلىكىدە داۋالاش لايىھەسىنى ۋاقتىدا تەڭشەپ، ساغلاملىقنى ساقلاش كېرەك. ۋاقتىدا قايتا تەكشۈرتۈش ھەقىقەتەن ئەرزىيدۇ، مەسىلەن، بىر بوۋاق قايتا تەكشۈرتكەندە دوختۇرنىڭ تەۋسىيەسىنى ئاڭلاپ، سىفلىسنى تاللاپ تەكشۈرگەن، سىفلىسنى تەكشۈرۈپ ئېنىقلىغاندىن كېيىن ۋاقتىدا داۋالانغان، ئىككىنچى باسقۇچقا تەرەققىي قىلمىغان، ھەمراھىغىمۇ يۇقمىغان، بۇنىڭ بىلەن زىيىنى ئەڭ تۆۋەن دەرىجىگە چۈشكەن. يەنە مەسىلەن، ئىككى بوۋاق قايتا تەكشۈرتكەندە دوختۇرغا ئۆزىنىڭ يېقىندىن بۇيان زوڭزىيىپ ئولتۇرغاندا بېشى قېيىپ، كۆزى قاراڭغۇلىشىدىغانلىقىنى، تەكشۈرۈش ئارقىلىق ئەسلىدە قان ئازلىق ئىكەنلىكىنى، زىدوۋۇدىڭنى ئالماشتۇرسىلا ياخشى بولۇپ قالىدىغانلىقىنى تەشەببۇسكارلىق بىلەن ئۇقتۇرغان. ۋاقتىدا قايتا تەكشۈرۈشنىڭ يەنە بىر پايدىسى شۇكى، داۋالاشنىڭ تەرەققىياتى، داۋالىنىش سۇغۇرتىسى سىياسىتىنىڭ ئۆزگىرىشى، يېڭى دورا قاتارلىق ئۇچۇرلارنى ئىگىلەپ، ئۆزىنىڭ ئېھتىياجىغا ئاساسەن تېخىمۇ كۆپ مۇۋاپىق تاللاش ئېلىپ بارغىلى بولىدۇ.
五、坚持使用安全套
感染者是可以性生活的,但要适度,而且要坚持使用安全套。正确使用安全套起到物理屏障的作用,防止体液直接接触,不仅能够减少HIV传播,也可避免发生HIV交叉感染,而且可以避免感染梅毒、淋病等性病。同时,建议每年进行性病筛查,性生活频繁者则建议每半年进行一次性病筛查。
5.گاندون ئىشلىتىشتە چىڭ تۇرۇش يۇقۇملانغۇچىلار جىنسىي تۇرمۇش ئۆتكۈزسە بولىدۇ، لېكىن مۇۋاپىق بولۇشى، شۇنداقلا گاندون ئىشلىتىشتە چىڭ تۇرۇشى كېرەك. گاندوننى توغرا ئىشلەتكەندە فىزىكىلىق توسۇش رولىنى ئويناپ، بەدەن سۇيۇقلۇقىنىڭ بىۋاسىتە ئۇچرىشىشىنىڭ ئالدىنى ئالغىلى بولىدۇ، بۇنىڭ بىلەن تارقىلىشنى ئازايتقىلى بولۇپلا قالماستىن، يەنە گىرەلەشمە يۇقۇملىنىشتىن ساقلانغىلى بولىدۇ، شۇنداقلا سىفلىس، سۆزنەك قاتارلىق جىنسىي كېسەللىكلەردىن يۇقۇملىنىشتىن ساقلانغىلى بولىدۇ. شۇنىڭ بىلەن بىر ۋاقىتتا، ھەر يىلى جىنسىي كېسەللىكلەرنى تەكشۈرۈش، جىنسىي تۇرمۇشى كۆپ بولغانلارغا ھەر يېرىم يىلدا بىر قېتىم تەكشۈرۈش تەكلىپىنى بېرىمىز.
【小结】
5.گاندون ئىشلىتىشتە چىڭ تۇرۇش يۇقۇملانغۇچىلار جىنسىي تۇرمۇش ئۆتكۈزسە بولىدۇ، لېكىن مۇۋاپىق بولۇشى، شۇنداقلا گاندون ئىشلىتىشتە چىڭ تۇرۇشى كېرەك. گاندوننى توغرا ئىشلەتكەندە فىزىكىلىق توسۇش رولىنى ئويناپ، بەدەن سۇيۇقلۇقىنىڭ بىۋاسىتە ئۇچرىشىشىنىڭ ئالدىنى ئالغىلى بولىدۇ، بۇنىڭ بىلەن تارقىلىشنى ئازايتقىلى بولۇپلا قالماستىن، يەنە گىرەلەشمە يۇقۇملىنىشتىن ساقلانغىلى بولىدۇ، شۇنداقلا سىفلىس، سۆزنەك قاتارلىق جىنسىي كېسەللىكلەردىن يۇقۇملىنىشتىن ساقلانغىلى بولىدۇ. شۇنىڭ بىلەن بىر ۋاقىتتا، ھەر يىلى جىنسىي كېسەللىكلەرنى تەكشۈرۈش، جىنسىي تۇرمۇشى كۆپ بولغانلارغا ھەر يېرىم يىلدا بىر قېتىم تەكشۈرۈش تەكلىپىنى بېرىمىز.
【小结】
感染了HIV会不会影响寿命?因人而异,没有标准答案。或许比常人更容易感染一些疾病,影响寿命但不是要命。
保持良好的服药依从性,规律作息,不进入发病期,可以吃到老、活到老。人活着本身就是有不同的风险存在,睡觉睡着睡着都会有猝死的可能,别说感染了HIV。随着技术的进步,艾滋病现在可以说是可防可治的。心态也显得格外重要,无论如何,多去看看世界,花怎么开、水怎么流、太阳怎么升起......你对生命长度的执着也就释怀了。
身边吃药十年、二十年、三十年的大有人在,可以多交流交流,解除心中的疑虑。没有最好的药,只有适合自己的药,有条件的当然还是选择对身体副作用小的药,过好当下的每一天,一起加油!
[ قىسقىچە خۇلاسە ] يۇقۇملانسا ئۆمرىگە تەسىر كۆرسىتەمدۇ؟ ئادەمگە قاراپ پەرقلىق بولىدۇ، ئۆلچەملىك جاۋابى يوق. بەلكىم ئادەتتىكى كىشىلەرگە قارىغاندا بەزى كېسەللىكلەر بىلەن تېخىمۇ ئاسان يۇقۇملىنىپ، ئۆمرىگە تەسىر كۆرسىتىشى مۇمكىن، لېكىن جانغا زامىن بولمايدۇ. ياخشى بولغان دورا ئىچىش ئادىتىنى ساقلاپ، قانۇنىيەتلىك دەم ئېلىپ، كېسەللىك قوزغىلىش مەزگىلىگە كىرمىگەندە، قېرىغىچە يەپ، قېرىغىچە ياشىغىلى بولىدۇ. ئادەمنىڭ ياشىشىدا ئەسلىدىنلا ئوخشاش بولمىغان خەۋپ - خەتەر مەۋجۇت، ئۇخلىغاندا، ئۇخلىغاندا تۇيۇقسىز ئۆلۈپ كېتىش ئېھتىمالى بولىدۇ، يۇقۇملىنىش ئۇياقتا تۇرسۇن. تېخنىكىنىڭ تەرەققىي قىلىشىغا ئەگىشىپ، ئەيدىز كېسىلىنىڭ ئالدىنى ئالغىلى ۋە داۋالىغىلى بولىدۇ. روھىي ھالەتمۇ ئىنتايىن مۇھىم، قانداقلا بولمىسۇن، دۇنيانى كۆپرەك كۆرۈپ بېقىڭ، گۈللەر قانداق ئېچىلىدۇ، سۇ قانداق ئاقىدۇ، قۇياش قانداق كۆتۈرۈلىدۇ ... سىز ھاياتلىق ئۇزۇنلۇقى جاھىللىق يەنە خاتىرجەم بولدى . يېنىدا 10 يىل،20 يىل،30 يىل دورا يەيدىغانلار بار، ئۇلار كۆپرەك پىكىر ئالماشتۇرۇپ، كۆڭلىدىكى ئەندىشىنى تۈگىتەلەيدۇ. ئەڭ ياخشى دورا يوق، پەقەت ئۆزىگە ماس كېلىدىغان دورىلا بار، شارائىتى بارلار ئەلۋەتتە يەنىلا بەدەنگە ئەكس تەسىرى ئاز دورىلارنى تاللاپ، ھەر بىر كۈننى ياخشى ئۆتكۈزۈپ، بىرلىكتە غەيرەت قىلايلى!
[ قىسقىچە خۇلاسە ] يۇقۇملانسا ئۆمرىگە تەسىر كۆرسىتەمدۇ؟ ئادەمگە قاراپ پەرقلىق بولىدۇ، ئۆلچەملىك جاۋابى يوق. بەلكىم ئادەتتىكى كىشىلەرگە قارىغاندا بەزى كېسەللىكلەر بىلەن تېخىمۇ ئاسان يۇقۇملىنىپ، ئۆمرىگە تەسىر كۆرسىتىشى مۇمكىن، لېكىن جانغا زامىن بولمايدۇ. ياخشى بولغان دورا ئىچىش ئادىتىنى ساقلاپ، قانۇنىيەتلىك دەم ئېلىپ، كېسەللىك قوزغىلىش مەزگىلىگە كىرمىگەندە، قېرىغىچە يەپ، قېرىغىچە ياشىغىلى بولىدۇ. ئادەمنىڭ ياشىشىدا ئەسلىدىنلا ئوخشاش بولمىغان خەۋپ - خەتەر مەۋجۇت، ئۇخلىغاندا، ئۇخلىغاندا تۇيۇقسىز ئۆلۈپ كېتىش ئېھتىمالى بولىدۇ، يۇقۇملىنىش ئۇياقتا تۇرسۇن. تېخنىكىنىڭ تەرەققىي قىلىشىغا ئەگىشىپ، ئەيدىز كېسىلىنىڭ ئالدىنى ئالغىلى ۋە داۋالىغىلى بولىدۇ. روھىي ھالەتمۇ ئىنتايىن مۇھىم، قانداقلا بولمىسۇن، دۇنيانى كۆپرەك كۆرۈپ بېقىڭ، گۈللەر قانداق ئېچىلىدۇ، سۇ قانداق ئاقىدۇ، قۇياش قانداق كۆتۈرۈلىدۇ ... سىز ھاياتلىق ئۇزۇنلۇقى جاھىللىق يەنە خاتىرجەم بولدى . يېنىدا 10 يىل،20 يىل،30 يىل دورا يەيدىغانلار بار، ئۇلار كۆپرەك پىكىر ئالماشتۇرۇپ، كۆڭلىدىكى ئەندىشىنى تۈگىتەلەيدۇ. ئەڭ ياخشى دورا يوق، پەقەت ئۆزىگە ماس كېلىدىغان دورىلا بار، شارائىتى بارلار ئەلۋەتتە يەنىلا بەدەنگە ئەكس تەسىرى ئاز دورىلارنى تاللاپ، ھەر بىر كۈننى ياخشى ئۆتكۈزۈپ، بىرلىكتە غەيرەت قىلايلى!