一说到艾滋病，好多人的第一反应是年轻人。然而，越来越多的新闻和案例让我们明白，HIV并不是年轻人的“专属病”。老年人HIV感染也不少，主要有两类情形：一是在年轻时感染HIV，在年老时出现典型症状被发现，或者在手术、创伤、输血等时被发现。二是在老年后以危险方式接触HIV，从而感染。
يېقىنقى يىللاردىن بۇيان، ياشانغانلاردىن يۇقۇملانغانلارنىڭ زور دەرىجىدە كۆپىيىشى دۆلەت ئىچى ۋە سىرتىدىكى ئالىملارنىڭ كەڭ دىققىتىنى قوزغىدى. ئەيدىز كېسىلى تىلغا ئېلىنسىلا، نۇرغۇن كىشىلەرنىڭ تۇنجى ئىنكاسى ياشلار. ھالبۇكى، تېخىمۇ كۆپ خەۋەر ۋە دېلو مىساللىرى بىزگە ياشلارنىڭ «مەخسۇس كېسىلى» ئەمەسلىكىنى چۈشەندۈرۈپ بەردى. ياشانغانلاردا يۇقۇملىنىشمۇ ئاز ئەمەس، ئاساسلىقى مۇنداق ئىككى خىل ئەھۋال بار:بىرى، ياش ۋاقتىدا يۇقۇملىنىش، ياشانغاندا تىپىك كېسەللىك ئالامىتى كۆرۈلگەندە بايقىلىدۇ ياكى ئوپېراتسىيە، جاراھەت، قان سېلىش قاتارلىقلاردا بايقىلىدۇ. ئىككىنچى، قېرىغاندىن كېيىن خەتەرلىك ئۇسۇلدا ئۇچرىشىش ئارقىلىق يۇقۇملىنىدۇ.
一、老年人也有性需求
يېقىنقى يىللاردىن بۇيان، ياشانغانلاردىن يۇقۇملانغانلارنىڭ زور دەرىجىدە كۆپىيىشى دۆلەت ئىچى ۋە سىرتىدىكى ئالىملارنىڭ كەڭ دىققىتىنى قوزغىدى. ئەيدىز كېسىلى تىلغا ئېلىنسىلا، نۇرغۇن كىشىلەرنىڭ تۇنجى ئىنكاسى ياشلار. ھالبۇكى، تېخىمۇ كۆپ خەۋەر ۋە دېلو مىساللىرى بىزگە ياشلارنىڭ «مەخسۇس كېسىلى» ئەمەسلىكىنى چۈشەندۈرۈپ بەردى. ياشانغانلاردا يۇقۇملىنىشمۇ ئاز ئەمەس، ئاساسلىقى مۇنداق ئىككى خىل ئەھۋال بار:بىرى، ياش ۋاقتىدا يۇقۇملىنىش، ياشانغاندا تىپىك كېسەللىك ئالامىتى كۆرۈلگەندە بايقىلىدۇ ياكى ئوپېراتسىيە، جاراھەت، قان سېلىش قاتارلىقلاردا بايقىلىدۇ. ئىككىنچى، قېرىغاندىن كېيىن خەتەرلىك ئۇسۇلدا ئۇچرىشىش ئارقىلىق يۇقۇملىنىدۇ.
一、老年人也有性需求
男人在50岁以后仍然保持性活跃，需求还是相当旺盛的。由于老年群体不需要考虑避孕，因此该人群在发生行为时经常不会使用安全套，这种行为增加了老年人群感染HIV的风险。很多研究表明，现在的老年人群多处于丧偶、离异、缺少婚内性生活等状态，退休后闲暇时间较多，加上营养充足，有足够的精力去进行性生活。特别是无高血压、糖尿病等基础疾病的老年人，依然对性生活有需求，生理欲望较为强烈。数据表明，老年HIV感染者大部分的传播途径是性传播。
1.ياشانغانلارنىڭمۇ جىنسىي ئېھتىياجى بولىدۇ، ئەرلەر 50 ياشتىن كېيىنمۇ جىنسىي قىزغىنلىقىنى ساقلاپ قالىدۇ، ئېھتىياجى يەنىلا ئۇرغۇپ تۇرىدۇ. ياشانغانلار توپى ھامىلىدارلىقتىن ساقلىنىشنى ئويلاشمىسىمۇ بولىدىغان بولغاچقا، بۇ كىشىلەر توپى ھەرىكەت قىلغاندا دائىم گاندون ئىشلەتمەيدۇ، بۇ خىل ھەرىكەت ياشانغانلار توپىنىڭ يۇقۇملىنىش خەۋپىنى ئاشۇرۇۋېتىدۇ. نۇرغۇن تەتقىقاتلاردىن مەلۇم بولۇشىچە، ھازىرقى ياشانغانلار كۆپىنچە جورىسىدىن ئايرىلىپ قېلىش، ئاجرىشىپ كېتىش، ئۆيلىنىش ئىچىدىكى جىنسىي تۇرمۇش كەمچىل بولۇش قاتارلىق ھالەتتە تۇرىدىكەن، پېنسىيەگە چىققاندىن كېيىن بوش ۋاقتى بىر قەدەر كۆپ بولىدىكەن، ئۇنىڭ ئۈستىگە ئوزۇقلۇق يېتەرلىك بولغاچقا، يېتەرلىك زېھنىي كۈچ بىلەن جىنسىي تۇرمۇش ئۆتكۈزۈشكە توغرا كېلىدىكەن. بولۇپمۇ يۇقىرى قان بېسىم، دىئابېت قاتارلىق ئاساسىي كېسىلى بولمىغان ياشانغانلارنىڭ يەنىلا جىنسىي تۇرمۇشقا بولغان ئېھتىياجى بولىدۇ، فىزىيولوگىيەلىك ئارزۇسى بىر قەدەر كۈچلۈك بولىدۇ. سانلىق مەلۇماتلاردا كۆرسىتىلىشىچە، ياشانغان يۇقۇملانغۇچىلارنىڭ كۆپ قىسمى جىنسىي مۇناسىۋەت ئارقىلىق تارقىلىدىكەن.
二、老年人对艾滋病认识不足
1.ياشانغانلارنىڭمۇ جىنسىي ئېھتىياجى بولىدۇ، ئەرلەر 50 ياشتىن كېيىنمۇ جىنسىي قىزغىنلىقىنى ساقلاپ قالىدۇ، ئېھتىياجى يەنىلا ئۇرغۇپ تۇرىدۇ. ياشانغانلار توپى ھامىلىدارلىقتىن ساقلىنىشنى ئويلاشمىسىمۇ بولىدىغان بولغاچقا، بۇ كىشىلەر توپى ھەرىكەت قىلغاندا دائىم گاندون ئىشلەتمەيدۇ، بۇ خىل ھەرىكەت ياشانغانلار توپىنىڭ يۇقۇملىنىش خەۋپىنى ئاشۇرۇۋېتىدۇ. نۇرغۇن تەتقىقاتلاردىن مەلۇم بولۇشىچە، ھازىرقى ياشانغانلار كۆپىنچە جورىسىدىن ئايرىلىپ قېلىش، ئاجرىشىپ كېتىش، ئۆيلىنىش ئىچىدىكى جىنسىي تۇرمۇش كەمچىل بولۇش قاتارلىق ھالەتتە تۇرىدىكەن، پېنسىيەگە چىققاندىن كېيىن بوش ۋاقتى بىر قەدەر كۆپ بولىدىكەن، ئۇنىڭ ئۈستىگە ئوزۇقلۇق يېتەرلىك بولغاچقا، يېتەرلىك زېھنىي كۈچ بىلەن جىنسىي تۇرمۇش ئۆتكۈزۈشكە توغرا كېلىدىكەن. بولۇپمۇ يۇقىرى قان بېسىم، دىئابېت قاتارلىق ئاساسىي كېسىلى بولمىغان ياشانغانلارنىڭ يەنىلا جىنسىي تۇرمۇشقا بولغان ئېھتىياجى بولىدۇ، فىزىيولوگىيەلىك ئارزۇسى بىر قەدەر كۈچلۈك بولىدۇ. سانلىق مەلۇماتلاردا كۆرسىتىلىشىچە، ياشانغان يۇقۇملانغۇچىلارنىڭ كۆپ قىسمى جىنسىي مۇناسىۋەت ئارقىلىق تارقىلىدىكەن.
二、老年人对艾滋病认识不足
近年来，老年人群体的感染在内地呈明显上升趋势。老年群体对艾滋病相关知识的认知和了解不足，认为艾滋病主要与年轻群体有关，而忽视了自身的风险，防范HIV感染的意识低。而且老年人容易出现性焦虑，使用安全套后敏感度会降低，导致性需求难以被满足，因此比较抗拒使用安全套。也有老年人觉得自己年纪大了，自觉不具有生育能力，于是在性生活中不采取安全措施，增加了感染HIV的风险。
其次，老年群体收入减少，往往是通过婚外性生活解决性需求，有的老人会在违法的边缘疯狂试探，比如嫖娼。调查发现，我国的性工作者主要服务对象是老人和农民工，一次从10元到50元不等。在进行消费时倾向于廉价、隐蔽的暗娼为主要选择，经常更换性伴侣，这些因素都加重了HIV在该人群的传播。
再者，老年人的HIV检测意识淡薄，或者明知道自己已经感染HIV，也不会接受规范治疗，从而成为传染源，增加了HIV的传播与扩散。值得注意的是，老年人的身体抵抗力较弱，一旦感染HIV，病情发展迅速，短时间内可能发展为艾滋病期。
2.ياشانغانلارنىڭ ئەيدىز كېسىلىگە بولغان تونۇشى يېتەرلىك ئەمەس يېقىنقى يىللاردىن بۇيان، ياشانغانلار توپىنىڭ يۇقۇملىنىشى ئىچكىرى ئۆلكىلەردە كۆرۈنەرلىك ئۆرلەشكە قاراپ يۈزلەندى. ياشانغانلار توپىنىڭ ئەيدىز كېسىلىگە ئالاقىدار بىلىملەرگە بولغان تونۇشى ۋە چۈشىنىشى يېتەرلىك ئەمەس، ئەيدىز كېسىلى ئاساسلىقى ياشلار توپى بىلەن مۇناسىۋەتلىك دەپ قاراپ، ئۆزىنىڭ خەتىرىگە سەل قارايدۇ، يۇقۇملىنىشنىڭ ئالدىنى ئېلىش ئېڭى تۆۋەن. ئۇنىڭ ئۈستىگە ياشانغانلاردا ئاسانلا جىنسىي تەشۋىشلىنىش كۆرۈلىدۇ، گاندون ئىشلەتكەندىن كېيىن سەزگۈرلۈك دەرىجىسى تۆۋەنلەپ، جىنسىي ئېھتىياجنى قاندۇرغىلى بولمايدۇ، شۇڭا گاندون ئىشلىتىشكە بىر قەدەر قارشى تۇرىدۇ. يەنە بەزى ياشانغانلار ئۆزىنىڭ ياشىنىپ قالغانلىقىنى ھېس قىلىپ، تۇغۇش ئىقتىدارىغا ئىگە ئەمەسلىكىنى ھېس قىلىدۇ، شۇنىڭ بىلەن جىنسىي تۇرمۇشتا بىخەتەرلىك تەدبىرى قوللانماي، يۇقۇملىنىش خەۋپىنى ئاشۇرۇۋېتىدۇ. ئىككىنچىدىن، ياشانغانلار توپىنىڭ كىرىمى ئازىيىپ كەتسە، ھەمىشە ئۆيلىنىش سىرتىدىكى جىنسىي تۇرمۇش ئارقىلىق جىنسىي ئېھتىياجنى ھەل قىلىدۇ، بەزى ياشانغانلار قانۇنغا خىلاپلىق قىلىش گىردابىغا بېرىپ قالىدۇ، مەسىلەن، پاھىشىۋازلىق قىلىدۇ. تەكشۈرۈشتىن بايقىلىشىچە، ئېلىمىزدىكى جىنسىيەت خىزمەتچىلىرىنىڭ ئاساسلىق مۇلازىمەت ئوبيېكتى ياشانغانلار ۋە دېھقان ئىشلەمچىلەر بولۇپ، بىر قېتىملىقى 10 يۈئەندىن 50 يۈئەنگىچە بولىدىكەن. ئىستېمال قىلغاندا ئەرزان، يوشۇرۇن پاھىشىۋازلىقنى ئاساسلىق تاللاش قىلىپ، دائىم جىنسىي ھەمراھىنى ئالماشتۇرىدۇ، بۇ ئامىللار بۇ كىشىلەر توپىنىڭ تارقىلىشىنى ئېغىرلاشتۇرۇۋېتىدۇ. ئۇنىڭ ئۈستىگە ياشانغانلارنىڭ تەكشۈرۈش ئېڭى ئاجىز ياكى ئۆزىنىڭ يۇقۇملانغانلىقىنى ئېنىق بىلسىمۇ، ئۆلچەملىك داۋالاشنى قوبۇل قىلمايدۇ، شۇنىڭ بىلەن يۇقۇش مەنبەسىگە ئايلىنىپ، تارقىلىش ۋە كېڭىيىشنى ئاشۇرۇۋېتىدۇ. دىققەت قىلىشقا ئەرزىيدىغىنى شۇكى، ياشانغانلارنىڭ بەدىنىنىڭ قارشىلىق كۈچى بىر قەدەر ئاجىز بولۇپ، يۇقۇملانغان ھامان كېسەللىك ئەھۋالى تېز تەرەققىي قىلىپ، قىسقا ۋاقىت ئىچىدە ئەيدىز كېسىلى مەزگىلىگە تەرەققىي قىلىشى مۇمكىن.
三、老年人该如何预防HIV？
2.ياشانغانلارنىڭ ئەيدىز كېسىلىگە بولغان تونۇشى يېتەرلىك ئەمەس يېقىنقى يىللاردىن بۇيان، ياشانغانلار توپىنىڭ يۇقۇملىنىشى ئىچكىرى ئۆلكىلەردە كۆرۈنەرلىك ئۆرلەشكە قاراپ يۈزلەندى. ياشانغانلار توپىنىڭ ئەيدىز كېسىلىگە ئالاقىدار بىلىملەرگە بولغان تونۇشى ۋە چۈشىنىشى يېتەرلىك ئەمەس، ئەيدىز كېسىلى ئاساسلىقى ياشلار توپى بىلەن مۇناسىۋەتلىك دەپ قاراپ، ئۆزىنىڭ خەتىرىگە سەل قارايدۇ، يۇقۇملىنىشنىڭ ئالدىنى ئېلىش ئېڭى تۆۋەن. ئۇنىڭ ئۈستىگە ياشانغانلاردا ئاسانلا جىنسىي تەشۋىشلىنىش كۆرۈلىدۇ، گاندون ئىشلەتكەندىن كېيىن سەزگۈرلۈك دەرىجىسى تۆۋەنلەپ، جىنسىي ئېھتىياجنى قاندۇرغىلى بولمايدۇ، شۇڭا گاندون ئىشلىتىشكە بىر قەدەر قارشى تۇرىدۇ. يەنە بەزى ياشانغانلار ئۆزىنىڭ ياشىنىپ قالغانلىقىنى ھېس قىلىپ، تۇغۇش ئىقتىدارىغا ئىگە ئەمەسلىكىنى ھېس قىلىدۇ، شۇنىڭ بىلەن جىنسىي تۇرمۇشتا بىخەتەرلىك تەدبىرى قوللانماي، يۇقۇملىنىش خەۋپىنى ئاشۇرۇۋېتىدۇ. ئىككىنچىدىن، ياشانغانلار توپىنىڭ كىرىمى ئازىيىپ كەتسە، ھەمىشە ئۆيلىنىش سىرتىدىكى جىنسىي تۇرمۇش ئارقىلىق جىنسىي ئېھتىياجنى ھەل قىلىدۇ، بەزى ياشانغانلار قانۇنغا خىلاپلىق قىلىش گىردابىغا بېرىپ قالىدۇ، مەسىلەن، پاھىشىۋازلىق قىلىدۇ. تەكشۈرۈشتىن بايقىلىشىچە، ئېلىمىزدىكى جىنسىيەت خىزمەتچىلىرىنىڭ ئاساسلىق مۇلازىمەت ئوبيېكتى ياشانغانلار ۋە دېھقان ئىشلەمچىلەر بولۇپ، بىر قېتىملىقى 10 يۈئەندىن 50 يۈئەنگىچە بولىدىكەن. ئىستېمال قىلغاندا ئەرزان، يوشۇرۇن پاھىشىۋازلىقنى ئاساسلىق تاللاش قىلىپ، دائىم جىنسىي ھەمراھىنى ئالماشتۇرىدۇ، بۇ ئامىللار بۇ كىشىلەر توپىنىڭ تارقىلىشىنى ئېغىرلاشتۇرۇۋېتىدۇ. ئۇنىڭ ئۈستىگە ياشانغانلارنىڭ تەكشۈرۈش ئېڭى ئاجىز ياكى ئۆزىنىڭ يۇقۇملانغانلىقىنى ئېنىق بىلسىمۇ، ئۆلچەملىك داۋالاشنى قوبۇل قىلمايدۇ، شۇنىڭ بىلەن يۇقۇش مەنبەسىگە ئايلىنىپ، تارقىلىش ۋە كېڭىيىشنى ئاشۇرۇۋېتىدۇ. دىققەت قىلىشقا ئەرزىيدىغىنى شۇكى، ياشانغانلارنىڭ بەدىنىنىڭ قارشىلىق كۈچى بىر قەدەر ئاجىز بولۇپ، يۇقۇملانغان ھامان كېسەللىك ئەھۋالى تېز تەرەققىي قىلىپ، قىسقا ۋاقىت ئىچىدە ئەيدىز كېسىلى مەزگىلىگە تەرەققىي قىلىشى مۇمكىن.
三、老年人该如何预防HIV？
如今，我国社会老龄化情况日益严峻，正确引导老年人的行为，对促进老年人健康和社会进步具有重要意义。
1、正确使用安全套。既可预防HIV，也可预防梅毒、淋病、尖锐湿疣等性传播疾病。坚持全程正确使用安全套是经济、有效的预防措施，是健康生活的重要保障。其中，坚持是指每次性行为都使用安全套。全程是指勃起插入前就要戴上安全套，射精后抽出取下，避免体液交换，从而切断传播途径，避免感染。
有人说，老年人群体HIV感染的风险骤增是因为不再担心怀孕所以反而能更好地享受性，这只说对了一半。另一个方面，是因为老年人开花一次不容易，难得兴致来了，恨不得立即进行，如果此时再要找一个套套，拿出来凑近浑浊的老花眼分清正反面，抖抖擞擞，恐怕花都萎了。因此，要从年轻时就养成100%戴套的原则，到老了也就自然而然，顺手拈来了。预防HIV，不要在这个节骨眼上考验人性。当然，更省心的做法就是禁欲，但是，万一老树开花，老房子着火呢？
2、学习HIV的相关知识。活到老学到老，提前了解健康常识，清楚HIV的传播途径，并做好预防措施。树立自我保护意识，明确外表健康并不能作为判断对方是否感染艾滋病的依据。
3、充实自己的生活。多参加丰富多彩的娱乐活动，培养新爱好，比如跳舞、书法、绘画等，让自己的生活充实起来，规律作息健康生活。
4、了解事后阻断药。一旦发生无保护性行为，及时进行药物阻断，能够防止病毒感染扩散。最佳阻断时机是2小时内，成功率能够达到99%，最迟不要超过72小时。
5、定期检查。老年人要养成定期体检的习惯。如果存在危险的行为，建议高危性行为满6周后主动到疾控中心进行免费的HIV检测与咨询。如有有隐私顾虑，也可自行购买正规厂家生产的HIV快速检测试剂进行初步检测，一旦出现异常结果，立即前往疾控中心确诊。进入到21世纪，艾滋病已经成为一种可控的慢性疾病，HIV阳性也不必惊慌，尽早与医生沟通，制定合适的治疗方案，积极面对是对自己最负责的态度。
3.ياشانغانلار قانداق ئالدىنى ئېلىشى كېرەك؟ بۈگۈنكى كۈندە، ئېلىمىزدە ياشانغانلارنىڭ كۆپىيىش ئەھۋالى كۈنسېرى كەسكىنلەشمەكتە، ياشانغانلارنىڭ ھەرىكىتىگە توغرا يېتەكچىلىك قىلىش ياشانغانلارنىڭ ساغلاملىقى ۋە جەمئىيەتنىڭ ئالغا بېسىشىنى ئىلگىرى سۈرۈشتە مۇھىم ئەھمىيەتكە ئىگە. 1.گاندوننى توغرا ئىشلىتىش كېرەك. ھەم ئالدىنى ئالغىلى، ھەم سىفلىس، سۆزنەك، ئۇچلۇق ھۆل سۆگەل قاتارلىق جىنسىي مۇناسىۋەت ئارقىلىق تارقىلىدىغان كېسەللىكلەرنىڭ ئالدىنى ئالغىلى بولىدۇ. گاندوننى پۈتۈن مۇساپىدە توغرا ئىشلىتىشتە چىڭ تۇرۇش تېجەشلىك، ئۈنۈملۈك ئالدىنى ئېلىش تەدبىرى، ساغلام تۇرمۇشنىڭ مۇھىم كاپالىتى. بۇنىڭ ئىچىدە چىڭ تۇرۇش ھەر قېتىملىق جىنسىي مۇناسىۋەتتە گاندون ئىشلىتىشنى كۆرسىتىدۇ. پۈتۈن مۇساپە دېگىنىمىز، قايىم بولۇشتىن ئىلگىرى گاندون تاقاپ، مەنىي چىقارغاندىن كېيىن تارتىپ چىقىرىپ، بەدەن سۇيۇقلۇقىنىڭ ئالمىشىشىدىن ساقلىنىش، شۇ ئارقىلىق تارقىلىش يوللىرىنى ئۈزۈپ تاشلاپ، يۇقۇملىنىشتىن ساقلىنىشنى كۆرسىتىدۇ. بەزىلەر ياشانغانلار توپىنىڭ يۇقۇملىنىش خەتىرىنىڭ تۇيۇقسىز ئېشىپ كېتىشىدىكى سەۋەب ھامىلدار بولۇشتىن ئەنسىرىمىگەنلىكتىن، ئەكسىچە تېخىمۇ ياخشى بەھرىمەن بولالىغانلىقىدىن بولىدۇ، دەيدۇ، بۇ پەقەت يېرىمى توغرا ئېيتىلغان. يەنە بىر تەرەپتىن، ياشانغانلارنىڭ بىر قېتىم چېچەكلىشى ئاسان ئەمەس، كەيپى كەلگەندە دەرھال چېچەكلىگۈسى كېلىدۇ، ئەگەر بۇ ۋاقىتتا يەنە بىر يۈرۈش تېپىپ، كۆز تورلىشىپ، ئىجابىي ۋە سەلبىي تەرىپىنى ئېنىق ئايرىۋېلىشقا توغرا كەلسە، گۈل سولىشىپ قېلىشى مۇمكىن. شۇڭا، ياش ۋاقتىدىن باشلاپلا %100 پەلەي كىيىش پىرىنسىپىنى يېتىلدۈرۈش كېرەك، قېرىغاندا تەبىئىيلا قىينالمايلا قالىدۇ. ئالدىنى ئېلىش، بۇ ھالقىلىق پەيتتە ئىنسان تەبىئىتىنى سىنىماسلىق كېرەك. ئەلۋەتتە، تېخىمۇ خاتىرجەم بولىدىغان ئۇسۇل نەپسىنى يىغىش، ئەمما ناۋادا قېرى دەرەخ چېچەكلەپ، كونا ئۆيگە ئوت كەتسىچۇ؟ 2.ئۆگىنىشكە ئالاقىدار بىلىملەر. قېرىغىچە ئۆگىنىش، ساغلاملىق ساۋاتلىرىنى ئالدىن ئىگىلەش، تارقىلىش يوللىرىنى ئېنىق بىلىش ھەمدە ئالدىنى ئېلىش تەدبىرلىرىنى ياخشى ئىشلەش كېرەك. ئۆزىنى قوغداش ئېڭىنى تۇرغۇزۇپ، تاشقى ساغلاملىقنىڭ قارشى تەرەپنىڭ ئەيدىز كېسىلى بىلەن يۇقۇملانغان ياكى يۇقۇملانمىغانلىقىغا ھۆكۈم قىلىشنىڭ ئاساسى بولالمايدىغانلىقىنى ئايدىڭلاشتۇرۇش كېرەك. 3.تۇرمۇشىڭىزنى بېيىتىڭ. مول مەزمۇنلۇق كۆڭۈل ئېچىش پائالىيەتلىرىگە كۆپرەك قاتنىشىپ، ئۇسسۇل ئويناش، خەتتاتلىق، رەسىم سىزىش قاتارلىق يېڭى قىزىقىشلارنى يېتىلدۈرۈپ، تۇرمۇشىمىزنى بېيىتىپ، قانۇنىيەتلىك دەم ئېلىپ ساغلام تۇرمۇش كەچۈرۈشىمىز كېرەك. 4.ئىشتىن كېيىن توسۇش دورىسىنى چۈشىنىش كېرەك. ئەگەر قوغداش خاراكتېرلىك ھەرىكەت يۈز بەرمىسە، ۋاقتىدا دورا بىلەن توسۇپ، ۋىرۇستىن يۇقۇملىنىشنىڭ كېڭىيىپ كېتىشىنىڭ ئالدىنى ئالغىلى بولىدۇ. ئەڭ ياخشى توسۇش ۋاقتى ئىككى سائەت ئىچىدە بولۇپ، مۇۋەپپەقىيەتلىك بولۇش نىسبىتى %99 كە يېتىدۇ، ئەڭ كېچىككەندىمۇ 72 سائەتتىن ئېشىپ كەتمەسلىكى كېرەك. 5.قەرەللىك تەكشۈرۈش. ياشانغانلار قەرەللىك سالامەتلىك تەكشۈرۈش ئادىتىنى يېتىلدۈرۈشى كېرەك. ئەگەر خەتەرلىك قىلمىش مەۋجۇت بولسا، خەتەرلىك قىلمىش ئالتە ھەپتە توشقاندىن كېيىن تەشەببۇسكارلىق بىلەن كېسەللىكلەرنى كونترول قىلىش مەركىزىگە بېرىپ ھەقسىز تەكشۈرۈش ۋە مەسلىھەت سوراش تەكلىپىنى بېرىمىز. ئەگەر شەخسىي سىر ئەندىشىسى بولسا، مۇنتىزىم زاۋۇتلار ئىشلەپچىقارغان تېز سۈرئەتتە تەكشۈرۈش رېئاكتىپىنى سېتىۋېلىپ دەسلەپكى قەدەمدە تەكشۈرۈپ، بىنورمال نەتىجە كۆرۈلگەن ھامان دەرھال كېسەللىكلەرنى كونترول قىلىش مەركىزىگە بېرىپ ئېنىق دىئاگنوز قويسا بولىدۇ.
3.ياشانغانلار قانداق ئالدىنى ئېلىشى كېرەك؟ بۈگۈنكى كۈندە، ئېلىمىزدە ياشانغانلارنىڭ كۆپىيىش ئەھۋالى كۈنسېرى كەسكىنلەشمەكتە، ياشانغانلارنىڭ ھەرىكىتىگە توغرا يېتەكچىلىك قىلىش ياشانغانلارنىڭ ساغلاملىقى ۋە جەمئىيەتنىڭ ئالغا بېسىشىنى ئىلگىرى سۈرۈشتە مۇھىم ئەھمىيەتكە ئىگە. 1.گاندوننى توغرا ئىشلىتىش كېرەك. ھەم ئالدىنى ئالغىلى، ھەم سىفلىس، سۆزنەك، ئۇچلۇق ھۆل سۆگەل قاتارلىق جىنسىي مۇناسىۋەت ئارقىلىق تارقىلىدىغان كېسەللىكلەرنىڭ ئالدىنى ئالغىلى بولىدۇ. گاندوننى پۈتۈن مۇساپىدە توغرا ئىشلىتىشتە چىڭ تۇرۇش تېجەشلىك، ئۈنۈملۈك ئالدىنى ئېلىش تەدبىرى، ساغلام تۇرمۇشنىڭ مۇھىم كاپالىتى. بۇنىڭ ئىچىدە چىڭ تۇرۇش ھەر قېتىملىق جىنسىي مۇناسىۋەتتە گاندون ئىشلىتىشنى كۆرسىتىدۇ. پۈتۈن مۇساپە دېگىنىمىز، قايىم بولۇشتىن ئىلگىرى گاندون تاقاپ، مەنىي چىقارغاندىن كېيىن تارتىپ چىقىرىپ، بەدەن سۇيۇقلۇقىنىڭ ئالمىشىشىدىن ساقلىنىش، شۇ ئارقىلىق تارقىلىش يوللىرىنى ئۈزۈپ تاشلاپ، يۇقۇملىنىشتىن ساقلىنىشنى كۆرسىتىدۇ. بەزىلەر ياشانغانلار توپىنىڭ يۇقۇملىنىش خەتىرىنىڭ تۇيۇقسىز ئېشىپ كېتىشىدىكى سەۋەب ھامىلدار بولۇشتىن ئەنسىرىمىگەنلىكتىن، ئەكسىچە تېخىمۇ ياخشى بەھرىمەن بولالىغانلىقىدىن بولىدۇ، دەيدۇ، بۇ پەقەت يېرىمى توغرا ئېيتىلغان. يەنە بىر تەرەپتىن، ياشانغانلارنىڭ بىر قېتىم چېچەكلىشى ئاسان ئەمەس، كەيپى كەلگەندە دەرھال چېچەكلىگۈسى كېلىدۇ، ئەگەر بۇ ۋاقىتتا يەنە بىر يۈرۈش تېپىپ، كۆز تورلىشىپ، ئىجابىي ۋە سەلبىي تەرىپىنى ئېنىق ئايرىۋېلىشقا توغرا كەلسە، گۈل سولىشىپ قېلىشى مۇمكىن. شۇڭا، ياش ۋاقتىدىن باشلاپلا %100 پەلەي كىيىش پىرىنسىپىنى يېتىلدۈرۈش كېرەك، قېرىغاندا تەبىئىيلا قىينالمايلا قالىدۇ. ئالدىنى ئېلىش، بۇ ھالقىلىق پەيتتە ئىنسان تەبىئىتىنى سىنىماسلىق كېرەك. ئەلۋەتتە، تېخىمۇ خاتىرجەم بولىدىغان ئۇسۇل نەپسىنى يىغىش، ئەمما ناۋادا قېرى دەرەخ چېچەكلەپ، كونا ئۆيگە ئوت كەتسىچۇ؟ 2.ئۆگىنىشكە ئالاقىدار بىلىملەر. قېرىغىچە ئۆگىنىش، ساغلاملىق ساۋاتلىرىنى ئالدىن ئىگىلەش، تارقىلىش يوللىرىنى ئېنىق بىلىش ھەمدە ئالدىنى ئېلىش تەدبىرلىرىنى ياخشى ئىشلەش كېرەك. ئۆزىنى قوغداش ئېڭىنى تۇرغۇزۇپ، تاشقى ساغلاملىقنىڭ قارشى تەرەپنىڭ ئەيدىز كېسىلى بىلەن يۇقۇملانغان ياكى يۇقۇملانمىغانلىقىغا ھۆكۈم قىلىشنىڭ ئاساسى بولالمايدىغانلىقىنى ئايدىڭلاشتۇرۇش كېرەك. 3.تۇرمۇشىڭىزنى بېيىتىڭ. مول مەزمۇنلۇق كۆڭۈل ئېچىش پائالىيەتلىرىگە كۆپرەك قاتنىشىپ، ئۇسسۇل ئويناش، خەتتاتلىق، رەسىم سىزىش قاتارلىق يېڭى قىزىقىشلارنى يېتىلدۈرۈپ، تۇرمۇشىمىزنى بېيىتىپ، قانۇنىيەتلىك دەم ئېلىپ ساغلام تۇرمۇش كەچۈرۈشىمىز كېرەك. 4.ئىشتىن كېيىن توسۇش دورىسىنى چۈشىنىش كېرەك. ئەگەر قوغداش خاراكتېرلىك ھەرىكەت يۈز بەرمىسە، ۋاقتىدا دورا بىلەن توسۇپ، ۋىرۇستىن يۇقۇملىنىشنىڭ كېڭىيىپ كېتىشىنىڭ ئالدىنى ئالغىلى بولىدۇ. ئەڭ ياخشى توسۇش ۋاقتى ئىككى سائەت ئىچىدە بولۇپ، مۇۋەپپەقىيەتلىك بولۇش نىسبىتى %99 كە يېتىدۇ، ئەڭ كېچىككەندىمۇ 72 سائەتتىن ئېشىپ كەتمەسلىكى كېرەك. 5.قەرەللىك تەكشۈرۈش. ياشانغانلار قەرەللىك سالامەتلىك تەكشۈرۈش ئادىتىنى يېتىلدۈرۈشى كېرەك. ئەگەر خەتەرلىك قىلمىش مەۋجۇت بولسا، خەتەرلىك قىلمىش ئالتە ھەپتە توشقاندىن كېيىن تەشەببۇسكارلىق بىلەن كېسەللىكلەرنى كونترول قىلىش مەركىزىگە بېرىپ ھەقسىز تەكشۈرۈش ۋە مەسلىھەت سوراش تەكلىپىنى بېرىمىز. ئەگەر شەخسىي سىر ئەندىشىسى بولسا، مۇنتىزىم زاۋۇتلار ئىشلەپچىقارغان تېز سۈرئەتتە تەكشۈرۈش رېئاكتىپىنى سېتىۋېلىپ دەسلەپكى قەدەمدە تەكشۈرۈپ، بىنورمال نەتىجە كۆرۈلگەن ھامان دەرھال كېسەللىكلەرنى كونترول قىلىش مەركىزىگە بېرىپ ئېنىق دىئاگنوز قويسا بولىدۇ.
21 - ئەسىرگە قەدەم قويغاندىن كېيىن، ئەيدىز كېسىلى كونترول قىلغىلى بولىدىغان بىر خىل ئاستا خاراكتېرلىك كېسەلگە ئايلاندى، مۇسبەت چىققاندىمۇ ھودۇقۇپ كېتىشنىڭ تى يوق، دوختۇرلار بىلەن بالدۇرراق پىكىر ئالماشتۇرۇپ، مۇۋاپىق داۋالاش لايىھەسىنى تۈزۈپ چىقىش كېرەك، ئاكتىپ يۈزلىنىش ئۆزىگە ئەڭ مەسۇل بولۇش پوزىتسىيەسى.
【小结】
【小结】
一直觉得老了都没有性生活了，然而，近几年我国各地关于“老年人艾滋病病例增多”的新闻报道时有所见。广东省性病艾滋病防治协会专家表示，多方条件导致老年人易感HIV：一是随着生活质量提高，中老年人性活跃期延长，由于他们的性需求往往不被家庭和社会正视，易引发嫖娼等不安全性行为；二是老年人普遍缺乏对艾滋病的认识及自我保护意识，或存在使用助兴剂的情况，不懂也不愿意使用安全套，从而发生HIV传播。据统计，在老年群体中，安全套的使用率不到10%。除了HIV，老年梅毒感染者现在也越来越多，经常会看到打苄星青霉素的护士骂骂咧咧使劲推针。
每个人都有正常的生理需求，无论年龄多大，谈性都不可耻，前提是通过正确、安全的渠道满足自己的生理需求。
[ قىسقىچە خۇلاسە ] ياشانغانلانى جىنسى مۇناسۋەت ئۆتكۈزمەيدىغاندەك ھېس قىلاتتىم، ئەمما يېقىنقى بىر نەچچە يىلدىن بۇيان ئېلىمىزنىڭ ھەرقايسى جايلىرىدا «ياشانغانلاردىكى ئەيدىز كېسىلى بىمارلىرى كۆپەيدى» دېگەن خەۋەرلەر پات ـ پات ئۇچراپ تۇردى. گۇئاڭدۇڭ ئۆلكىلىك جىنسىي كېسەللىك، ئەيدىز كېسىلىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى داۋالاش جەمئىيىتىنىڭ مۇتەخەسسىسلىرى مۇنداق دېدى:كۆپ تەرەپلىك شارائىت ياشانغانلاردا ئاسان يۇقۇملىنىشنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ:بىرىنچى، تۇرمۇش سۈپىتىنىڭ ئۆسۈشىگە ئەگىشىپ، ئوتتۇرا ياش ۋە ياشانغانلارنىڭ جىنسىي ھەۋىسى جانلىنىش مەزگىلى ئۇزىرايدۇ، ئۇلارنىڭ جىنسىي ئېھتىياجى كۆپ ھاللاردا ئائىلە ۋە جەمئىيەت تەرىپىدىن توغرا قارالمايدىغان بولغاچقا، پاھىشىۋازلىق قىلىش قاتارلىق بىخەتەر بولمىغان قىلمىشلارنى ئاسان كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ؛ ئىككىنچى، ياشانغانلاردا ئەيدىز كېسەللىكىگە بولغان تونۇش ۋە ئۆزىنى قوغداش ئېڭى ئومۇميۈزلۈك كەمچىل ياكى روھلاندۇرغۇچى دورىلارنى ئىشلىتىش ئەھۋالى مەۋجۇت بولۇپ، گاندون ئىشلىتىشنى بىلمەيدۇ ھەم ئىشلىتىشنى خالىمايدۇ، شۇنىڭ بىلەن تارقىلىدۇ. ئىستاتىستىكا قىلىنىشىچە، ياشانغانلار توپى ئىچىدە گاندوننىڭ ئىشلىتىلىش نىسبىتى %10 كە يەتمەيدىكەن. ياشانغانلاردىكى سىفلىس بىلەن يۇقۇملانغۇچىلارمۇ بارغانسېرى كۆپەيمەكتە، دائىم بېنزىل پېنىتسىللىن ئۇرغۇزىدىغان سېستىرالارنىڭ تىللاپ تۇرۇپ يىڭنىنى كۈچەپ ئىتتىرىۋاتقانلىقىنى كۆرىمىز. ھەر بىر ئادەمنىڭ نورمال فىزىيولوگىيەلىك ئېھتىياجى بولىدۇ، مەيلى يېشى قانچە چوڭ بولسۇن، جىنسىيەت توغرىسىدا سۆزلەش نومۇس ئەمەس، بۇنىڭ ئالدىنقى شەرتى توغرا، بىخەتەر يول ئارقىلىق ئۆزىنىڭ فىزىيولوگىيەلىك ئېھتىياجىنى قاندۇرۇشتىن ئىبارەت.
[ قىسقىچە خۇلاسە ] ياشانغانلانى جىنسى مۇناسۋەت ئۆتكۈزمەيدىغاندەك ھېس قىلاتتىم، ئەمما يېقىنقى بىر نەچچە يىلدىن بۇيان ئېلىمىزنىڭ ھەرقايسى جايلىرىدا «ياشانغانلاردىكى ئەيدىز كېسىلى بىمارلىرى كۆپەيدى» دېگەن خەۋەرلەر پات ـ پات ئۇچراپ تۇردى. گۇئاڭدۇڭ ئۆلكىلىك جىنسىي كېسەللىك، ئەيدىز كېسىلىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى داۋالاش جەمئىيىتىنىڭ مۇتەخەسسىسلىرى مۇنداق دېدى:كۆپ تەرەپلىك شارائىت ياشانغانلاردا ئاسان يۇقۇملىنىشنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ:بىرىنچى، تۇرمۇش سۈپىتىنىڭ ئۆسۈشىگە ئەگىشىپ، ئوتتۇرا ياش ۋە ياشانغانلارنىڭ جىنسىي ھەۋىسى جانلىنىش مەزگىلى ئۇزىرايدۇ، ئۇلارنىڭ جىنسىي ئېھتىياجى كۆپ ھاللاردا ئائىلە ۋە جەمئىيەت تەرىپىدىن توغرا قارالمايدىغان بولغاچقا، پاھىشىۋازلىق قىلىش قاتارلىق بىخەتەر بولمىغان قىلمىشلارنى ئاسان كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ؛ ئىككىنچى، ياشانغانلاردا ئەيدىز كېسەللىكىگە بولغان تونۇش ۋە ئۆزىنى قوغداش ئېڭى ئومۇميۈزلۈك كەمچىل ياكى روھلاندۇرغۇچى دورىلارنى ئىشلىتىش ئەھۋالى مەۋجۇت بولۇپ، گاندون ئىشلىتىشنى بىلمەيدۇ ھەم ئىشلىتىشنى خالىمايدۇ، شۇنىڭ بىلەن تارقىلىدۇ. ئىستاتىستىكا قىلىنىشىچە، ياشانغانلار توپى ئىچىدە گاندوننىڭ ئىشلىتىلىش نىسبىتى %10 كە يەتمەيدىكەن. ياشانغانلاردىكى سىفلىس بىلەن يۇقۇملانغۇچىلارمۇ بارغانسېرى كۆپەيمەكتە، دائىم بېنزىل پېنىتسىللىن ئۇرغۇزىدىغان سېستىرالارنىڭ تىللاپ تۇرۇپ يىڭنىنى كۈچەپ ئىتتىرىۋاتقانلىقىنى كۆرىمىز. ھەر بىر ئادەمنىڭ نورمال فىزىيولوگىيەلىك ئېھتىياجى بولىدۇ، مەيلى يېشى قانچە چوڭ بولسۇن، جىنسىيەت توغرىسىدا سۆزلەش نومۇس ئەمەس، بۇنىڭ ئالدىنقى شەرتى توغرا، بىخەتەر يول ئارقىلىق ئۆزىنىڭ فىزىيولوگىيەلىك ئېھتىياجىنى قاندۇرۇشتىن ئىبارەت.
