【双语】HIV相关恶心呕吐的解决指南 ئەيىدىز گە ئالاقىدار كۆڭلى ئېلىشىپ قۇسۇشنى ھەل قىلىش قوللانمىسى
地区：梦想健康来源：发布者：时间：2025-05-19 14:21:23点击：
HIV相关恶心呕吐的解决指南
ئەيىدىز گە ئالاقىدار كۆڭلى ئېلىشىپ قۇسۇشنى ھەل قىلىش قوللانمىسى
食欲不振、恶心和呕吐是艾滋病患者常见的症状，对其生活质量和服药依从性有很大干扰。
临床表现及影响
恶心常为呕吐的前驱感觉，感觉从胃部到喉咙有厌吐感，常常伴有冒冷汗、脸色苍白、皮肤湿热及心跳加速，有时会持续几个小时或一整天。当恶心引起反复呕吐后，患者变得皮肤苍白、脉搏减弱、颤抖、呼吸加深和血压下降等，容易出现血液电解质紊乱，导致代谢性碱中毒、营养不良和脱水。
主要原因
1、艾滋病急性感染期，一般有发热；
2、艾滋病合并机会性感染，如中枢神经系统感染、消化系统感染、病毒性肝炎等。食欲不振和恶心可能是感染引起的。几乎任何感染都可能导致食欲下降，伴随着发烧，疲劳和感觉不适。恶心有可能由某些感染引起，包括许多常见的细菌和病毒感染。这些感染会导致中枢神经刺激，引起恶心和呕吐反射。
3、药物不良反应，如抗艾滋病毒药物、化疗药物、止痛药等有恶心呕吐的副作用。此外，有些患者可能会服食某些营养补品，如鱼油也会有恶心的感觉，在空腹中服用更常见。
4、抗艾滋病毒药物相关性胰腺炎，如司他夫定、去羟肌苷，可造成化学性刺激，兴奋化学感受器触发带，发出冲动传入呕吐中枢。
5、神经系统疾病，中枢神经系统感染（脑炎、脑膜炎）、脑肿瘤、脑供血不足、脑出血、脑寄生虫病等。此外，抑郁症的感染者也会经常出现食欲下降。
当您出现这些困难后，拉米医生建议您及时关注以下四点事项，可帮助您解决或缓解各种胃肠不适，以及在就诊时让医生更准确了解您的情况。
请自我关注以下问题
1、时间。恶心的感觉每天持续多久，一周有几天出现这种情况？
2、情形。通常在什么情况下出现？例如是在清晨服药后发生，还是在闻到食物气味时发生，是饭前还是饭后出现？
3、依从性。因为恶心呕吐的问题您改变了服用艾滋病药物的时间了吗？你有没有因此而漏服药物或者把药物全部呕吐出来了？如果有，发生多少次了，多久会发生？
4、食物。最近几天你吃过喝过哪些食物？这有助于评估您的总能量和营养摄入量是否充足。
ئىشتىھا تۇتۇلۇش، كۆڭلى ئېلىشىش ۋە قۇسۇش ئەيدىز بىمارلىرىدا كۆپ كۆرۈلدىغان ئالامەت بولۇپ، ئۇلارنىڭ تۇرمۇش سۈپىتى ۋە دورىغا بويسۇنۇشىغا زور كاشىلا بولىدۇ.
كىلىنىكىلىق ئىپادىسى ۋە كۆڭلى ئېلىشىشقا تەسىر كۆرسىتىدىغان دائىم قۇسۇش تۇيغۇسى بولۇپ، ئاشقازاندىن گېلىغىچە قۇسۇش سېزىمى باردەك ھېس قىلىدۇ، ھەمىشە سوغۇق تەر، چىرايى تاتىرىپ كېتىدۇ، تېرىسى ھۆل ئىسسىق ۋە يۈرەك سوقۇشى تېزلىشىپ، بەزىدە نەچچە سائەت ياكى پۈتۈن كۈن داۋاملىشىدۇ. كۆڭلى ئېلىشىپ قايتا-قايتا قۇسقاندىن كېيىن، بىمارنىڭ تېرىسى تاتىرىپ، تومۇر سوقۇشى ئاجىزلىشىش، تىترەش، نەپەس چوڭقۇرلىشىش ۋە قان بېسىمى تۆۋەنلەپ كېتىش قاتارلىقلارغا ئايلىنىپ، قان ئېلېكترولىز ماددىسى قالايمىقانلىشىپ، مېتابولىزم خاراكتېرلىك ئىشقاردىن زەھەرلىنىش، ئوزۇقلۇق ناچارلىشىش ۋە سۇسىزلىنىشنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ.
ئاساسلىق سەۋەب
ن1. ئەيدىز كېسىلى جىددىي يۇقۇملىنىش مەزگىلىدە، ئادەتتە قىزىش ئالامىتى كۆرۇلىدۇ
ن2. ئەيدىز كېسىلىنى بىرلەشتۈرۈش پۇرسىتى خاراكتېرلىك يۇقۇملىنىش، مەسىلەن مەركىزىي نېرۋا سىستېمىسىدىن يۇقۇملىنىش، ھەزىم قىلىش سىستېمىسى يۇقۇملىنىش، ۋىرۇس خاراكتېرلىك جىگەر ياللۇغى قاتارلىقلار. ئىشتىھاسى تۇتۇلۇش ۋە كۆڭلى ئىلىشىش يۇقۇملىنىش كەلتۈرۈپ چىقارغان بولۇشى مۇمكىن . ھەرقانداق يۇقۇملىنىش ئىشتىھاسى تۆۋەنلەپ كېتىدۇ، قىزىتما، چارچاش ۋە بىئاراملىق ھېس قىلىشنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ. كۆڭلى ئېلىشىش بەزى يۇقۇملىنىشلاردىن كېلىپ چىقىشى مۇمكىن، نۇرغۇن كۆپ ئۇچرايدىغان باكتېرىيە ۋە ۋىرۇستىن يۇقۇملىنىشنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ. بۇ يۇقۇملىنىشلار مەركىزىي نېرۋا غىدىقلاشنى كەلتۈرۈپ چىقىرىپ، كۆڭلى ئېلىشىش ۋە قۇسۇش رېفلېكسىيىسىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ.
ن3. دورىنىڭ ناچار تەسىرى، مەسىلەن ئەيدىز ۋىرۇسىغا قارشى دورا، خىمىيىلىك داۋالاش دورىسى، ئاغرىق توختىتىش دورىسى قاتارلىقلارنىڭ كۆڭلى ئېلىشىپ قۇسۇش ئەكس تەسىرى بار. بۇنىڭدىن باشقا بەزى بىمارلار بەزى ئوزۇقلۇق تولۇقلىما بۇيۇملىرىنى يېيىشى مۇمكىن، مەسىلەن بېلىق مېيىمۇ كۆڭلى ئېلىشىپ قالغاندەك تۇيغۇدا بولۇپ، ئاچ قورساقتا ئىستېمال قىلغاندا تېخىمۇ كۆپ كۆرۈلىدۇ.
ن4.ئەيدىز ۋىرۇسىغا قارشى دورىلاردا مۇناسىۋەتلىك ئاشقازان ئاستى بېزى ياللۇغى، مەسىلەن سىتافۇدىڭ، ھىدروكسىمان مۇسكۇللىرىنى يوقىتىش خىمىيىلىك غىدىقلىنىشنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ، ھاياجانلىنىش خىمىيىلىك ھېس قىلغۇچ بەلبېغى قوزغاپ، ھاياجانلىنىپ قۇسۇش مەركىزىگە كىرىپ كېتىدۇ.
ن5. نېرۋا سىستېمىسى كېسەللىكى، مەركىزى نېرۋا سىستېمىسى يۇقۇملىنىش ( مېڭە ياللۇغى، مېڭە پەردىسى ياللۇغى ) ، مېڭە ئۆسمىسى ، مېڭە قان بىلەن تەمىنلەش يېتەرلىك بولماسلىق ، مېڭە قان چىقىش ، مېڭە پارازىت قۇرۇت كېسەللىكى قاتارلىقلار . ئۇنىڭدىن باشقا خامۇشلۇق كېسىلى بىلەن يۇقۇملانغانلاردىمۇ دائىم ئىشتىھاسى تۆۋەنلەپ كېتىدۇ.
بۇ قىيىنچىلىقلار كۆرۈلگەندىن كېيىن، دوختۇر رام تۆۋەندىكى تۆت تۈرگە ۋاقتىدا دىققەت قىلىپ، ھەر خىل ئاشقازان ئۈچەي بىئاراملىقىڭىزنى ھەل قىلىشىڭىز ياكى پەسەيتىشىڭىزگە ھەمدە كېسەل كۆرسىتىدىغان چاغدا دوختۇرغا ئەھۋالىڭىزنى تېخىمۇ توغرا چۈشەندۈرۈشىڭىزنى تەۋسىيە قىلدى.
ئۆزىڭىزدىكى تۆۋەندىكى مەسىلىلەرگە دىققەت قىلىڭ
ن1. ۋاقىت. كۆڭلى ئېلىشىش تۇيغۇسى ھەر كۈنى قانچىلىك داۋاملىشىدۇ، بىر ھەپتىدە نەچچە كۈندە بۇنداق ئەھۋال كۆرۈلىدۇ؟
ن2. ئەھۋال. ئادەتتە قانداق ئەھۋال ئاستىدا پەيدا بولىدۇ ؟ مەسىلەن سەھەردە دورا ئىچكەندىن كېيىن يۈز بېرەمدۇ ياكى يېمەكلىكنىڭ پۇرىقىنى پۇرىغاندا تاماقتىن بۇرۇنمۇ ياكى تاماقتىن كېيىنمۇ؟ ن3. بويسۇنۇش خاراكتېرى. كۆڭلىڭىز ئېلىشىپ قۇسۇش مەسىلىسى سەۋەبىدىن ئەيدىز دورىسى ئىچىدىغان ۋاقىتنى ئۆزگەرتتىڭىزمۇ؟ سەن مۇشۇ سەۋەبتىن دورا ئىچكەن ياكى دورىنى پۈتۈنلەي قۇسۇپ چىقتىڭمۇ؟ ئەگەر بار بولسا، قانچە قېتىم يۈز بەردى ، قانچىلىك ۋاقىتتا يۈز بېرىدۇ؟
ن4. يېمەكلىك. يېقىنقى كۈنلەردە سىز قايسى يېمەكلىكلەرنى يەپ ئىچىپ باققان؟ بۇ سىزنىڭ ئومۇمىي ئېنېرگىيە ۋە ئوزۇقلۇق قوبۇل قىلىش مىقدارىڭىزنىڭ يېتەرلىك ياكى يېتەرلىك ئەمەسلىكىنى باھالاشقا پايدىلىق.
1、换药或改变服药习惯。
如果开始服用新的抗艾药物后才出现食欲不振、恶心或呕吐，那么药物可能是原因。这些副作用一般4-10周可缓解或消失，建议您再坚持一下，不要立即停药或换药。但如果三个月来情况都没有改善，请尽快告诉医生。此外，不当的服药时间也可能是导致恶心的原因。
2、非药物方案
①尽量少食多餐，吃清淡的食物，如清汤、土豆泥、米饭、燕麦粥或普通酸奶，避免辛辣、油炸食品、高脂肪肉类、酸奶油、含咖啡因的饮料和酒精。
②蛋白质食物可以改善恶心感，但甜味食物会加剧恶心不适，所以在早餐时应避免甜食。③还有要彻底咀嚼食物，减少胃肠负担。
④柠檬可以缓解恶心感，在饭前切几片新鲜的柠檬，嗅两分钟，或者饭前喝些柠檬水。
⑤薄荷和姜可以止吐，喝点薄荷茶或嚼口香糖或食用姜都很有效。
⑥气味有时会引起恶心或食欲下降，可以尝试吃冷餐或通过吸管来饮用，以避免嗅到食物的气味。
⑦注意尽量坐着吃饭别躺着吃，饭后静坐别躺下，尽量保持直立姿势至少两个小时。用餐时不喝水，最好餐后1小时再慢慢喝水。
3、抗恶心或促进食欲的药物
在开始服药抗艾药物的头几周，定时服用止吐剂可解决问题。国外常用维生素B6作为紧急的抗恶心、止吐药。此外，氯丙嗪、甲氧氯普胺（胃复安）、西沙比利也是有效的止吐药。需要注意的是，在服用任何药物前必须咨询医生，以确定当前的抗艾药物和其他药物之间是否有相互作用。
4、合理补充营养和电解质
持续的恶心或食欲下降可能导致一系列恶性循环。食物摄入减少导致营养不良，营养不良引起食欲下降，又造成营养摄入量持续下降。当这个恶性循环发生时，就有必要合理补充营养和电解质。
含多种维生素矿物质的营养补充剂或低糖运动饮料是理想的选择。缺乏锌往往会造成食欲不振。喝一顿营养补充剂可能比吃饭容易一些。您也可以尝试自制的果汁或营养丰富的汤料。
要选择高品质的蛋白粉。蛋白质粉末最好是乳清蛋白制品。但不要过量，请记住，服用太多的蛋白质可能会伤及肾脏并导致腹泻。
5、其他方法
中医针灸内关、足三里、中脘等穴位或按摩可有效缓解恶心头晕的状况。
ھەل قىلىش چارىسى
ن1. دورا ئالماشتۇرۇش ياكى دورا ئىچىش ئادىتىنى ئۆزگەرتىش.
ئەگەر ئەيدىزگە قارشى يېڭى دورىنى ئىچىشنى باشلىغاندىن كېيىن ئاندىن ئىشتىھا تۇتۇلۇش، كۆڭلى ئېلىشىش ياكى قۇسۇش ئەھۋالى كۆرۈلسە، دورا سەۋەب بولۇشى مۇمكىن. بۇ ئەكس تەسىرلەر ئادەتتە 4-10 ھەپتىدە يەڭگىللەيدۇ ياكى يوقاپ كېتىدۇ، يەنە بىردەم بەرداشلىق بېرىڭ، دەرھال دورا توختىتىلماسلىقىڭىز ياكى دورا ئالماشتۇرماسلىقىڭىزنى تەۋسىيە قىلىمەن. ئەمما ئەگەر ئۈچ ئايدىن بۇيان ئەھۋال ياخشىلانمىسا تىزدىن دوختۇرغا دەپ قويۇڭ ئۇنىڭدىن باشقا، نامۇۋاپىق دورا ئىچىش ۋاقتىمۇ كۆڭلى ئېلىشىشنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدىغان سەۋەب بولۇشى مۇمكىن.
ن2.دورىسىز لايىھەسى
ن (1) ئىمكانقەدەر ئاز يەپ كۆپ قىتىم تاماقلىنىش، مايسىز يېمەكلىكلەرنى يېيىش كېرەك، مەسىلەن، سۇس شورپا، بەرەڭگە قىيمىسى، گۈرۈچ تامىقى، سۇلۇ ئۇمىچى ياكى ئادەتتىكى قېتىق، ئاچچىق، مايدا قورۇلغان يېمەكلىك، ياغ مىقدارى يۇقىرى يېمەكلىك، ياغ مىقدارى يۇقىرى گۆش، قېتىق مېيى، كوففېئىن تەركىبىدىكى ئىچىملىك ۋە ئىسپىرتلاردىن ساقلىنىش كېرەك.
ن (2) ئاقسىللىق يېمەكلىكلەر كۆڭلى ئېلىشىشنى ياخشىلايدۇ، ئەمما تاتلىق تەملىك يېمەكلىكلەر كۆڭلى ئېلىشىشنى ئېغىرلاشتۇرىۋېتىدۇ، شۇڭا ناشتىدا تاتلىق يېمەكلىكلەردىن ساقلىنىش كېرەك.
ن (3) يەنە يېمەكلىكنى تەلتۆكۈس چايناپ، ئاشقازان ئۈچەي يۈكىنى يېنىكلىتىش كېرەك.
ن (4) لىمون كۆڭلى ئېلىشىش تۇيغۇسىنى پەسەيتىدۇ، تاماقتىن بۇرۇن بىر نەچچە تال يېڭى لىموننى كېسىپ، ئىككى مىنۇت پۇراش ياكى تاماقتىن بۇرۇن ئازراق لىمون سۈيى ئىچىش.
ن(5) يالپۇز ۋە زەنجىۋىل قۇسۇشنى توختىتىدۇ، ئازراق يالپۇز چېيى ئىچىش ياكى سېغىز چايناش ياكى زەنجىۋىل ئىستېمال قىلىشمۇ ناھايىتى ئۈنۈملۈك.
ن(6) پۇراق بەزىدە كۆڭلى ئېلىشىش ياكى ئىشتىھاسى تۆۋەنلەپ كېتىدۇ، يېمەكلىكنىڭ پۇرىقىنى پۇراپ قېلىشتىن ساقلىنىش ئۈچۈن سوغۇق تاماق يېيىش ياكى سۈمۈرۈش نەيچىسى ئارقىلىق ئىچىشكە بولىدۇ.
ن (7) ئامال بار ئولتۇرۇپ تاماق يېيىشكە دىققەت قىلىش، تاماقتىن كېيىن تىنچ ئولتۇرۇپ يېتىۋالماڭ، ئامال بار ئىككى سائەت تىك تۇرۇش قىياپىتىنى ساقلاش كېرەك. غىزالانغاندا سۇ ئىچمەسلىك، ئەڭ ياخشىسى تاماقتىن بىر سائەت كېيىن ئاندىن ئاستا سۇ ئىچىش كېرەك.
ن3. كۆڭلى ئېلىشىشقا قارشى تۇرىدىغان ياكى ئىشتىھانى ئىلگىرى سۈرىدىغان دورىلار
ئەيدىزگە قارشى دورىلارنى يېيىشنىڭ دەسلەپكى نەچچە ھەپتىسىدە قۇسۇشنى توختىتىش دورىسى قەرەللىك ئىستېمال قىلىپ بەرسە مەسىلىنى ھەل قىلغىلى بولىدۇ. چەتئەللەردە دائىم ئىشلىتىلىدىغان ۋىتامىن ب6 كۆڭلى ئېلىشىشقا قارشى تۇرۇش، قۇسۇشنى توختىتىش دورىسى قىلىنىدۇ. بۇنىڭدىن باشقا خلور پروپىن، مېتاكسىد خلورمىن، شىشابىلىمۇ قۇسۇشنى توختىتىش ئۈنۈملۈك دورىسى. شۇنىڭغا دىققەت قىلىش كېرەككى، ھەرقانداق دورىنى ئىچىشتىن بۇرۇن چوقۇم دوختۇردىن مەسلىھەت سورىشى، نۆۋەتتىكى ئەيدىزگە قارشى دورىلار بىلەن باشقا دورىلارنىڭ ئۆزئارا تەسىرى بار-يوقلىقىنى بېكىتىش كېرەك.
ن4. ئوزۇقلۇق ۋە ئېلېكترولىز ماددىسىنى تولۇقلاش
سىجىل كۆڭلى ئېلىشىشى ياكى ئىشتىھاسىنىڭ تۆۋەنلەپ كېتىشى بىر قاتار يامان خاراكتېرلەرنى كەلتۈرۈپ چىقىرىشى مۇمكىن. يېمەكلىك قوبۇل قىلىش مىقدارىنىڭ ئازىيىشى ئوزۇقلۇق ناچار بولۇشنى، ئوزۇقلۇق ناچار بولۇش ئىشتىھاسىنىڭ تۆۋەنلەپ كېتىشىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ، يەنە ئوزۇقلۇق قوبۇل قىلىش مىقدارىنىڭ سىجىل تۆۋەنلەپ كېتىشىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ. بۇ ناچار ئايلانما يۈز بەرگەندە، ئوزۇقلۇق ۋە ئېلېكترولىز ماددىسىنى مۇۋاپىق تولۇقلاش زۆرۈر. كۆپ خىل ۋىتامىن مىنېرال ماددىلارنىڭ ئوزۇقلۇق تولۇقلىمىسى ياكى شېكەر تۆۋەن تەنھەرىكەت ئىچىملىكى كۆڭۈلدىكىدەك تاللاش ھېسابلىنىدۇ. سىنىك كەمچىل بولۇش ھەمىشە ئىشتىھاسى تۇتۇلۇپ قېلىشنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ. بىر ۋاق ئوزۇقلۇق تولۇقلىمىسى ئىچىش تاماق يېگەندىن ئاسانراق بولۇشى مۇمكىن. سىزمۇ ئۆزىڭىز ياسىغان مېۋە شەربىتى ياكى ئوزۇقلۇق قىممىتى مول شورپا ماتېرىياللىرىنى سىناپ باقسىڭىز بولىدۇ. يۇقىرى سۈپەتلىك ئاقسىل پاراشوكى تاللاش كېرەك . ئاقسىل پاراشوكى ئەڭ ياخشىسى سۈت ئاقسىلى بۇيۇملىرى . بىراق زىيادە كۆپ بولۇپ كەتمىسۇن، ئېسىڭىزدە بولسۇن ، بەك كۆپ ئاقسىل ئىستېمال قىلسا بۆرەككە زىيان يەتكۈزۈپ ، ئىچى سۈرۈشنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ .
ن5. باشقا ئۇسۇللار
جۇڭيى تېبابىتى يىڭنە سانجىش ئىچكى ئۆتكەل، پۇت ئۈچ چاقىرىم، ئوتتۇرا بويۇن قاتارلىق پەللە ياكى ئۇۋىلاش ئارقىلىق كۆڭلى ئېلىشىپ باش قېيىش ئەھۋالىنى ئۈنۈملۈك پەسەيتكىلى بولىدۇ.
【责任编辑：abu 】
本文仅代表作者个人观点，与新疆男孩网无关。其原创性以及文中陈述文字和内容未经本站证实，对本文以及其中全部或者部分内容、文字的真实性、完整性、及时性本站不作任何保证或承诺，请读者仅作参考，并请自行核实相关内容。本站转载仅限于非商业性信息传递之用，如无特别声明，本站转载之各种内容之版权均属其著作权人所有。如果我们的转载行为侵犯了您的正当权益，请联系我们，我们将在最短的时间内删除，并致以歉意。
新疆艾滋病检测：13999198395|感染者互助QQ群：5480101|
