《艾滋病防治条例》（以下简称《条例》）是中国为了预防、控制艾滋病的发生与流行，保障人体健康和公共卫生而制定的重要法规。
《条例》自2006年3月1日起施行，旨在通过法律手段提高公众对艾滋病的认识，减少艾滋病的传播，保障艾滋病病毒感染者和病人的合法权益，促进社会和谐稳定。
《条例》的目的和原则：
目的：预防、控制艾滋病的发生与流行，保障人体健康和公共卫生。
原则：坚持预防为主、防治结合的方针，建立政府组织领导、部门各负其责、全社会共同参与的机制。
关于《条例》我们需要知道 预防为主、防治结合：
艾滋病防治工作坚持预防为主、防治结合的方针，建立政府组织领导、部门各负其责、全社会共同参与的机制。
反对歧视：
任何单位和个人不得歧视艾滋病病毒感染者、艾滋病病人及其家属。艾滋病病毒感染者、艾滋病病人及其家属享有的婚姻、就业、就医、入学等合法权益受法律保护。
政府责任：
县级以上人民政府统一领导艾滋病防治工作，建立健全艾滋病防治工作协调机制和工作责任制，对有关部门承担的艾滋病防治工作进行考核、监督。
宣传教育：
国家鼓励和支持工会、共产主义青年团、妇女联合会、红十字会等团体协助各级人民政府开展艾滋病防治工作。居民委员会和村民委员会应当协助地方各级人民政府和政府有关部门开展有关艾滋病防治的法律、法规、政策和知识的宣传。
行为干预：
为了减少艾滋病的传播，条例规定了针对一些特殊人群应当采取行为干预措施，如推广使用安全套、对吸毒成瘾者实行美沙酮替代治疗等。
艾滋病监测与检测：
国家建立健全艾滋病监测网络，对艾滋病发生、流行以及影响其发生、流行的因素开展监测活动。艾滋病检测是指采用实验室方法对人体血液、其他体液等进行艾滋病病毒、艾滋病病毒抗体及相。
“四免一关怀”政策：
《艾滋病防治条例》收纳了“四免一关怀”政策，即免费咨询、免费检测、免费母婴阻断、免费提供抗病毒治疗药物，以及对艾滋病患者进行关怀和救助。
故意传播艾滋病需要承担哪些法律责任呢？ 01艾滋病刑事责任 司法解释界定了两种罪刑 《最高人民法院、最高人民检察院关于办理组织、强迫、引诱、容留、介绍卖淫刑事案件适用法律若干问题的解释》第十二条规定：明知自己患有艾滋病或者感染艾滋病病毒而卖淫、嫖娼的，依照刑法第三百六十条的规定，以传播性病罪定罪，从重处罚。具有下列情形之一，致使他人感染艾滋病病毒的，认定为刑法第九十五条第三项“其他对于人身健康有重大伤害”所指的“重伤”，依照刑法第二百三十四条第二款的规定，以故意伤害罪定罪处罚：（一）明知自己感染艾滋病病毒而卖淫、嫖娼的；（二）明知自己感染艾滋病病毒，故意不采取防范措施而与他人发生性关系的。 故意伤害罪 《中华人民共和国刑法》第九十五条规定，本法所称重伤，是指有下列情形之一的伤害：（一）使人肢体残废或者毁人容貌的；（二）使人丧失听觉、视觉或者其他器官机能的；（三）其他对于人身健康有重大伤害的。第二百三十四条规定，故意伤害他人身体的，处三年以下有期徒刑、拘役或者管制。犯前款罪，致人重伤的，处三年以上十年以下有期徒刑。 危害公共安全罪 《中华人民共和国刑法》第一百一十四条规定，放火、决水、爆炸以及投放毒害性、放射性、传染病病原体等物质或者以其他危险方法危害公共安全，尚未造成严重后果的，处三年以上十年以下有期徒刑。第一百一十五条规定，放火、决水、爆炸以及投放毒害性、放射性、传染病病原体等物质或者以其他危险方法致人重伤、死亡或者使公私财产遭受重大损失的，处十年以上有期徒刑、无期徒刑或者死刑。 传播性病罪 《中华人民共和国刑法》第三百六十条规定，明知自己患有梅毒、淋病等严重性病卖淫、嫖娼的，处五年以下有期徒刑、拘役或者管制，并处罚金。根据最高人民法院和最高人民检察院相关司法解释，传播性病行为是否实际造成他人患上严重性病的后果，不影响本罪的成立。
结合《最高人民法院、最高人民检察院关于办理组织、强迫、引诱、容留、介绍卖淫刑事案件适用法律若干问题的解释》的相关解释，故意传播艾滋病致使他人感染艾滋病病毒的是属于致人“重伤”。 02艾滋病人或感染者有权受到保护、不受歧视有尊严地生活 《艾滋病防治条例》第三条：
“任何单位和个人不得歧视艾滋病病毒感染者、艾滋病病人及其家属。艾滋病病毒感染者、艾滋病病人及其家属享有的婚姻、就业、就医、入学等合法权益受法律保护”。艾滋病病人或感染者享有同等的婚姻、就业、就医、入学等合法权益，若在工作、生活、学习过程中遇到不平等待遇或歧视，可以根据相对应的法律规定来维护自身的合法权益。
نېمە ئۈچۈن « ئەيدىز كېسەللىكىنىڭ ئالدىنى ئېلىش-داۋالاش نىزامى» چىقىرىلىدۇ؟ئ
«ئەيدىز كېسەللىكىنىڭ ئالدىنى ئېلىش-داۋالاش نىزامى» (تۆۋەندە قىسقارتىلىپ «نىزام» دېيىلىدۇ) جۇڭگو ئەيدىزنىڭ يۈز بېرىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش، ئۇنى كونترول قىلىش، ئادەم بەدىنىنىڭ ساغلاملىقى ۋە ئاممىۋى سەھىيەسىگە كاپالەتلىك قىلىش ئۈچۈن تۈزگەن مۇھىم نىزامدۇر
«نىزام» 2006-يىلى 3-ئاينىڭ 1-كۈنىدىن باشلاپ يولغا قويۇلغان بولۇپ، قانۇن ۋاستىسى ئارقىلىق جامائەتنىڭ ئەيدىزگە بولغان تونۇشىنى ئۆستۈرۈپ، ئەيدىزنىڭ تارقىلىشىنى ئازايتىپ، ئەيدىز ۋىرۇسى بىلەن يۇقۇملانغۇچى ۋە بىمارلارنىڭ قانۇنىي ھوقۇق-مەنپەئەتىگە كاپالەتلىك قىلىپ، جەمئىيەتنىڭ ئىناق، مۇقىملىقىنى ئىلگىرى سۈرۈش مەقسەت قىلىنغان.
«نىزام››نىڭ مەقسىتى ۋە پىرىنسىپى:ئ
بۇنىڭدىكى مەقسەت: ئەيدىز كېسەللىكىنىڭ پەيدا بولۇشى ۋە تارقىلىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش، كونترول قىلىش، ئادەم بەدىنىنىڭ ساغلاملىقى ۋە ئاممىۋى سەھىيەسىگە كاپالەتلىك قىلىش
پىرىنسىپ: ئالدىنى ئېلىشنى ئاساس قىلىش، ئالدىنى ئېلىش بىلەن تىزگىنلەشنى بىرلەشتۈرۈش فاڭجېنىدا چىڭ تۇرۇپ، ھۆكۈمەت تەشكىلى رەھبەرلىك قىلىش، تارماقلار ئۆز مەسئۇلىيىتىنى ئادا قىلىدىغان، پۈتۈن جەمئىيەت ئورتاق قاتنىشىدىغان مېخانىزمنى ئورنىتىش كېرەك
«نىزام» توغرىسىدا بىزتۆۋەندىكىلەرنى بىلىشىمىز كېرەك ئالدىنى ئېلىشنى ئاساس قىلىش، تىزگىنلەشنى بىرلەشتۈرۈش
ئەيدىز كېسەللىكىنىڭ ئالدىنى ئېلىش خىزمىتىدە ئالدىنى ئېلىشنى ئاساس قىلىش، تىزگىنلەشنى بىرلەشتۈرۈش فاڭجېنىدا چىڭ تۇرۇپ، ھۆكۈمەت تەشكىلى رەھبەرلىك قىلىدىغان، تارماقلار ئۆز مەسئۇلىيىتىنى ئادا قىلىدىغان، پۈتۈن جەمئىيەت ئورتاق قاتنىشىدىغان مېخانىزم ئورنىتىش قىلىنغان
كەمسىتىشكە قارشى تۇرۇش
ھەرقانداق ئورۇن ۋە شەخس ئەيدىز ۋىرۇسى بىلەن يۇقۇملانغانلارنى، ئەيدىز بىمارلىرى ۋە ئۇلارنىڭ ئائىلە تاۋابىئاتلىرىنى كەمسىتىشكە بولمايدۇ ئەيدىز ۋىرۇسى بىلەن يۇقۇملانغۇچىلار، ئەيدىز بىمارلىرى ۋە ئۇلارنىڭ ئائىلە تاۋابىئاتلىرى بەھرىمەن بولىدىغان توي، ئىشقا ئورۇنلىشىش، داۋالىنىش، مەكتەپكە كىرىش قاتارلىق قانۇنىي ھوقۇق مەنپەئەتى قانۇن تەرىپىدىن قوغدىلىدۇ
ھۆكۈمەتنىڭ مەسئۇلىيىتى
ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمەتلىرى ئەيدىزدىن مۇداپىئەلىنىش خىزمىتىگە بىر تۇتاش رەھبەرلىك قىلىپ، ئەيدىز كېسەللىكىنىڭ ئالدىنى ئېلىش-داۋالاش خىزمىتىنى ماسلاشتۇرۇش مېخانىزمى ۋە خىزمەت مەسئۇلىيەت تۈزۈمىنى ئورنىتىپ ۋە مۇكەممەللەشتۈرۈپ، مۇناسىۋەتلىك ئورۇنلار ئۈستىگە ئالغان ئەيدىزدىن مۇداپىئەلىنىش خىزمىتىنى باھالاپ، نازارەت قىلىدۇ
تەشۋىقات تەربىيىسى
دۆلەت ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى، كوممۇنىستىك ياشلار ئىتتىپاقى، ئاياللار بىرلەشمىسى، قىزىل كىرست جەمئىيىتى قاتارلىق تەشكىلاتلارنىڭ ھەر دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمەتلىرىنىڭ ئەيدىزدىن مۇداپىئەلىنىش خىزمىتىگە ياردەملىشىشىگە ئىلھام بېرىدۇ ۋە قوللايدۇ. ئاھالە كومىتېتى ۋە كەنت ئاھالە كومىتېتلىرى يەرلىك ھەر دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمەتلىرى ۋە ھۆكۈمەتنىڭ ئالاقىدار ئورۇنلىرىغا ھەمكارلىشىپ ئەيدىزنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە داۋالاشقا دائىر قانۇن، بەلگىلىمە، سىياسەت ۋە بىلىملەرنى تەشۋىق قىلىشقا ياردەملىشىشى كېرەك
ئالدىنى ئىلىش ھەرىكىتى
ئەيدىز كېسىلىنىڭ تارقىلىشىنى ئازايتىش ئۈچۈن، نىزامدا بەزى ئالاھىدە كىشىلەرگە قارىتا، بىخەتەرلىك قاپچۇقىنى ئومۇملاشتۇرۇش، زەھەرگە خۇمار بولۇپ قالغانلارنى داۋالاشنىڭ ئورنىغا مېساكوننىڭ داۋالاش قاتارلىق ئالاھىدە كىشىلەرگە ئارىلىشىش تەدبىرلىرىنى قوللىنىش بەلگىلەنگەن
ئەيدىز كېسىلىنى كۆزىتىش ۋە تەكشۈرۈش
دۆلەت ئەيدىز كېسىلىنى كۆزىتىش تورىنى قۇرۇپ ۋە مۇكەممەللەشتۈرۈپ، ئەيدىز كېسىلىنىڭ پەيدا بولغانلىقى، تارقىلىشچان ھەمدە ئۇنىڭ يۈز بېرىشىگە تەسىر كۆرسىتىدىغان، تارقىلىشقا تەسىر كۆرسىتىدىغان ئامىللارنى كۆزىتىش پائالىيەتلىرىنى قانات يايدۇرىدۇ. ئەيدىز كېسىلىنى تەكشۈرۈش تەجرىبىخانىدا ئادەم بەدىنىدىكى قان، باشقا بەدەندىكى سۇيۇقلۇق قاتارلىقلارغا ئەيدىز ۋىرۇسى، ئەيدىز ۋىرۇسى ئانتىتېلاسى ۋە فازىنى كۆرسىتىدۇ
« تۆتنى كەچۈرۈم قىلىش، بىرگە كۆڭۈل بۆلۈش» سىياسىتى:ئ
«ئەيدىز كېسەللىكىنىڭ ئالدىنى ئېلىش-داۋالاش نىزامى»دا ھەقسىز مەسلىھەت بېرىش، ھەقسىز تەكشۈرۈش، ئانىلار بىلەن بوۋاقلارئارىسىدا يۇقۇملۇنۇشنى توسۇش، ۋىروسقا قارشى داۋالاش دورىلىرى بىلەن ھەقسىز تەمىنلەش شۇنداقلا ئەيدىز بىمارلىرىغا ھەقسىز كۆڭۈل بۆلۈش ۋە ياردەم بېرىش قاتارلىقلارنى ئۆزئىچىگە ئالغان
قەستەن ئەيدىز كېسىلىنى تارقاتقانلارقانداق قانۇنىي جاۋاپكارلىقلارنى ئۈستىگە ئېلىش كېرەك؟ ن01ئەيدىز كېسىلى جىنايى ئىشلار جاۋاپكارلىقى ئەدلىيەلىك ئىزاھات ئىككى خىل جىنايەت جازاسى بېكىتتى
«ئالىي خەلق سوت مەھكىمىسى، ئالىي خەلق تەپتىش مەھكىمىسىنىڭ پايشۋازلىق قىلغان جىنايى ئىشلار دېلولىرىنى بېجىرىشتە تەشكىللەش، ئازدۇرۇش، مەجبۇرلاش، قانات ئاستىغا ئىلىش، سېتىشقا تونۇشتۇرۇش قاتارلىق ئەھۋاللارغا قانۇنىنى تەدبىقلاشقا ئائىت بىر قانچە مەسىلە توغرىسىدىكى ئىزاھاتى» 12-ماددىسىدا مۇنداق بەلگىلەنگەن: ئۆزىنىڭ ئەيدىز ياكى ئەيدىز ۋىرۇسى بىلەن يۇقۇملانغانلىقىنى بىلىپ نومۇسىنى ساتقان، پاھىشىۋازلىق قىلغانلار جىنايى ئىشلار قانۇنىنىڭ 360-ماددىسىدىكى بەلگىلىمە بويىچە، جىنسىي كىسەللىكلەرنى تارقىتىش جىنايىتى بىلەن جىنايەت بىكىتىلىپ ئېغىر جازالىنىدۇ. تۆۋەندىكى ئەھۋاللارنىڭ بىرى بولسا، باشقىلارنىڭ ئەيدىز ۋىرۇسى بىلەن يۇقۇملىنىشىغا سەۋەبچى بولسا جىنايى ئىشلار قانۇنىنىڭ 95-ماددىسىنىڭ 3-تۈرى دە مۇنداق بېكىتكەن« جىسمانىي سالامەتلىككە ئېغىر زىيان يەتكۈزۈش» يەنىي «ئېغىر زەخمىلەندۇرۇش» دەپ بېكىتىلگەن، جىنايى ئىشلار قانۇنىنىڭ 234-ماددىسىنىڭ 2-ماددىسىدىكى بەلگىلىمە بويىچە، قەستەن زەخمىلەندۈرۈش جىنايىتى بىلەن جىنايەت بىكىتىلىپ جازا بېرىلىدۇ بۇلار تۆۋەندىكىلەرنى ئۆزئىچىگە ئالىدۇ: (1) ئۆزىنىڭ ئەيدىز ۋىرۇسى بىلەن يۇقۇملانغانلىقىنى بىلىپ تۇرۇپ نومۇسىنى ساتقان، پاھىشىۋازلىق قىلغانلار (2) ئۆزىنىڭ ئەيدىز ۋىرۇسى بىلەن يۇقۇملانغانلىقىنى ئېنىق بىلگەن، قەستەن ئالدىنى ئېلىش تەدبىرى قوللانماي باشقىلار بىلەن جىنسىي مۇناسىۋەت ئۆتكۈزگەن بولسا
قەستەن يارلاندۇرۇش جىنايىتى
«جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى جىنايى ئىشلار قانۇنى»نىڭ 95– ماددىسىدا، بۇ قانۇندا ئېغىر يارىلىنىش دېگەنلىك تۆۋەندىكى ئەھۋاللارنىڭ بىرى بولغان زەخمىلەرنىڭ كۆرۈلۈشىنى كۆرسىتىدۇ: (1) ئادەمنىڭ پۇت - قوللىرىنى مېيىپ قىلدۇرىدىغان ياكى ئادەمنىڭ چىرايىنى نابۇت قىلىدىغان ئەھۋال (2) ئاڭلاش سېزىمى، كۆرۈش سېزىمى ياكى باشقا ئەزالارنىڭ فۇنكسىيەسىنى يوقاتقان بولسا (3) جىسمانىي ساغلاملىققا ئېغىر زىيان يەتكۈزىدىغان باشقا ئەھۋاللار. 234 – ماددا باشقىلارنىڭ سالامەتلىكىگە قەستەن زىيان يەتكۈزگەنلەرگە ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەكە سىلىش ياكى باشقۇرۇش تۈزۈمى بويىچە بېكىتىلىدۇدەپ بەلگىلەنگەن. ئالدىنقى تارماقتىكى جىنايەت سادىر قىلغان، ئادەمنى ئېغىر يارىلاندۇرغانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ
جامائەت بىخەتەرلىكىگە زىيان يەتكۈزگەن جىنايىتى
«جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى جىنايى ئىشلار قانۇنى»نىڭ 114-ماددىسىدا ئوت قويۇش، سۇنى كونتىرول قىلىش، پارتلاش ھەمدە زەھەرلىك، رادىئوئاكتىپلىق، يۇقۇملۇق كېسەللىك قوزغىغۇچى قاتارلىق ماددىلارنى قويۇپ بېرىش ياكى باشقا خەتەرلىك ئۇسۇللار بىلەن جامائەت بىخەتەرلىكىگە زىيان يەتكۈزگەندە، ئېغىر ئاقىۋەت كەلتۈرۈپ چىقارمىغان بولسا، ئۈچ يىلدىن يۇقىرى ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، دەپ بەلگىلەنگەن. 115- ماددا ئوت قويۇش، سۇنى كونتىرول قىلىش، پارتلاش ھەمدە زەھەرلىك خاراكتېرلىك، رادىئاكتىپلىق، يۇقۇملۇق كېسەللىك قوزغىغۇچى جىسىم قاتارلىق ماددىلارنى قويۇپ بەرگەن ياكى باشقا خەتەرلىك ئۇسۇللار بىلەن ئادەمنى ئېغىر يارىلاندۇرغان، ئۆلگەن ياكى شەخسىي مال-مۈلۈك ئېغىر زىيانغا ئۇچراتقان بولسا، ئون يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى، مۇددەتسىز قاماق جازاسى ياكى ئۆلۈم جازاسى بېرىلىدۇ
جىنسىي كېسەل تارقىتىش جىنايىتى
«جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى جىنايى ئىشلار قانۇنى»نىڭ 360-ماددىسىدا، ئۆزىنىڭ سىفلىس ۋىروسى، ھۆل فاكروس كېسەل قاتارلىق ئېغىر جىنسىي كېسەللەرگە گىرىپتار بولغانلىقىنى بىلىپ تۇرۇپ نۇمۇسىنى ساتقانلار پايىشۋازلىق قىلغانلار بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سىلىش ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ باشقۇرۇش جازاسى بېرىلىدۇ ھەمدە جەرىمانە قويۇلۇدۇ. ئالىي خەلق سوت مەھكىمىسى ۋە ئالىي خەلق تەپتىش مەھكىمىسىنىڭ ئالاقىدار ئەدلىيەلىك ئىزاھاتىغا ئاساسلانغاندا، جىنسىي كېسەل تارقىتىش قىلمىشىنىڭ ئەمەلىيەتتە باشقىلارنىڭ ئېغىر جىنسىي كېسەلگە گىرىپتار بولۇش ئاقىۋىتىنى كەلتۈرۈپ چىقارغان-قىلمىغانلىقى، بۇ جىنايەتنىڭ تۇرغۇزۇلۇشىغا تەسىر كۆرسەتمەيدىكەن
«ئالىي خەلق سوت مەھكىمىسى، ئالىي خەلق تەپتىش مەھكىمىسىنىڭ تەشكىللەش، مەجبۇرلاش، ئازدۇرۇش، سىغدۇرۇش، سېتىشقا كۇچتۇرۇش قانۇنىنى تەدبىقلاشقا ئائىت بىر قانچە مەسىلە توغرىسىدىكى ئىزاھاتى» غا بىرلەشتۈرۈپ، باشقىلارنى ئەيدىز ۋىرۇسى بىلەن يۇقۇملاندۇرغىنى ئادەمنى «ئېغىر يارلاندۇرۇش» قا تەۋە ئىكەن
ن02ئەيدىز بىمارى ياكى يۇقۇملانغۇچىلار قوغدىلىپ، كەمسىتىلمەسلىك، ئىززەت-ئابرويى بىلەن تۇرمۇش كەچۈرۈشكە ھوقۇقلۇق «ئەيدىز كېسەللىكىنىڭ ئالدىنى ئېلىش-داۋالاش نىزامى» 3-ماددا:ئ
« ھەرقانداق ئىدارە ۋە كىشى ئەيدىز ۋىرۇسى بىلەن يۇقۇملانغانلارنى، ئەيدىز بىمارلىرى ۋە ئۇلارنىڭ ئائىلە تاۋابىئاتلىرىنى كەمسىتىشكە بولمايدۇ. ئەيدىز ۋىرۇسى بىلەن يۇقۇملانغۇچىلار، ئەيدىز بىمارلىرى ۋە ئۇلارنىڭ ئائىلە تاۋابىئاتلىرى بەھرىمەن بولغان توي، ئىشقا ئورۇنلىشىش، داۋالىنىش، مەكتەپكە كىرىش قاتارلىق قانۇنىي ھوقۇق مەنپەئەتى قانۇن تەرىپىدىن قوغدىلىدۇ» . ئەيدىز بىمارلىرى ياكى يۇقۇملانغۇچىلار ئوخشاش توي، ئىشقا ئورۇنلىشىش، داۋالىنىش، مەكتەپكە كىرىش قاتارلىق قانۇنىي ھوقۇق- مەنپەئەتتىن بەھرىمەن بولىدۇ، ئەگەر خىزمەت، تۇرمۇش، ئۆگىنىش جەريانىدا باراۋەر بولمىغان مۇئامىلىگە ياكى كەمسىتىشكە يولۇقسا، مۇناسىپ قانۇندىكى بەلگىلىمىلەرگە ئاساسەن ئۆزىنىڭ قانۇنىي ھوقۇق-مەنپەئىتىنى قوغدىسا بولىدۇ
