【双语】什么样的伤口会造成HIV传播感染？
قانداق يارا ئېغىزى ئەيدىزنىڭ تارقىلىشچان يۇقۇملىنىشنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ؟
HIV是通过体液交换感染的，是指感染者的体液通过被感染者的皮肤的伤口进入被感染者的体内与之反正混合，而不是通常意义上的交换。所有的感染必须建立在伤口、交换、还有达到一定量的病液之上，否则就感染不了。قانداق يارا ئېغىزى ئەيدىزنىڭ تارقىلىشچان يۇقۇملىنىشنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ؟
既然说到是要伤口，很多朋友咨询到关于伤口的问题，对于这个问题，整理了很多我以前论坛的回帖和相信自己医生的回答，可以简单地归纳为：皮肤组织上正在流血的开放性伤口是危险的，黏膜组织来说，有破损的情况下是危险的。
对普通皮肤组织来说，不是正在流血的开放性伤口，病毒一般是无法突破从而导致感染的。这也是为什么我们说结痂的伤口也不用担心的道理。皮肤破损和通常意义的伤口是不同的概念。
举例来说，很多人会有蜕皮的情况，褪皮部位的皮肤是有破损的，外层是老皮、死皮（表皮层），内层是新皮（表皮层）。但这不是伤口，没有血流出来。整个皮肤组织相对来说是完整的，角质层（表皮层）保护着皮下的血管和毛细血管不暴露在外。艾滋病毒是只能生存在人的体液中，也只攻击人体内的淋巴细胞。所以不流血的伤口对艾滋病毒有很好的抵御作用。
开放性的流血伤口就不一样了，角质层（表皮层）不完整的，血管或者毛细血管是直接暴露在外的，遇到含有病毒的体液或者血液就会有感染风险。
对人体腔口部位的黏膜组织（尿道口、鼻腔、口腔、眼睛等等）来说，相对于皮肤，黏膜壁是非常薄的，因为黏膜部位都是没有角质层（表皮层）的。一但有破损，即使看不到血流出来，但是已经给病毒造成侵入的入口了。
从皮肤组织学上分析：人的皮肤有若干层，第一层是表皮，即便破裂了，仍然有第二层也就是皮肤黏膜（真皮层）高度保护你，即便是流血的开放性伤口，也要考虑病毒含量。
肉刺来说，皮肤表皮破损了，但皮肤黏膜（真皮层）未必破损，如果没有流血就是安全的。
对于没有流血的破损皮肤，比如蹭掉了皮之类，虽然皮肤角质层（表皮层）破损了，致使皮肤粘膜暴露，在酒精之类刺激性液体接触会有明显的痛感，但这对于艾滋而言并不危险。酒精涂到伤口会疼是因为皮肤黏膜（真皮层）暴露了，酒精对之有刺激作用，而不是因为皮肤一定有开放性破损。但没有血就是安全的，因为病毒需要血液做载体。简单的例子，如果装了防盗装置的门，如果小偷碰到这扇门，门就会报警。如果小偷已经破门而入了，门也会报警。但这两种情况是完全不同的。
从病毒结构学上讲，任何病毒需要一个基本载体。比如病毒性感冒病毒，它需要空气的推动，才能进入人的鼻孔或口腔，梅毒螺旋体需要血液或体液装载运行，艾滋病毒也是一样，除非你非常肯定有血进入了伤口，即便进入了，也不代表一定感染，血液由多种成分构成，艾滋病毒偏爱淋巴细胞，如果进入的那滴血中淋巴细胞很少的话，艾滋病毒也没有兴趣到你伤口那里去“玩”。
如果以危险度来划分，可以归纳为以下三种：
1、皮肤破损了（表皮层破损或者说角质层破损），皮肤黏膜（真皮层）暴露了，但不流血——没有危险。（伤口结痂也属于这种情况，没有危险） 。
2、皮肤破损了，流血了（表皮层和真皮层（皮肤黏膜）都破损了）——有很小的感染风险，请满了6周去做检测。
3、黏膜部位破损了（口腔，尿道口等等），流血或者不流血——有很小的感染风险，请满了6周去做检测。
拿更通俗易懂的说法来说：
对人体的皮肤来说，分为表皮层，真皮层和皮下组织。
如果是表皮层损伤，是不会出血的，因为表皮层中没有毛细血管，这种情况肯定不用检测。这种情况属于皮肤破损中最轻微的，但肯定对刺激性液体会产生痛的感觉。
如果是真皮层（皮肤黏膜）破损，毛细血管会出血，接触到感染者血液有微小的感染可能性。另一种说法是：因为毛细血管的创面极小，毛细血管收口是非常快的，一般通过血液接触感染的可能性是基本为0的。如果是大面积挫伤（比如摔跤挫伤），很难说整个创面都只破损到真皮层，所以这种情况如果出血，而且接触到感染者血液，会有感染的风险。皮藓是由真菌引起的，在表皮层之下。只要不出血，整个表皮层是不开放的，接触了感染者血液也没有感染可能。
如果是破损深入到突破3层皮肤组织而到达皮下的血管，那么就属于流血的伤口，流血的伤口接触感染者血液就有感染的可能性了。
由此可以看到，艾滋的感染条件也是苛刻的。所以请大家正视艾滋，不要谈艾色变。
قانداق يارا ئېغىزى ئەيدىزنىڭ تارقىلىشچان يۇقۇملىنىشنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ؟
ئەيدىز بەدەن سۇيۇقلۇقى ئارقىلىق يۇقۇملىنىدۇ، يۇقۇملانغۇچىنىڭ بەدەن سۇيۇقلۇقى يۇقۇملانغۇچىنىڭ تېرىسىدىكى يارا ئېغىزى ئارقىلىق يۇقۇملانغۇچىنىڭ تېنىگە كىرىپ ئۇنىڭ بىلەن ئارىلىشىپ كەتكەنلىكىنى كۆرسىتىدۇ، ئادەتتىكى مەنىدىكى ئالماشتۇرۇش ئەمەس. بارلىق يۇقۇملىنىش چوقۇم يارا ئېغىزى، ئالماشتۇرۇش، يەنە بەلگىلىك مىقداردىكى كېسەللىك سۇيۇقلۇقى ئۈستىگە قۇرۇلۇشى كېرەك، بولمىسا يۇقۇملانمايدۇ
يارا ئېغىزىنى تىلغا ئىلىنغان ئىكەن، نۇرغۇن دوستلار يارا ئېغىزى توغرىسىدىكى مەسىلىلەردىن مەسلىھەت سورىدى، بۇ مەسىلىنى، ئىلگىرىكى مۇنبەرنىڭ باغاقچىلىرى ۋە ئۆزۈمگە ئىشىنىدىغان دوختۇرلارنىڭ نۇرغۇن جاۋابلىرىنى رەتلەپ، تېرە توقۇلمىسىدا قان ئېقىۋاتقان ئوچۇق يارا ئېغىزى خەتەرلىك، شىللىق پەردىسى توقۇلمىسى بۇزۇلغان ئەھۋالدا خەتەرلىك دەپ ئاددىي يىغىنچاقلىساق بولىدۇ
ئادەتتىكى تېرە توقۇلمىلىرىغا نىسبەتەن ئېيتقاندا ، قان ئېقىۋاتقان ئېچىۋېتىلگەن يارا ئېغىزى بولمىسا ، ۋىرۇس ئادەتتە بۆسۈپ ئۆتۈپ يۇقۇملىنىشنى كەلتۈرۈپ چىقارمايدۇ . بۇمۇ بىزنىڭ قاقاچ تۇتقان يارا ئېغىزىدىن ئەنسىرىمەسلىكنىڭ سەۋەبى. تېرىنىڭ بۇزۇلىشى ۋە ئادەتتىكى يارا ئېغىزى ئوخشاش بولمىغان ئۇقۇم
مىسال ئۈچۈن ئېيتقاندا، نۇرغۇن كىشىلەردە تېرىسى سۇرلۇپ كېتىش ئەھۋالى كۆرۈلىدۇ، تېرە ئۆڭۈپ كەتكەن جاينىڭ تېرىسى بۇزۇلۇپ كېتىدۇ، سىرتقى قەۋىتى كونا تېرە، ئۆلۈك تېرە قەۋىتى، ئىچكى قەۋىتى يېڭى تېرە قەۋىتى. لېكىن بۇ يارا ئېغىزى ئەمەس ، قان چىقمىدى . پۈتكۈل تېرە توقۇلمىلىرى نىسبەتەن مۇكەممەل، مۈڭگۈز قەۋىتى (سىرتقى پوستلاق قەۋىتى) تېرە ئاستىدىكى قان تومۇر ۋە تۈك ئىنچىكە قان تومۇرلارنى سىرتتا ئاشكارىلىماسلىقنى قوغدايدۇ. ئەيدىز ۋىرۇسى پەقەت ئادەمنىڭ بەدىنىدىكى سۇيۇقلۇقتا ياشايدۇ شۇنداقلا ئادەم بەدىنىدىكى لىمفا ھۈجەيرىسىگىلا ھۇجۇم قىلىدۇ. شۇڭا قان ئاقمايدىغان يارا ئېغىزىنىڭ ئەيدىز ۋىرۇسىغا قارىتا ناھايىتى ياخشى تاقابىل تۇرۇش رولى بار
ئېچىۋېتىلگەن قان ئاققان يارا ئېغىزى ئوخشىمايدۇ، مۈڭگۈز قەۋىتى (سىرتقى پوستلاق قەۋىتى)مۇكەممەل ئەمەس، قان تومۇر ياكى تۈكلۈك ئىنچىكە قان تومۇرلار بىۋاستە سىرتتا ئاشكارىلىنىپ قالىدۇ، تەركىبىدە ۋىروس بار بەدەن سۇيۇقلۇقى ياكى قان يۇقۇملىنىش خەۋپىگە يولۇقىدۇ
ئادەم بەدىنىدىكى ئىغىز بوشلۇق شىللىق پەردىسى توقۇلمىسى (سۈيدۈك يولى ئېغىزى، بۇرۇن بوشلۇقى، ئېغىز بوشلۇقى، كۆز قاتارلىقلار)غا نىسبەتەن تېرىگە نىسبەتەن شىللىق پەردىسىنىڭ تېمى ئىنتايىن نېپىز، چۈنكى شىللىق پەردىسىنىڭ ئورنىدا مۈڭگۈزلۈك پوستلاق قەۋىتى يوق. بىراق بۇزۇلۇپ كەتكەن بولسىمۇ، قاننىڭ ئېقىپ چىققانلىقىنى كۆرگىلى بولمىسىمۇ، لېكىن ۋىروسقا ھۇجۇم قىلىپ كىرىش ئېغىزىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ
تېرە توقۇلمىلىرىنى ئىلمى جەھەتتىن تەھلىل قىلغاندا: ئادەمنىڭ تېرىسىدە بىر قانچە قەۋەت بار، بىرىنچى قەۋەت سىرتقى تېرە، يېرىلىپ كەتكەن تەقدىردىمۇ، يەنىلا ئىككىنچى قەۋەت يەنى تېرە شىللىق پەردىسى (ھەقىقىي پوستلاق قەۋىتى)نى يۈكسەك قوغدايدۇ، قان ئېقىۋاتقان ئېچىۋېتىلگەن يارا ئېغىزىدىمۇ، ۋىروس مىقدارىنى ئويلىشىش كېرەك
گۆش تىكەنگە نىسبەتەن ئېيتقاندا، تېرە سىرتقى تېرىسى بۇزۇلۇپ كەتتى، ئەمما تېرە شىللىق پەردىسىنىڭ بۇزۇلۇپ كېتىشى ناتايىن، ئەگەر قان ئېقىپ كەتمىسە بىخەتەر بولىدۇ
قان ئېقىپ كەتمىگەن تېرىگە نىسبەتەن، مەسىلەن تېرە سۇرلۇپ كەتكەن، گەرچە تېرە مۈڭگۈز قەۋىتى (سىرتقى پوستلاق قەۋىتى) بۇزۇلۇپ كېتىپ، تېرە شىللىق پەردىسى ئاشكارىلىنىپ، ئىسپىرت تۈرىدىكى غىدىقلىغۇچى سۇيۇقلۇق ئۇچرىشىش روشەن ئاغرىيدۇ، لېكىن بۇ ئەيدىزگە نىسبەتەن خەتەرلىك ئەمەس. ئىسپىرتنى يارا ئېغىزىغا سۈرسە ئاغرىيدۇ، تېرىنىڭ شىللىق پەردىسى ئاشكارىلىنىپ قالغانلىقىدىن، ئىسپىرتنىڭ بۇنىڭغا تەسىر كۆرسىتىدۇ، تېرىنىڭ چوقۇم ئېچىۋېتىلگەنلىكىدىن ئەمەس. بىراق قان بولمىسا بىخەتەر بولىدۇ،چۈنكى ۋىرۇس قانغا ۋاسىتە قىلىشقا مۇھتاج ئاددى مىسالغا ئالساق، ئوغرىدىن ساقلىنىش قۇرۇلمىسى ئورنىتىلغان ئىشىك بولسا، ئوغرى بۇ ئىشىككە تېگىپ كەتسە، ئىشىك ساقچىغا مەلۇم قىلىدۇ. ئەگەر ئوغرى ئىشىكنى بۇزۇپ كىرسە، ئىشىكمۇ ساقچىغا مەلۇم قىلىدۇ. لېكىن بۇ ئىككى خىل ئەھۋال پۈتۈنلەي ئوخشىمايدۇ
ۋىروس قۇرۇلمىسى ئىلمى جەھەتتىن ئېيتقاندا ، ھەرقانداق ۋىرۇس بىر ئاساسىي ۋاستىغا مۇھتاج . مەسىلەن، ۋىرۇس خاراكتېرلىك زۇكام ۋىرۇسى، ئۇ ھاۋانىڭ تۈرتكىسىگە مۇھتاج بولغاندىلا، ئاندىن ئادەمنىڭ بۇرنىغا ياكى ئېغىز بوشلۇقىغا كىرەلەيدۇ، سىفلىس بۇرمىسىمان تەنچىسى قان ياكى بەدەن سۇيۇقلۇقىغا قاچىلىنىپ يۈرۈشكە مۇھتاج، ئەيدىز ۋىرۇسىمۇ ئوخشاش، سىز چوقۇم قان كىرگۈزمىسىڭىز يارا ئېغىزىغا كىرگەن تەقدىردىمۇ، چوقۇم يۇقۇملانغانلىقتىن دېرەك بەرمەيدۇ، قان كۆپ خىل تەركىبلەردىن تەركىب تاپقان، ئەيدىز ۋىرۇسى لىمفا ھۈجەيرىسىنى ياخشى كۆرىدۇ، ئەگەر كىرگەن قاندىكى لىمفا ھۈجەيرىسى ئاز بولسا، ئەيدىز ۋىرۇسى يارا ئېغىزىڭىزغا بېرىپ "ئويناش"قا قىزىقمايدۇ
ئەگەر خەتەرلىك دەرىجىگە ئايرىسا، تۆۋەندىكى ئۈچ خىلغا يىغىنچاقلاشقا بولىدۇ:
ە1. تېرە بۇزۇلۇپ كەتتى ( سىرتقى پوستلاق قەۋىتى بۇزۇلۇپ كەتتى ياكى مۈڭگۈز قەۋىتى بۇزۇلۇپ كەتتى ) ، تېرە شىللىق پەردىسى ( ھەقىقىي پوستلاق قەۋىتى ) ئاشكارىلاندى ، لېكىن قان ئاقمايدۇ ، خەتەر يوق . (يارا ئېغىزىدا قاقاچ تۇتۇپ قېلىشمۇ مۇشۇنداق ئەھۋالغا تەۋە، خەتەر يوق)
ە2. تېرىسى بۇزۇلۇپ كەتتى، سىرتقى پوستلاق قەۋىتى ۋە ھەقىقىي پوستلاق قەۋىتىنىڭ ھەممىسى بۇزۇلۇپ كەتتى، ناھايىتى كىچىك يۇقۇملىنىش خەتىرى بار، ئالتە ھەپتىگە توشۇپ تەكشۈرۈپ بىقىڭ
ە3. شىللىق پەردىسىنىڭ قىسمى بۇزۇلۇپ كەتتى( ئېغىز بوشلۇقى، سۈيدۈك يولى ئېغىزى قاتارلىقلار)، قان ئېقىش ياكى قان چىقماسلىق-يۇقۇملىنىش خەتىرى ناھايىتى كىچىك، ئالتە ھەپتىگە توشۇپ تەكشۈرۈپ بىقىڭ
تېخىمۇ چۈشىنىشلىك سۆزنى ئېلىپ ئېيتقاندا
ئادەم بەدىنىدىكى تېرىگە نىسبەتەن سىرتقى پوستلاق قەۋىتى، ھەقىقىي پوستلاق قەۋىتى ۋە تېرە ئاستى توقۇلمىلىرى دەپ ئايرىلىدۇ
ئەگەر سىرتقى پوستلاق قەۋىتى زەخمىلەنسە قان چىقمايدۇ، چۈنكى سىرتقى پوستى قەۋىتىدە تۈكلۈك ئىنچىكە قان تومۇر بولمىسا، بۇ خىل ئەھۋالنى تەكشۈرۈش ھاجەتسىز. بۇ خىل ئەھۋال تېرىنىڭ بۇزۇلىشىدىكى ئەڭ يېنىك بولغىنىغا تەۋە، ئەمما غىدىقلىغۇچى سۇيۇقلۇققا ئاغرىش تۇيغۇسى پەيدا قىلىدۇ
ئەگەر ھەقىقىي پوستلاق قەۋىتى تېرە شىللىق پەردىسى بۇزۇلۇپ كەتسە، تۈكلۈك ئىنچىكە قان تومۇرلاردىن قان چىقىدۇ، يۇقۇملانغۇچىلارنىڭ قان بىلەن ئۇچرىشىشتا كىچىككىنە يۇقۇملىنىش ئېھتىماللىقى بار. يەنە بىر خىل قاراشتا، تۈكلۈك ئىنچىكە قان تومۇرلارنىڭ يارا يۈزى ئىنتايىن كىچىك، تۈكلۈك ئىنچىكە قان تومۇرلارنىڭ يىغىلىش ئېغىزى ناھايىتى تېز، ئادەتتە قان بىلەن ئۇچرىشىپ يۇقۇملىنىش ئېھتىماللىقى ئاساسەن 0 بولىدۇ. ئەگەر كەڭ كۆلەمدە تىرە يارلانغان بولسا ( مەسىلەن چېلىشىش سوقۇلۇپ يارىلانسا ، پۈتكۈل يارا يۈزى پەقەت ھەقىقىي پوستلاق قەۋىتىگە بۇزۇلۇپ كېتىدۇ ، شۇڭا بۇ خىل ئەھۋال قان چىقسا ، يۇقۇملانغۇچىنىڭ قېنى بىلەن ئۇچراشسا ، يۇقۇملىنىش خەۋپى بار . يۇسۇنى زەمبۇرۇغ كەلتۈرۈپ چىقارغان، سىرتقى پوستلاق قەۋىتىنىڭ ئاستىدا. قان چىقمىسىلا، پۈتكۈل سىرتقى پوستلاق قەۋىتى ئېچىۋېتىلمەيدۇ، يۇقۇملانغۇچىنىڭ قېنى بىلەن ئۇچراشسىمۇ يۇقۇملىنىش مۇمكىنچىلىكى يوق
ئەگەر بۇ ئۈچ قەۋەتلىك تېرە توقۇلمىلىرىدىن بۆسۈپ ئۆتۈپ تېرە ئاستىدىكى قان تومۇرلارغا يېتىپ بارسا، قان ئېقىش يارا ئېغىزىغا تەۋە، قان ئېقىپ كەتكەن يارا ئېغىزى يۇقۇملانغۇچىلارنىڭ قان بىلەن ئۇچرىشىپ يۇقۇملىنىش ئېھتىماللىقى بار
بۇنىڭدىن ئەيدىزدىن يۇقۇملىنىش شەرتىنىڭمۇ قاتتىق ئىكەنلىكىنى كۆرۈۋالغىلى بولىدۇ. شۇڭا كۆپچىلىك ئەيدىزگە توغرا قاراڭلار، ئەي رەڭلىك ئۆزگىرىش توغرىسىدا توختالماڭلار
يارا ئېغىزىنى تىلغا ئىلىنغان ئىكەن، نۇرغۇن دوستلار يارا ئېغىزى توغرىسىدىكى مەسىلىلەردىن مەسلىھەت سورىدى، بۇ مەسىلىنى، ئىلگىرىكى مۇنبەرنىڭ باغاقچىلىرى ۋە ئۆزۈمگە ئىشىنىدىغان دوختۇرلارنىڭ نۇرغۇن جاۋابلىرىنى رەتلەپ، تېرە توقۇلمىسىدا قان ئېقىۋاتقان ئوچۇق يارا ئېغىزى خەتەرلىك، شىللىق پەردىسى توقۇلمىسى بۇزۇلغان ئەھۋالدا خەتەرلىك دەپ ئاددىي يىغىنچاقلىساق بولىدۇ
ئادەتتىكى تېرە توقۇلمىلىرىغا نىسبەتەن ئېيتقاندا ، قان ئېقىۋاتقان ئېچىۋېتىلگەن يارا ئېغىزى بولمىسا ، ۋىرۇس ئادەتتە بۆسۈپ ئۆتۈپ يۇقۇملىنىشنى كەلتۈرۈپ چىقارمايدۇ . بۇمۇ بىزنىڭ قاقاچ تۇتقان يارا ئېغىزىدىن ئەنسىرىمەسلىكنىڭ سەۋەبى. تېرىنىڭ بۇزۇلىشى ۋە ئادەتتىكى يارا ئېغىزى ئوخشاش بولمىغان ئۇقۇم
مىسال ئۈچۈن ئېيتقاندا، نۇرغۇن كىشىلەردە تېرىسى سۇرلۇپ كېتىش ئەھۋالى كۆرۈلىدۇ، تېرە ئۆڭۈپ كەتكەن جاينىڭ تېرىسى بۇزۇلۇپ كېتىدۇ، سىرتقى قەۋىتى كونا تېرە، ئۆلۈك تېرە قەۋىتى، ئىچكى قەۋىتى يېڭى تېرە قەۋىتى. لېكىن بۇ يارا ئېغىزى ئەمەس ، قان چىقمىدى . پۈتكۈل تېرە توقۇلمىلىرى نىسبەتەن مۇكەممەل، مۈڭگۈز قەۋىتى (سىرتقى پوستلاق قەۋىتى) تېرە ئاستىدىكى قان تومۇر ۋە تۈك ئىنچىكە قان تومۇرلارنى سىرتتا ئاشكارىلىماسلىقنى قوغدايدۇ. ئەيدىز ۋىرۇسى پەقەت ئادەمنىڭ بەدىنىدىكى سۇيۇقلۇقتا ياشايدۇ شۇنداقلا ئادەم بەدىنىدىكى لىمفا ھۈجەيرىسىگىلا ھۇجۇم قىلىدۇ. شۇڭا قان ئاقمايدىغان يارا ئېغىزىنىڭ ئەيدىز ۋىرۇسىغا قارىتا ناھايىتى ياخشى تاقابىل تۇرۇش رولى بار
ئېچىۋېتىلگەن قان ئاققان يارا ئېغىزى ئوخشىمايدۇ، مۈڭگۈز قەۋىتى (سىرتقى پوستلاق قەۋىتى)مۇكەممەل ئەمەس، قان تومۇر ياكى تۈكلۈك ئىنچىكە قان تومۇرلار بىۋاستە سىرتتا ئاشكارىلىنىپ قالىدۇ، تەركىبىدە ۋىروس بار بەدەن سۇيۇقلۇقى ياكى قان يۇقۇملىنىش خەۋپىگە يولۇقىدۇ
ئادەم بەدىنىدىكى ئىغىز بوشلۇق شىللىق پەردىسى توقۇلمىسى (سۈيدۈك يولى ئېغىزى، بۇرۇن بوشلۇقى، ئېغىز بوشلۇقى، كۆز قاتارلىقلار)غا نىسبەتەن تېرىگە نىسبەتەن شىللىق پەردىسىنىڭ تېمى ئىنتايىن نېپىز، چۈنكى شىللىق پەردىسىنىڭ ئورنىدا مۈڭگۈزلۈك پوستلاق قەۋىتى يوق. بىراق بۇزۇلۇپ كەتكەن بولسىمۇ، قاننىڭ ئېقىپ چىققانلىقىنى كۆرگىلى بولمىسىمۇ، لېكىن ۋىروسقا ھۇجۇم قىلىپ كىرىش ئېغىزىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ
تېرە توقۇلمىلىرىنى ئىلمى جەھەتتىن تەھلىل قىلغاندا: ئادەمنىڭ تېرىسىدە بىر قانچە قەۋەت بار، بىرىنچى قەۋەت سىرتقى تېرە، يېرىلىپ كەتكەن تەقدىردىمۇ، يەنىلا ئىككىنچى قەۋەت يەنى تېرە شىللىق پەردىسى (ھەقىقىي پوستلاق قەۋىتى)نى يۈكسەك قوغدايدۇ، قان ئېقىۋاتقان ئېچىۋېتىلگەن يارا ئېغىزىدىمۇ، ۋىروس مىقدارىنى ئويلىشىش كېرەك
گۆش تىكەنگە نىسبەتەن ئېيتقاندا، تېرە سىرتقى تېرىسى بۇزۇلۇپ كەتتى، ئەمما تېرە شىللىق پەردىسىنىڭ بۇزۇلۇپ كېتىشى ناتايىن، ئەگەر قان ئېقىپ كەتمىسە بىخەتەر بولىدۇ
قان ئېقىپ كەتمىگەن تېرىگە نىسبەتەن، مەسىلەن تېرە سۇرلۇپ كەتكەن، گەرچە تېرە مۈڭگۈز قەۋىتى (سىرتقى پوستلاق قەۋىتى) بۇزۇلۇپ كېتىپ، تېرە شىللىق پەردىسى ئاشكارىلىنىپ، ئىسپىرت تۈرىدىكى غىدىقلىغۇچى سۇيۇقلۇق ئۇچرىشىش روشەن ئاغرىيدۇ، لېكىن بۇ ئەيدىزگە نىسبەتەن خەتەرلىك ئەمەس. ئىسپىرتنى يارا ئېغىزىغا سۈرسە ئاغرىيدۇ، تېرىنىڭ شىللىق پەردىسى ئاشكارىلىنىپ قالغانلىقىدىن، ئىسپىرتنىڭ بۇنىڭغا تەسىر كۆرسىتىدۇ، تېرىنىڭ چوقۇم ئېچىۋېتىلگەنلىكىدىن ئەمەس. بىراق قان بولمىسا بىخەتەر بولىدۇ،چۈنكى ۋىرۇس قانغا ۋاسىتە قىلىشقا مۇھتاج ئاددى مىسالغا ئالساق، ئوغرىدىن ساقلىنىش قۇرۇلمىسى ئورنىتىلغان ئىشىك بولسا، ئوغرى بۇ ئىشىككە تېگىپ كەتسە، ئىشىك ساقچىغا مەلۇم قىلىدۇ. ئەگەر ئوغرى ئىشىكنى بۇزۇپ كىرسە، ئىشىكمۇ ساقچىغا مەلۇم قىلىدۇ. لېكىن بۇ ئىككى خىل ئەھۋال پۈتۈنلەي ئوخشىمايدۇ
ۋىروس قۇرۇلمىسى ئىلمى جەھەتتىن ئېيتقاندا ، ھەرقانداق ۋىرۇس بىر ئاساسىي ۋاستىغا مۇھتاج . مەسىلەن، ۋىرۇس خاراكتېرلىك زۇكام ۋىرۇسى، ئۇ ھاۋانىڭ تۈرتكىسىگە مۇھتاج بولغاندىلا، ئاندىن ئادەمنىڭ بۇرنىغا ياكى ئېغىز بوشلۇقىغا كىرەلەيدۇ، سىفلىس بۇرمىسىمان تەنچىسى قان ياكى بەدەن سۇيۇقلۇقىغا قاچىلىنىپ يۈرۈشكە مۇھتاج، ئەيدىز ۋىرۇسىمۇ ئوخشاش، سىز چوقۇم قان كىرگۈزمىسىڭىز يارا ئېغىزىغا كىرگەن تەقدىردىمۇ، چوقۇم يۇقۇملانغانلىقتىن دېرەك بەرمەيدۇ، قان كۆپ خىل تەركىبلەردىن تەركىب تاپقان، ئەيدىز ۋىرۇسى لىمفا ھۈجەيرىسىنى ياخشى كۆرىدۇ، ئەگەر كىرگەن قاندىكى لىمفا ھۈجەيرىسى ئاز بولسا، ئەيدىز ۋىرۇسى يارا ئېغىزىڭىزغا بېرىپ "ئويناش"قا قىزىقمايدۇ
ئەگەر خەتەرلىك دەرىجىگە ئايرىسا، تۆۋەندىكى ئۈچ خىلغا يىغىنچاقلاشقا بولىدۇ:
ە1. تېرە بۇزۇلۇپ كەتتى ( سىرتقى پوستلاق قەۋىتى بۇزۇلۇپ كەتتى ياكى مۈڭگۈز قەۋىتى بۇزۇلۇپ كەتتى ) ، تېرە شىللىق پەردىسى ( ھەقىقىي پوستلاق قەۋىتى ) ئاشكارىلاندى ، لېكىن قان ئاقمايدۇ ، خەتەر يوق . (يارا ئېغىزىدا قاقاچ تۇتۇپ قېلىشمۇ مۇشۇنداق ئەھۋالغا تەۋە، خەتەر يوق)
ە2. تېرىسى بۇزۇلۇپ كەتتى، سىرتقى پوستلاق قەۋىتى ۋە ھەقىقىي پوستلاق قەۋىتىنىڭ ھەممىسى بۇزۇلۇپ كەتتى، ناھايىتى كىچىك يۇقۇملىنىش خەتىرى بار، ئالتە ھەپتىگە توشۇپ تەكشۈرۈپ بىقىڭ
ە3. شىللىق پەردىسىنىڭ قىسمى بۇزۇلۇپ كەتتى( ئېغىز بوشلۇقى، سۈيدۈك يولى ئېغىزى قاتارلىقلار)، قان ئېقىش ياكى قان چىقماسلىق-يۇقۇملىنىش خەتىرى ناھايىتى كىچىك، ئالتە ھەپتىگە توشۇپ تەكشۈرۈپ بىقىڭ
تېخىمۇ چۈشىنىشلىك سۆزنى ئېلىپ ئېيتقاندا
ئادەم بەدىنىدىكى تېرىگە نىسبەتەن سىرتقى پوستلاق قەۋىتى، ھەقىقىي پوستلاق قەۋىتى ۋە تېرە ئاستى توقۇلمىلىرى دەپ ئايرىلىدۇ
ئەگەر سىرتقى پوستلاق قەۋىتى زەخمىلەنسە قان چىقمايدۇ، چۈنكى سىرتقى پوستى قەۋىتىدە تۈكلۈك ئىنچىكە قان تومۇر بولمىسا، بۇ خىل ئەھۋالنى تەكشۈرۈش ھاجەتسىز. بۇ خىل ئەھۋال تېرىنىڭ بۇزۇلىشىدىكى ئەڭ يېنىك بولغىنىغا تەۋە، ئەمما غىدىقلىغۇچى سۇيۇقلۇققا ئاغرىش تۇيغۇسى پەيدا قىلىدۇ
ئەگەر ھەقىقىي پوستلاق قەۋىتى تېرە شىللىق پەردىسى بۇزۇلۇپ كەتسە، تۈكلۈك ئىنچىكە قان تومۇرلاردىن قان چىقىدۇ، يۇقۇملانغۇچىلارنىڭ قان بىلەن ئۇچرىشىشتا كىچىككىنە يۇقۇملىنىش ئېھتىماللىقى بار. يەنە بىر خىل قاراشتا، تۈكلۈك ئىنچىكە قان تومۇرلارنىڭ يارا يۈزى ئىنتايىن كىچىك، تۈكلۈك ئىنچىكە قان تومۇرلارنىڭ يىغىلىش ئېغىزى ناھايىتى تېز، ئادەتتە قان بىلەن ئۇچرىشىپ يۇقۇملىنىش ئېھتىماللىقى ئاساسەن 0 بولىدۇ. ئەگەر كەڭ كۆلەمدە تىرە يارلانغان بولسا ( مەسىلەن چېلىشىش سوقۇلۇپ يارىلانسا ، پۈتكۈل يارا يۈزى پەقەت ھەقىقىي پوستلاق قەۋىتىگە بۇزۇلۇپ كېتىدۇ ، شۇڭا بۇ خىل ئەھۋال قان چىقسا ، يۇقۇملانغۇچىنىڭ قېنى بىلەن ئۇچراشسا ، يۇقۇملىنىش خەۋپى بار . يۇسۇنى زەمبۇرۇغ كەلتۈرۈپ چىقارغان، سىرتقى پوستلاق قەۋىتىنىڭ ئاستىدا. قان چىقمىسىلا، پۈتكۈل سىرتقى پوستلاق قەۋىتى ئېچىۋېتىلمەيدۇ، يۇقۇملانغۇچىنىڭ قېنى بىلەن ئۇچراشسىمۇ يۇقۇملىنىش مۇمكىنچىلىكى يوق
ئەگەر بۇ ئۈچ قەۋەتلىك تېرە توقۇلمىلىرىدىن بۆسۈپ ئۆتۈپ تېرە ئاستىدىكى قان تومۇرلارغا يېتىپ بارسا، قان ئېقىش يارا ئېغىزىغا تەۋە، قان ئېقىپ كەتكەن يارا ئېغىزى يۇقۇملانغۇچىلارنىڭ قان بىلەن ئۇچرىشىپ يۇقۇملىنىش ئېھتىماللىقى بار
بۇنىڭدىن ئەيدىزدىن يۇقۇملىنىش شەرتىنىڭمۇ قاتتىق ئىكەنلىكىنى كۆرۈۋالغىلى بولىدۇ. شۇڭا كۆپچىلىك ئەيدىزگە توغرا قاراڭلار، ئەي رەڭلىك ئۆزگىرىش توغرىسىدا توختالماڭلار
