守护健康第一步:了解HIV检测的那些事儿
艾滋病(AIDS)是由HIV病毒引起的严重传染病,截止2023年底,全球共有 3900万HIV 感染者,新发现感染人数130万。艾滋病防控核心难点在于:大量感染者未确诊或处于高传染性急性期未被发现,成为主要传染源。核心策略是:通过早期筛查(关键防线)及时检出感染者,快速启动抗病毒治疗实现病毒抑制,这是终结艾滋病流行的根本路径。由于 HIV 感染者在进入AIDS期发病之前没有明显的症状和体征,检测发现感染者是艾滋病防控的第一道防线和关键环节。
既然检测如此重要,那我们一起来了解下检测相关知识:
Part.1
检测方法有哪些?
HIV感染检测包括筛查试验和补充试验。筛查试验利用血液、尿液、口腔黏膜渗出液等体液的抗原-抗体特异性反应的原理来检测HIV感染,而补充试验则包括抗体确证和核酸检测,用以验证筛查结果的准确性。用现有诊断技术检测HIV抗体、抗原和核酸的窗口期分别为感染后的3周、2周和1周左右。
Part.2
谁应该检测?
1.高风险人群:包括多性伴者、与HIV感染者发生性行为者、商业性工作者、静脉注射毒品者、新型毒品使用者以及男性同性性行为者、双性恋和跨性别人群。
2.孕产妇和HIV阳性母亲的新生儿
3.血液制品输注者或器官移植人群
4.与新发现的HIV感染者有密切接触史的人群
5.职业暴露人群
6.性病及传染病人群
Part.3
哪里可以检测?
1.各地疾控中心自愿咨询检测门诊(VCT)可以获得免费咨询和检测服务。
2.各地县级以上医院均可以提供检测服务。
3.各地妇幼保健机构和大部分的基层医疗机构也可以提供检测服务。
4.开展艾滋病预防的社会组织小组可提供检测咨询和转介服务。
5.一些高校设立尿液传递检测包售卖机,可以自行购买。购买之后自己完成尿液采集,按照说明寄送到专业的实验室,之后匿名通过网上查询结果。
Part.4
检测结果意味着什么?
阴性: 通常提示未感染,但因存在窗口期,建议3个月后到疾控中心或正规医疗机构进行咨询和检测。
阳性: 立即联系疾控或专业医疗机构进行补充确证检测和咨询。提供确证检测服务的确证实验室清单可以在中国疾病预防控制中心性病艾滋病预防控制中心官网查询。
ساغلاملىقنى قوغداشنىڭ بىرىنچى قەدىمى: ئەيدىزنى تەكشۈرۈشتىكى بۇ ئىشلارنى چۈشىنىش
ئەيدىزبولسا ئەيدىز ۋىرۇسى كەلتۈرۈپ چىقارغان ئېغىر يۇقۇملۇق كېسەل بولۇپ، 2023-يىلىنىڭ ئاخىرىغىچە، پۈتۈن دۇنيادا جەمئىي 39 مىليون ئەيدىز بىلەن يۇقۇملانغان كىشى بولۇپ، يېڭىدىن بايقالغانلار بىر مىليون 300 مىڭغا يەتتى. ئەيدىز كېسەللىكىنىڭ ئالدىنى ئېلىش، كونترول قىلىشنىڭ يادرولۇق قىيىن نۇقتىسى شۇكى، زور مىقداردىكى يۇقۇملانغۇچىلارغا دىئاگنوز قويۇلمىغان ياكى يۇقۇملۇق جىددىي مەزگىلدە بايقالمىغان، ئاساسلىق يۇقۇملىنىش مەنبەسى بولۇپ قالغان. يادرولۇق تاكتىكىسى: دەسلەپكى مەزگىلدە تاللاش (ئاچقۇچلۇق مۇداپىئە سىزىقى) ئارقىلىق يۇقۇملانغۇچىلارنى ۋاقتىدا تەكشۈرۈپ چىقىپ، ۋىرۇسقا قارشى داۋالاشنى تېز يولغا قويۇپ، ۋىرۇسنى تىزگىنلەش، بۇ ئەيدىزنىڭ تارقىلىشىنى ئاخىرلاشتۇرۇشتىكى تۈپ يول. ئەيدىزدىن يۇقۇملانغۇچىلارنىڭ ئەيدىز مەزگىلىدە قوزغىلىشتىن بۇرۇن كۆرۈنەرلىك ئالامەتلىرى ۋە ئالامەتلىرى بولمىغاچقا، تەكشۈرۈش ئارقىلىق يۇقۇملانغۇچىلارنىڭ ئەيدىز كېسەللىكىنىڭ ئالدىنى ئېلىش- تىزگىنلەشتىكى بىرىنچى مۇداپىئە سېپى ۋە مۇھىم ھالقا ئىكەنلىكى بايقالدى.
تەكشۈرۈش شۇنچىلىك مۇھىم بولغانىكەن، بىز بىرلىكتە تەكشۈرۈشكە ئالاقىدار بىلىملەرنى بىلىپ باقايلى:
بىرىنچى قىسىم.
تەكشۈرۈش ئۇسۇللىرى قايسىلار ؟
ئەيدىزدىن يۇقۇملىنىشنى تەكشۈرۈش تاللاش سىنىقى ۋە تولۇقلاپ تەجرىبە قىلىشنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ. تاللاپ تەكشۈرۈش سىنىقىدا قان، سۈيدۈك، ئېغىز بوشلۇقى شىللىق پەردىسى قاتارلىق بەدەن سۇيۇقلۇقى چىقىرىش قاتارلىق بەدەن سۇيۇقلۇقىنىڭ ئانتىتېلا ئالاھىدىلىكى رېئاكسىيىسىنىڭ پرىنسىپىدىن پايدىلىنىپ ئەيدىزدىن يۇقۇملىنىشنى تەكشۈرىدۇ، تولۇقلاپ تەجرىبە قىلىش ئانتىتېلانى توغرا ئىسپاتلاش ۋە يادرو كىسلاتاسىنى تەكشۈرۈشنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ، بۇنىڭدا تاللاش نەتىجىسىنىڭ توغرىلىقىنى دەلىللەش ئۈچۈن ئىشلىتىلىدۇ. ھازىرقى دىئاگنوز قويۇش تېخنىكىسى ئارقىلىق ئەيدىز ئانتىتېلاسى، ئانتىگېن ۋە يادرو كىسلاتاسىنىڭ كۆزنەك مەزگىلى يۇقۇملانغاندىن كېيىنكى ئۈچ، ئىككى ھەپتە ۋە بىر ھەپتە ئەتراپىدا بولىدۇ.
ئىككىنجى قىسىم
كىم تەكشۈرۈتۈشى كېرەك؟
ن1. خەتەرلىك كىشىلەر: كۆپ جىنىسلىق ھەمراھلار، ئەيدىز يۇقۇمدارلىرى بىلەن جىنسىي مۇناسىۋەت قىلغۇچىلار، سودا خاراكتېرلىك خىزمەتچىلەر، ۋېناغا زەھەر ئوكۇل قىلغۇچىلار، يېڭى تىپتىكى زەھەر ئىشلەتكۈچىلەر ھەمدە ئەرلەردىكى ھەمجىنىسلىق قىلغۇچىلار، قوش جىنسلىق ۋە جىنىس ھالقىغان كىشىلەر توپىنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ.
ن2. ھامىلىدار-تۇغۇتلۇق ئاياللار ۋە ئەيدىز مۇسبەت ئانىلارنىڭ يېڭى تۇغۇلغان بوۋاقلىرى
ن3. قان بۇيۇملىرىنى كىرگۈزگۈچى ياكى ئەزا كۆچۈرىدىغان كىشىلەر توپى
ن4. يېڭىدىن بايقالغان ئەيدىزدىن يۇقۇملانغۇچىلار بىلەن زىچ ئۇچرىشىش تارىخى بار كىشىلەر توپى
ن5. كەسىپتە ئاشكارىلانغان كىشىلەر توپى
ن6. جىنسىي كېسەل ۋە يۇقۇملۇق كېسەللەر توپى
ئۈچىنچى قىسىم.
قەيەردە تەكشۈرگىلى بولىدۇ ؟
ن1. جايلاردىكى يۇقۇملۇق كېسەللىكلەرنىڭ ئالدىنى ئېلىش، كونترول قىلىش مەركىزى تەكشۈرۈش ئامبولاتورىيىسىدىن ھەقسىز مەسلىھەت سورىسا ۋە تەكشۈرۈش مۇلازىمىتىگە ئېرىشەلەيدۇ.
ن2. جايلاردىكى ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى دوختۇرخانىلار تەكشۈرۈش مۇلازىمىتى بىلەن تەمىنلەيدۇ.
ن3. جايلاردىكى ئانا-بالىلار ساقلىقنى ساقلاش ئاپپاراتلىرى ۋە كۆپ قىسىم ئاساسىي قاتلام داۋالاش ئاپپاراتلىرىمۇ تەكشۈرۈش مۇلازىمىتى بىلەن تەمىنلەيدۇ.
ن4. ئەيدىز كېسەللىكىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ئىجتىمائىي تەشكىلاتلار گۇرۇپپىسى تەكشۈرۈش مەسلىھەت بېرىش ۋە يۆتكەپ تونۇشتۇرۇش مۇلازىمىتى بىلەن تەمىنلىسە بولىدۇ
ن5.بەزى ئالىي مەكتەپلەر سۈيدۈك يەتكۈزۈش تەكشۈرۈش ھۆددىگە ئېلىپ سېتىش ماشىنىسى تەسىس قىلىپ، ئۆزلىرى سېتىۋالسا بولىدۇ. سېتىۋالغاندىن كېيىن ئۆزى سۈيدۈكنى يىغىپ، چۈشەندۈرۈش بويىچە كەسپىي تەجرىبىخانىغا ئەۋەتىپ بېرىپ، نامسىز ھالدا توردا تەكشۈرۈپ نەتىجىسىنى تەكشۇرەلەيدۇ
تۆتىنجى قىسىم
تەكشۈرۈش نەتىجىسى نېمىدىن دېرەك بېرىدۇ؟
مەنپىي: ئادەتتە يۇقۇملانمىغانلىقىنى ئەسكەرتىدۇ، ئەمما كۆزنەك مەزگىلى مەۋجۇت بولغاچقا، ئۈچ ئايدىن كېيىن يۇقۇملۇق كېسەللىكلەرنى كونترول قىلىش مەركىزى ياكى مۇنتىزىم داۋالاش ئاپپاراتلىرىغا بېرىپ مەسلىھەت سوراش ۋە تەكشۈرۈش تەكلىپى بېرىلىدۇ.
مۇسبەت: دەرھال كېسەللىكلەرنىڭ ئالدىنى ئېلىش، كونترول قىلىش ياكى كەسپىي داۋالاش ئاپپاراتلىرى بىلەن ئالاقىلىشىپ تولۇقلاپ تەكشۈرۈش ۋە مەسلىھەت سوراش كېرەك. دەلىل-ئىسپاتلاپ تەكشۈرۈش مۇلازىمىتى بىلەن تەمىنلەش ھەقىقەتەن تەجرىبىخانا تىزىملىكىنى جۇڭگو كېسەللىكلەرنىڭ ئالدىنى ئېلىش- كونترول قىلىش مەركىزى خاراكتېرلىك ئەيدىز كېسەللىكىنىڭ ئالدىنى ئېلىش- كونترول قىلىش مەركىزىنىڭ ھۆكۈمەت تورىدىن تەكشۈرگىلى بولىدۇ