【双语】预防性病，有问必答
1、什么是性病？常见的性病有哪些？ جىنسىي كېسەلنىڭ ئالدىنى ئېلىشتكى سوئال جاۋابلار
在以前，性病指通过性行为而传播的疾病，如梅毒、淋病、软下疳、性病性淋巴肉芽肿，它们被称为“经典性病”。20世纪70年代后，将与性行为相关的疾病统称为性传播疾病，这下将这个家族从原先的4个成员扩大到20多个，增加了非淋菌性尿道炎、生殖器疱疹、尖锐湿疣、念珠菌性阴道炎、滴虫性阴道炎、细菌性阴道病、阴虱病、乙型肝炎及艾滋病等等。我国目前将下列5种常见且危害性大的性传播疾病列为重点防治的疾病：梅毒、淋病、生殖道沙眼衣原体感染、生殖器疱疹、尖锐湿疣。
2、性传播疾病的危害是什么？
（1）危害个人：性病对个人的危害很大，它影响健康，如治疗不及时、不彻底可造成各种并发症、后遗症。如晚期梅毒可引起神经、心血管及骨的损害。淋病、非淋菌性尿道（宫颈）炎不彻底治愈，男性可引起附睾炎、精索炎、前列腺炎，女性可引起子宫内膜炎、盆腔炎、输卵管炎、输卵管阻塞，导致异位妊娠（宫外孕）、流产，甚至不育等。此外，性病对病人心理上的创伤较大，尤其是在受到来自家庭、社会各方面压力、歧视、恐吓后，可能产生严重的心理负担，影响正常的工作、生活，甚至使人丧失生活信心。
（2）危害家庭：性病很方便就可以传染给配偶。污染的生活用品还可传染家人，造成性病在家庭内的传播。常由此引发家庭风波、夫妻不和、乃至婚姻危机。
（3）危害后代：患病的母亲可将性病病原体传染给胎儿或婴幼儿。孕妇患梅毒，梅毒螺旋体可通过胎盘传染给胎儿，发生流产、早产、死产、先天梅毒。淋球菌可通过母亲的产道感染新生儿，使婴儿患淋菌性眼炎（“脓漏眼”）。沙眼衣原体可引起新生儿眼结膜炎或肺炎等疾病，增加新生儿的死亡率。孕妇患生殖器疱疹、尖锐湿疣等同样可传染新生儿。
（4）危害社会：性病对社会的危害也极为重大。性病的流行与社会风气密切相关，嫖娼、卖淫、随便的性接触、吸毒等现象是性病传播的高危因素，也是造成社会不安定的潜在因素。性病的蔓延不仅损害病人的身心健康，还会影响其劳动能力，更会增加国家的经济支出，有碍社会的发展。
3、性病与艾滋病是不是一回事？
性病包括的范围较广，包含了20多种与性行为相关的疾病，其中就有艾滋病。尽管如此，由于艾滋病的危害性大，对公共卫生的影响严重，我们常将艾滋病单独列出，并称"性病艾滋病"。
性病与艾滋病有着密切的联系，表现在两者的传播途径相似，都是以性接触为主要传播途径。两者的防治措施（如健康教育、安全套促进等）也相同。感染了性病，可增加感染艾滋病的危险性，促进其传播。有效控制性病是预防艾滋病的重要手段。反之，被艾滋病病毒感染的性病病人的性病症状较难治愈，结果会增加性病艾滋病传播的危险性。由此可以看出，性病与艾滋病密不可分，但是，两者不能混为一谈。另外，有的病人认为得了通常的性病会转变为艾滋病，这也是不正确的。
4、性病是如何传播的？
性病的传播途径有：①性行为，是最主要的途径，尤其是多性伴、经常变换性伴、嫖娼、卖淫等，更容易感染或传播性病。②间接接触，如接触带有病原体的病人分泌物，或接触被病原体污染的衣物、用具、便器、浴盆等，也可造成传染，但这种情况很少见。③血液传播，我们知道，如果输入艾滋病病人或艾滋病病毒感染者的血液、血制品，或其使用过的医疗器械未经彻底消毒而用于别人，或共用注射器吸毒，都可造成传染。其他性病如早期梅毒病人的血中有病原体，在少数情况下输入其血液后也可发生感染。④母婴传播，某些性病如梅毒、淋病、生殖器疱疹等通过胎盘、产道以及产后哺乳及密切接触而传染给胎儿、婴儿。
5、性病必须有过性接触才能感染上吗？
不一定。大约有5％～10％的性病病人是通过性接触以外的途径感染的，如母婴垂直传播、输入病人的血液及接触被污染的生活用具等。但一般日常接触如握手、拥抱、一起进食等是不会传染的。
6、接吻会不会得性病？
这要取决于双方是否有性病、接吻的深浅、剧烈程度、双方口腔里有无破损等。现在认为，一般社交型的浅接吻是安全的，而长时间的深度接吻及刷牙后接吻，特别是口腔粘膜有发炎时，则不能认为是安全的行为，有一定的传染风险。有人对45对夫妇做试验，发现有上述活动后，口腔有出血现象。口交更有可能传染性病（包括艾滋病）。
7、在外住旅馆会不会得性病？
有人担心，在外住旅馆会不会因为坐便器、床单、毛巾等消毒不严而感染性病。有的性病确有可能通过这些途径传染。梅毒螺旋体在潮湿的毛巾和物品上可存活几个小时，淋球菌在潮湿的毛巾、衣物上可存活10～24小时，在坐便器上也可存活数小时。因此，如果坐便器、毛巾等刚刚被性病病人使用过，病人带有病原体的尿液、分泌物等污染了这些物品，健康人接着使用，就有可能被间接传染。不过，这种传染的机会毕竟非常少见。现在的正规旅馆都有相应的消毒措施，因此，无需过于担心。但是如果是非正规的旅馆，消毒措施不严格，或者使用公共厕所的坐便器，则需要提高警惕，采取必要的预防措施，如尽量用蹲式便器；如只能用坐便器，可事先在马桶圈上垫一张草纸，便后弃去；不使用别人用过的毛巾、浴盆等。
8、输血会不会得性病？
我们曾经在临床上遇到极个别输血后发生梅毒的病人。使用被性病病原体污染的血液、血制品、注射器，有感染的可能性。现在，医疗用血都要求进行严格的检验，包括梅毒、艾滋病、乙型肝炎、丙型肝炎等。提倡义务献血，使通过血液途径传播性病的机会大大减少。然而，也要看到，目前仍有少数医疗单位临床用血存在问题，如使用非法采血站的血液，血液不进行严格的检验等。因此，预防输血感染性病，个人能做到的是尽量减少输血，如果必须输血，一定要确认血液是经过梅毒、艾滋病等严格检验的。
9、性病能不能治好？
性病有很多种，有的容易治好，有的不容易治好。通常，我们将由细菌、衣原体、支原体、螺旋体等病原体引起的性病称为可治愈的性病，如淋病、非淋菌性尿道炎、梅毒（早期梅毒）、软下疳等。这些性病使用合适的抗生素治疗，均可达到临床和病原学治愈。
我们将另外一类由病毒引起的性病称为不可治愈的性病，如生殖器疱疹、尖锐湿疣。但这里所说的"不可治愈"指的是不能达到病原学治愈，这些疾病通过治疗可以达到临床治愈。目前的抗病毒药物对引起这些性病的病毒一般只能起抑制作用，尚无法彻底清除，因此感染了这些性病后，虽然可以达到临床治愈，但是病毒仍可能潜伏在人体中，这就是为什么部分病人生殖器疱疹或尖锐湿疣容易复发的缘故。不过，人体对这些病毒可逐渐产生较强的免疫能力，对病毒起限制的作用而对人体不再具有危害。
10、得了性病的孕妇需要做流产或剖腹产手术吗？
有的孕妇发现自己有性病后，要求中止妊娠或做剖腹产，这应根据情况决定，并不是所有得性病的孕妇都必须这样做。比如说孕妇患早期梅毒，经青霉素及时、正规的治疗，所生婴儿基本都是健康的。产妇患尖锐湿疣如不影响分娩可不必剖腹产。只有在尖锐湿疣造成产道阻塞或阴道分娩有可能导致大出血时才决定进行。另外，有些患淋病或沙眼衣原体感染的孕妇要求做人流或引产，由于这些病菌主要在子宫颈管内引起感染，人流操作时可能会将其带入宫腔内，造成宫内感染。因此对于感染者需要经彻底治愈后方可行人流术。
11、得了性病会引起不育吗？
不育是性病的主要危害之一。育龄妇女感染了淋球菌、沙眼衣原体等病原体后，大多数人并无任何自觉症状，或者只有白带增多、外阴痒等非特异性症状，她们并不知道自己感染了性病。这时，宫颈部位的病原菌可进一步向上侵犯，引起子宫内膜炎、输卵管炎、盆腔腹膜炎等盆腔炎性疾病。炎症的后果是输卵管阻塞、粘连和积水，这样输卵管就不能运送卵子，从而导致不育；或者不能将受精卵送到子宫，造成异位妊娠（宫外孕）。男性患有淋菌性或非淋菌性尿道炎，如治疗不及时，在少数病人可引起尿道瘢痕形成、尿道狭窄，还可导致附睾炎、精囊炎，这些部位的炎症会影响精子的贮存、存活和运送，最终导致不育。
12、孕妇得了性病会不会传染给胎儿？
孕妇得了某些性病，可经过胎盘传染给胎儿。梅毒是最典型的例子。孕妇如果感染的是早期梅毒，又未经治疗，几乎100%影响胎儿，其中一半孕妇发生早产或新生儿围生期死亡，另外一半孕妇通过胎盘将梅毒传染给新生儿。孕妇如果得的是晚期梅毒，10%出现胎传梅毒。另一种对胎儿危害性大的性病是生殖器疱疹。如果孕妇患了原发性生殖器疱疹，有三分之一至一半的胎儿受影响，出现流产、宫内发育迟缓、早产、低出生体重和新生儿先天性疱疹、先天性畸形，甚至引起胎儿死亡。孕妇患复发性生殖器疱疹，大约5%的胎儿受影响。孕妇患其他性病如淋病、沙眼衣原体感染、尖锐湿疣等，一般不会通过胎盘传染给胎儿，但是，在经产道分娩时可传染给新生儿，引起新生儿淋菌性或沙眼衣原体性眼结膜炎、沙眼衣原体性肺炎、咽喉乳头瘤病等。
13、安全套可以预防性病吗？
安全套可提供一种物理屏障，避免直接接触性伴的体液或血液，可有效降低性病和艾滋病传播的危险性。但不正确使用或不坚持使用安全套可使其预防效果大大降低，临床上常有性病病人自述使用了安全套还得性病，仔细追问，原来是有时用，有时不用，甚至发生过滑脱、破裂，也有的是在射精前才戴，这些不正确的做法都存在着感染的机会。应该指出的是，有些性病病原体可能从阴茎、阴道以外的病损部位排出，如传播梅毒的硬下疳可以长在身体的其它部位，尖锐湿疣、生殖器疱疹可以自体接种，也可以长在口腔等部位，所以安全套虽有保护作用，但也有一定的局限性。因此，医务工作者需要向患者宣传安全套并不是百分之百的保险，但使用总比不使用要好。同时向患者讲解、演示正确使用方法及注意事项，告诉患者如何得到或到何处购买安全套。
14、怀疑自己患了性病怎么办？
由于社会上常把性病与某些坏名声联系在一起，所以，有些人怀疑自己得性病后心理负担较重，讳疾忌医，不敢到医院检查，悄悄到街头巷尾找游医或自己查书买药治疗，结果不仅白花很多钱，还贻误病情、产生耐药、并发症、后遗症等恶果，造成终身遗憾。例如，梅毒治疗不彻底可复发，还可发展为晚期梅毒。淋病和沙眼衣原体感染如不正规治疗，虽然症状可好转，但病原菌可潜伏下来，造成复发或持续不愈，在男性病人可并发附睾炎等，女性可引起慢性输卵管炎和不育症等。因此，怀疑自己得了性病一定要到正规医院的皮肤性病科、泌尿科或妇产科检查治疗。并如实向医生反映病史，帮助医生做出正确的诊断。
15、性病可以自我诊治吗？
目前市场上有不少关于性病自我诊治的图书，声称病人可以照图比较，自我诊治，谁也不烦。这种做法值得商榷。我们知道，性病虽然只有几种，但是可引起各器官系统的损害，引起的临床表现是千变万化的。性病又可合并感染其他疾病或几种性病合并感染。这就需要医生凭借医学知识和一定的临床经验，加上必要的实验室检查来综合判断。试图靠“看图识病”的方式来自我诊治是不可取的，甚至会对病人造成误导，贻误病情，引起不良后果。
جىنسىي كېسەلنىڭ ئالدىنى ئېلىشتكى سوئال جاۋابلار
ئ1. جىنسىي كېسەل دېگەن نېمە؟ دائىم كۆرۈلىدىغان جىنسىي كېسەللىكلەر قايسىلار ؟
ئىلگىرى جىنسىي كېسەللىكلەر جىنسىي ھەرىكەت ئارقىلىق تارقالغان كېسەللىكنى كۆرسىتىدۇ ، مەسىلەن سىفلىس ۋىرۇسى ، ھۆل كېسىلى ، يۇمشاق گادا، جىنسىي كېسەللىك خاراكتېرلىك لىمفا گۆشى ئىششىقى ، ئۇلار " كىلاسسىك كېسەل " دەپ ئاتالغان . 20-ئەسىرنىڭ 70-يىللىرىدىن كېيىن، جىنسىي ھەرىكىتىگە مۇناسىۋەتلىك كېسەللىكلەرنى جىنسىي تارقىلىشچان كېسەللىك دەپ ئاتايدۇ، بۇ جەمەتنى ئەسلىدىكى 4 ئەزادىن 20 دىن ئارتۇققا كېڭەيتىپ، زەمبۇرۇغسىز سۈيدۈك يولى ياللۇغى، جىنسىي ئەزا قوقاق، ئۆتكۈر ھۆل بەزگەك، نېئۇر باكتېرىيەلىك جىنسىي يول ياللۇغى، تېمىت قۇرۇت خاراكتېرلىك جىنسىي يول ياللۇغى، باكتېرىيەلىك جىنسىي يول كېسەللىكى، جىنسىي پىت كېسىلى، جىگەر تىپىدىكى جىگەر ياللۇغى ۋە ئەيدىز كېسەللىكى قاتارلىقلارنى كۆپەيتتى. ئېلىمىز نۆۋەتتە تۆۋەندىكى بەش خىل كۆپ كۆرۈلىدىغان ھەم زىيىنى چوڭ جىنسىي تارقىلىشچان كېسەللىكلەرنى نۇقتىلىق ئالدىنى ئېلىش ۋە تىزگىنلەش كېسەللىكى قاتارىغا كىرگۈزۈلدى: سىفلىس ۋىرۇسى، ھۆل كىسىلى، كۆپىيىش يولى قۇم كۆزلۈك كىيىمنىڭ گېنېرال تەنچىسىدىن يۇقۇملىنىش، جىنسىي ئەزا قوقاق، ئۆتكۈر ھۆل فاكوخېرۇس.
ئ2. جىنسىي تارقىلىشچان كېسەللىكنىڭ زىيىنى نېمە؟
ئ(1) شەخسكە زىيان يەتكۈزىدۇ: جىنسىي كېسەلنىڭ شەخسكە بولغان زىيىنى ناھايىتى چوڭ، ئۇ سالامەتلىككە تەسىر كۆرسىتىدۇ، مەسىلەن ۋاقتىدا داۋالانمىسا، تەلتۆكۈس بولمىسا تۈرلۈك ئەگەشمە كېسەللىكلەر، قالدۇق كېسەللىكلەرنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ. ئەگەر ئاخىرقى باسقۇچلۇق سىفلىس نېرۋا، يۈرەك قان تومۇرلىرى ۋە سۆڭەك زىيىنىنى كەلتۈرۈپ چىقى ھۆل بولۇش كېسىلى، زەمبۇرۇغسىز سۈيدۈك يولى (بالىياتقۇ بوينى) ياللۇغى تەلتۆكۈس ساقايمايدۇ، ئەرلەر قوشۇمچە ئۇرۇقدان ياللۇغى، ئۇرۇقدان ياللۇغى، مەزى بېزى ياللۇغىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ، ئاياللار بالىياتقۇ ئىچكى پەردە ياللۇغى، داس بوشلۇقى ياللۇغى، تۇخۇم نەيچىسى ياللۇغى، تۇخۇم نەيچىسى توسۇلۇپ قېلىشنى كەلتۈرۈپ چىقىرىپ، غەيرى ئورۇندا بوغاز بولۇش( بالىياتقۇ سىرتىدا ھامىلدار بولۇش) ھەتتا بويىدىن ئاجراپ كېتىش قاتارلىقلارنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ. بۇنىڭدىن باشقا، جىنسىي كېسەللەرنىڭ بىمارنىڭ پىسخىكىسىغا بولغان يارىسى بىر قەدەر چوڭ، بولۇپمۇ ئائىلە، جەمئىيەتتىكى ھەرقايسى تەرەپلەرنىڭ بېسىمى، كەمسىتىش، قورقۇتۇشىغا ئۇچرىغاندىن كېيىن، ئېغىر پسىخىكىلىق يۈك پەيدا بولۇپ، نورمال خىزمەت، تۇرمۇشقا تەسىر يەتكۈزۈشى ھەتتا كىشىلەرنىڭ تۇرمۇش ئىشەنچىسىنى يوقىتىشى مۇمكىن.
ئ(2) ئائىلىگە زىيان يەتكۈزىدۇ: جىنسىي كېسەللىكلەر ناھايىتى ئاسانلا جۆرىسىگە يۇقۇپ قالدۇ . بۇلغانغان تۇرمۇش بۇيۇملىرى يەنە ئائىلىسىدىكىلەرگە يۇقۇپ، جىنسىي كېسەلنىڭ ئائىلىدە تارقىلىشىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ. بۇنىڭ بىلەن ئائىلە ۋەقەسى، ئەر-خوتۇننىڭ ئىناق بولماسلىقى ھەتتا نىكاھ كىرىزىسى كېلىپ چىقىدۇ.
ئ(3) كېيىنكى ئەۋلادلارغا زىيان يەتكۈزۈش: كېسەل بولۇپ قالغان ئانا جىنسىي كېسەللىك قوزغىغۇچى تەنچىسىنى ھامىلىگە ياكى بوۋاقلارغا يۇقتۇرۇپ قۇيىدۇ. ھامىلدار ئايال سىفلىس زەھەرگە گىرىپتار بولىسا، سىفلىس زەھەرلىك بۇرمىسىمان تەنچىسى ھامىلىگە يۇقۇملىنىدۇ، بويىدىن ئاجراپ كېتىش، بالدۇر تۇغۇش، ئۆلۈش، تۇغما سىفلىس پەيدا بولىدۇ. لىمونت باكتېرىيەسى ئانىسىنىڭ تۇغۇت يولى ئارقىلىق يېڭى تۇغۇلغان بوۋاقنى يۇقۇملاندۇرۇپ، بوۋاقلارغا باكتېرىيەلىك كۆز ياللۇغىغا گىرىپتار بولىدۇ( "يىرىڭ كۆز قېچىش" بولۇپ قالىدۇ). قۇم كۆز كىيىمىنىڭ ئانىلى يېڭى تۇغۇلغان بوۋاقلارنىڭ كۆز بوغۇلۇپ قېلىش پەردىسى ياللۇغى ياكى ئۆپكە ياللۇغى قاتارلىق كېسەللىكلەرنى كەلتۈرۈپ چىقىرىپ، يېڭى تۇغۇلغان بوۋاقلارنىڭ ئۆلۈش نىسبىتىنى ئاشۇرۋىتىدۇ ھامىلدار ئاياللار جىنسىي ئەزا قوقاق، ئۆتكۈر ھۆل فاكوخېرۇس قاتارلىقلارمۇ ئوخشاشلا يېڭى تۇغۇلغان بوۋاقلارغا يۇقىدۇ.
ئ(4) جەمئىيەتكە زىيان يەتكۈزىدۇ: جىنسىي كېسەلنىڭ جەمئىيەتكە بولغان زىيىنىمۇ ئىنتايىن ئېغىر. جىنسىي كېسەلنىڭ تارقىلىشى ئىجتىمائىي كەيپىيات بىلەن زىچ مۇناسىۋەتلىك، پاھىشىۋازلىق قىلىش، نومۇس سېتىش، خالىغانچە جىنسىي ئۇچرىشىش، زەھەر چېكىش قاتارلىق ئەھۋاللار جىنسىي كېسەللىكنىڭ تارقىلىشىدىكى خەتەرلىك ئامىل، شۇنداقلا جەمئىيەتنىڭ خاتىرجەمسىزلىكىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدىغان يوشۇرۇن ئامىل. جىنسىي كېسەللەرنىڭ يامراپ كېتىشى بىمارلارنىڭ جىسمانىي ۋە روھىي ساغلاملىقىغا زىيان يەتكۈزۈپلا قالماي يەنە ئەمگەك ئىقتىدارىغا تەسىر يەتكۈزىدۇ، دۆلەتنىڭ ئىقتىسادى چىقىمىنى ئاشۇرۇپ، جەمئىيەتنىڭ تەرەققىياتىغا تەسىر كۆرسىتىدۇ.
ئ3. جىنسىي كېسەللىك بىلەن ئەيدىز بىر ئىشمۇ قانداق؟
جىنسىي كېسەللىكلەرنى ئۆز ئىچىگە ئالغان دائىرە بىر قەدەر كەڭ بولۇپ، جىنسىي ھەرىكەتكە مۇناسىۋەتلىك 20نەچچە خىل كېسەللىكنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ، بۇنىڭ ئىچىدە ئەيدىز كېسىلى بار. شۇنداق بولسىمۇ، ئەيدىزنىڭ زىيىنى چوڭ، ئاممىۋى سەھىيەگە بولغان تەسىرى ئېغىر بولغاچقا، بىز دائىم ئەيدىزنى ئايرىم تىزىپ چىقىمىز ھەمدە "جىنسىي كېسەللىك ئەيدىز" دەپ ئاتايمىز.
جىنسىي كېسەللىك بىلەن ئەيدىزنىڭ زىچ باغلىنىشى بار بولۇپ، ئىككىسىنىڭ تارقىلىش يوللىرى ئوخشاش بولۇپ، ھەممىسى جىنسىي ئۇچرىشىشنى ئاساسلىق يۇقۇش يولى قىلىپ ئىپادىلىنىدۇ. ئىككىسىنىڭ ئالدىنى ئېلىش تەدبىرلىرى (مەسىلەن ساغلاملىق تەربىيىسى، بىخەتەرلىك قاپچۇقى ئىشلىتىشنى ئىلگىرى سۈرۈش قاتارلىقلار)مۇ ئوخشاش. جىنسىي كېسەللىك بىلەن يۇقۇملانغاندا، ئەيدىز بىلەن يۇقۇملىنىشنىڭ خەتىرىنى ئاشۇرۇپ، تارقىلىشنى ئىلگىرى سۈرىدۇ. جىنسىي كېسەللەرنى ئۈنۈملۈك كونترول قىلىش ئەيدىز كېسەللىكىنىڭ ئالدىنى ئېلىشتىكى مۇھىم ۋاستە. ئەكسىچە، ئەيدىز ۋىرۇسى بىلەن يۇقۇملانغان جىنسىي بىمارلارنىڭ جىنسىي كېسەللىك ئالامەتلىرىنى داۋالاپ ساقايتىش تەس بولۇپ، نەتىجىدە جىنسىي كېسەل بىلەن ئەيدىزنىڭ تارقىلىشىنىڭ خەتىرىنى ئاشۇرىدۇ. بۇنىڭدىن جىنسىي كېسەللىك بىلەن ئەيدىزنىڭ زىچ مۇناسىۋەتلىك ئىكەنلىكىنى كۆرۈۋالغىلى بولىدۇ، ئەمما بۇ ئىككىسىنى ئارىلاشتۇرۇپ قويۇشقا بولمايدۇ. ئۇنىڭدىن باشقا بەزى بىمارلار ئادەتتە جىنسىي كېسەلگە گىرىپتار بولغاندا ئەيدىز كېسىلىگە ئايلىنىدۇ دەپ قارايدۇ، بۇمۇ توغرا ئەمەس.
ئ4. جىنسىي كېسەل قانداق تارقىلىدۇ؟
جىنسىي كېسەللىكلەرنىڭ تارقىلىش يوللىرى: (1) جىنسىي ھەرىكەت ئەڭ مۇھىم يول، بولۇپمۇ كۆپ جىنىسلىق ھەمراھ بولۇش، دائىم جىنسىي ھەمراھ ئالماشتۇرۇش، پاھىشىۋازلىق قىلىش، نومۇسىنى سېتىش قاتارلىقلار تېخىمۇ ئاسان يۇقۇملىنىدۇ ياكى يۇقۇملىنىدۇ. (2) ۋاسىتىلىك ئۇچرىشىش، مەسىلەن كېسەللىك قوزغىغۇچىلار ئاجرىتىپ چىقارغان سۇيۇقلۇق بىلەن ئۇچراشسا ياكى كېسەللىك قوزغىغۇچىلىرى بۇلغانغان كىيىم، سايمانلار، تەرەت ئۈسكۈنىسى، ۋاننا قاتارلىقلار بىلەن ئۇچراشسا، يۇقۇملىنىشنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ، لېكىن بۇ خىل ئەھۋال ناھايىتى ئاز ئۇچرايدۇ. (3) قان تارقىلىش، ئەيدىز بىمارلىرى ياكى ئەيدىز ۋىرۇسى بىلەن يۇقۇملانغۇچىلارنىڭ قېنى، قان مەھسۇلاتلىرىنى كىرگۈزگەن ياكى ئۇنىڭ ئىشلىتىلگەن داۋالاش ئەسۋابلىرىنى تەلتۆكۈس دېزىنفېكسىيە قىلماي تۇرۇپ باشقىلارغا ئىشلىتىلىدىغان ياكى ئورتاق ئوكۇل ئىشلىتىپ زەھەر چېكىشكە ئىشلەتكەن بولسا، يۇقۇملىنىشنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدىغانلىقىنى بىلىمىز. باشقا جىنسىي كېسەللەردە مەسىلەن دەسلەپكى باسقۇچتىكى سىفلىس ۋىرۇسى بىمارلىرىنىڭ قېنىدا كېسەللىك قوزغىغۇچىسى بار بولۇپ، ئاز ساندىكى ئەھۋاللاردا قان كىرگۈزگەندىن كېيىن يۇقۇملىنىش كۆرۈلىدۇ. (4) ئانىدىن بوۋاققا تارقىلىدۇ، مەسىلەن سىفلىس ۋىرۇسى، ھۆل كېسەللىكى، جىنسىي ئەزا قوقاق قاتارلىقلار بالىلىق تاختىسى، تۇغۇت يولى ۋە تۇغۇتتىن كېيىنكى ئېمىتىش ۋە يېقىن ئۇچرىشىش ئارقىلىق ھامىلىگە، بوۋاقلارغا يۇقۇملىنىدۇ.
ئ5.جىنسىي كېسەللىكلەر چوقۇم جىنسىي ئۇچرىشىپ باققاندىن كېيىن ئاندىن يۇقۇملىنامدۇ؟
ناتايىن. تەخمىنەن ٪5-٪10 جىنسىي كېسەل جىنسىي ئۇچرىشىشتىن باشقا يوللار ئارقىلىق يۇقۇملىنىدۇ، مەسىلەن ئانىلار ۋە بوۋاقلار ۋېرتىكال تارقىتىش، بىمارنىڭ قېنىنى كىرگۈزۈش ۋە بۇلغانغان تۇرمۇش سايمانلىرى بىلەن ئۇچرىشىش قاتارلىقلار. بىراق ئادەتتە كۈندىلىك ئۇچرىشىشلار مەسىلەن قول ئېلىشىش، قۇچاقلاش، بىللە تاماق يېيىش قاتارلىقلار يۇقۇملانمايدۇ.
ئ6. سۆيۈشسە جىنسىي كېسەلگە گىرىپتار بولۇپ قالامدۇ؟
بۇ ئىككى تەرەپنىڭ جىنسىي كېسىلى، سۆيۈشۈشنىڭ چوڭقۇر تېيىزلىقى، كۈچلۈكلۈك دەرىجىسى، ئىككى تەرەپنىڭ ئېغىز بوشلۇقىدا بۇزۇلۇش بار-يوقلۇقىغا باغلىق. ھازىر ئادەتتە ئىجتىمائىي ئالاقە تىپىدىكى تېيىز سۆيۈشۈش بىخەتەر، ئۇزۇن مۇددەت چوڭقۇر سۆيۈشۈش ۋە چىش چوتكىلىغاندىن كېيىن سۆيۈشۈش بولۇپمۇ ئېغىز بوشلۇقى شىللىق پەردىسى ياللۇغلىنىپ قالغاندا، بىخەتەر قىلمىش دەپ قارىغىلى بولمايدۇ، بەلگىلىك يۇقۇملىنىش خەۋپى بار دەپ قارىغىلى بولمايدۇ. بەزىلەر 45 جۈپ ئەر-خوتۇننى سىناق قىلىپ، يۇقارقى پائالىيەتلەر بارلىقىنى بايقىغاندىن كېيىن، ئېغىز بوشلۇقىدىن قان چىقىپ كېتىش ئەھۋالى كۆرۈلگەن. ئاغزاكى يۇقۇملۇق جىنسىي كېسەللىكلەر بولۇشى مۇمكىن ( ئەيدىز كېسىلىنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ ).
ئ7. سىرتتا مېھمانخانىدا تۇرسا جىنسىي كېسەلگە گىرىپتار بولۇپ قالامدۇ؟
بەزىلەر سىرتتا مېھمانخانىدا ئولتۇرسا تەرەت قاچىسى، كىرلىك، لۆڭگە قاتارلىق دېزىنفېكسىيەنىڭ قاتتىق بولماسلىقى سەۋەبىدىن جىنسىي كېسەللەر بىلەن يۇقۇملىنىپ قېلىشىدىن ئەنسىرەيدۇ. بەزى جىنسىي كېسەللىكلەر ھەقىقەتەن بۇ يوللار ئارقىلىق يۇقۇملىنىشى مۇمكىن. مېيسېل بۇرمىسىمان تەنچىسى نەم لۆڭگە ۋە بۇيۇملاردا نەچچە سائەت ياشىيالايدۇ، شارسىمان باكتېرىيە نەم لۆڭگە، كىيىم-كېچەكلەردە 10سائەتتىن 24سائەتكىچە ياشىيالايدۇ، تەرەت قىلغۇچتا نەچچە سائەت ياشىيالايدۇ. شۇڭا تەرەت قىلغۇچ، لۆڭگە قاتارلىق ئەمدىلا جىنسىي كېسەللەر تەرىپىدىن ئىشلىتىلگەن بولسا، بىمارنىڭ كېسەللىك قوزغىغۇچىسى بولغان سۈيدۈك، ئاجرىتىپ چىقىرىلغان ماددىلار قاتارلىقلار بۇ بۇيۇملارنى بۇلغىسا، ساغلام كىشىلەر داۋاملىق ئىشلەتسە، ۋاستىلىك يۇقۇملىنىشى مۇمكىن. بىراق، بۇ خىل يۇقۇملىنىش پۇرسىتى قانداقلا بولمىسۇن ناھايىتى ئاز ئۇچرايدۇ. ھازىرقى مۇنتىزىم مېھمانخانىلارنىڭ مۇناسىپ دېزىنفېكسىيە تەدبىرلىرى بار،شۇڭا بەك ئەنسىرەشنىڭ ھاجىتى يوق بىراق غەيرىي مۇنتىزىم مېھمانخانا بولغاندا، دېزىنفېكسىيە قىلىش تەدبىرى قاتتىق بولمىسا ياكى ئاممىۋى ھاجەتخانىنىڭ تەرەت قاچىسىنى ئىشلەتكەندە، ھۇشيارلىقنى ئۆستۈرۈپ، زۆرۈر بولغان ئالدىنى ئېلىش تەدبىرلىرىنى قوللىنىش كېرەك، مەسىلەن، ئىمكانقەدەر زوڭزىيىپ ئولتۇرۇش شەكلىدىكى تەرەت ئۈسكۈنىسىنى ئىشلىتىش ئەگەر تەرەت قاچىسىنىلا ئىشلەتسە، ئالدى بىلەن تەرەت تۇڭىغا بىر تال قەغەز سېلىپ، كېيىن تاشلىۋېتىش باشقىلار ئىشلەتكەن لۆڭگە، ۋاننا قاتارلىقلارنى ئىشلەتمەسلىك كېرەك.
ئ8. قان سېلىش جىنسىي كېسەلگە گىرىپتار بولامدۇ؟
بىز بۇرۇن كىلىنىكىدا ئايرىم قان سالغاندىن كېيىن سىفلىس ۋىروسى پەيدا بولغان بىمارلارغا يولۇققان. جىنسىي كېسەللىك قوزغاتقۇچىدىن بۇلغانغان قان، قان بۇيۇملىرى، شىپرىسنى ئىشلەتكەندە يۇقۇملىنىش ئېھتىماللىقى بار. ھازىر داۋالاشتا ئىشلىتىلىدىغان قان قاتتىق تەكشۈرۈش تەلەپ قىلىنىدۇ، بۇلار سىفلىس، ئەيدىز كېسىلى، ب تىپلىق جىگەر ياللۇغى، يى تىپلىق جىگەر ياللۇغى قاتارلىقلارنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ. خالىسانە قان تەقدىم قىلىشنى تەشەببۇس قىلىپ، قان يولى ئارقىلىق جىنسىي كېسەللىكلەرنى تارقىتىش پۇرسىتى زور دەرىجىدە ئازايتىلىدۇ. شۇنىمۇ كۆرۈش كېرەككى ، نۆۋەتتە ئاز ساندىكى داۋالاش ئورۇنلىرىدا قانۇنسىز قان ئېلىش پونكىتىنىڭ قان ئېلىش ، قاننى قاتتىق تەكشۈرمەسلىك قاتارلىق مەسىلىلەرنىڭ بارلىقىنى كۆرۈۋېلىش كېرەك . شۇڭا، قان سېلىشتا يۇقۇملىنىش خاراكتېرلىك كېسەللىكلەرنىڭ ئالدىنى ئالغاندا، شەخسنىڭ قىلالايدىغىنى قان سېلىشنى ئىمكانقەدەر ئازايتىش، ئەگەر چوقۇم قان سېلىش كېرەك بولسا، قاننىڭ سىفلىس، ئەيدىز قاتارلىقلارنى قاتتىق تەكشۈرۈتكەنلىكىنى جەزىملەشتۈرۈش كېرەك.
ئ9. جىنسىي كېسەلنى داۋالاپ ساقايتقىلى بولامدۇ؟
جىنسىي كېسەللىكلەرنىڭ ھەر خىللىرى بار، بەزىلىرىنى داۋالاش ئاسان، بەزىلىرىنى داۋالاپ ساقايتقىلى بولمايدۇ. ئادەتتە بىز باكتېرىيە، كىيىملىك قوۋۇرغا، تارگان تەنچىسى، بۇرمىسىمان تەنچىسى قاتارلىق كېسەللىك قوزغىغۇچىلار كەلتۈرۈپ چىقارغان جىنسىي كېسەللىكلەرنى داۋالاپ ساقايتقىلى بولىدىغان جىنسىي كېسەللىك دەپ ئاتىلىمىز، مەسىلەن ھۆل بولۇپ كېتىش كېسىلى، زەمبۇرۇغسىز سۈيدۈك يولى ياللۇغى، سىفلىس زەھىرى( دەسلەپكى مەزگىلدىكى سىفلىس) ، يۇمشاق ئاستى ئەسۋەسى قاتارلىقلار. بۇ جىنسىي كېسەللەرنى مۇۋاپىق ئانتىبىئوتىك بىلەن داۋالىغاندا، ھەممىسى كىلىنىكىلىق ۋە كېسەللىك مەنبەسى ئىلمىدا ساقايتقىلى بولىدۇ.
بىز يەنە بىر خىل ۋىروس كەلتۈرۈپ چىقارغان جىنسىي كېسەللەرنى داۋالاپ ساقايتقىلى بولمايدىغان جىنسىي كېسەل دەپ ئاتايمىز، مەسىلەن جىنسىي ئەزا قوقاق، ئۆتكۈر ھۆل فاكوخېرۇس. لېكىن بۇ يەردە ئېيتىلغان " داۋالاپ ساقايتقىلى بولمايدۇ " دىگىنىمىز كېسەللىك مەنبەسى ئىلمىدا ساقايتقىلى بولمايدۇ ، بۇ كېسەللەرنى داۋالاش ئارقىلىق كىلىنىكىلىق داۋالاپ ساقايتقىلى بولىدۇ . نۆۋەتتىكى ۋىروسقا قارشى دورىلار بۇ جىنسىي كېسەللەرنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدىغان ۋىرۇسقا ئادەتتە پەقەت تىزگىنلەش رولىنى ئوينايدۇ، شۇڭا بۇ جىنسىي كېسەللەر بىلەن يۇقۇملانغاندىن كېيىن، گەرچە كىلىنىكىلىق داۋالاپ ساقايتقىلى بولسىمۇ، لېكىن ۋىرۇس يەنىلا ئادەم بەدىنىگە يوشۇرۇنۇپ قېلىشى مۇمكىن، مانا بۇ قىسمەن بىمارلارنىڭ جىنسىي ئەزا قوقاق ياكى ئۆتكۈر ھۆل فاكوخېرۇسنىڭ ئاسان قوزغىلىشىنىڭ سەۋەبى. بىراق ئادەم بەدىنى بۇ ۋىرۇسلارغا تەدرىجىي كۈچلۈك ئىممۇنىتېت ئىقتىدارىنى پەيدا قىلىپ، ۋىرۇسقا چەك قويۇش رولىنى ئويناپ ئادەم بەدىنىگە زىيان يەتكۈزمەيدۇ.
ئ10.جىنسىي كېسەلگە گىرىپتار بولغان ھامىلدار ئاياللار بويىدىن ئاجراش ياكى قورساقنى يېرىپ تۇغۇش ئوپېراتسىيەسى قىلدۇرامدۇ؟
بەزى ھامىلدار ئاياللار ئۆزىنىڭ جىنسىي كېسىلى بارلىقىنى بايقىغاندىن كېيىن، ھامىلدارلىقدىن توختىتىش ياكى قورساقنى يېرىپ تۇغۇشنى توختىتىشنى تەلەپ قىلىدۇ، بۇ ئەھۋالغا ئاساسەن بەلگىلىشى كېرەك، جىنسىي كېسەلگە گىرىپتار بولغان بارلىق ھامىلدار ئاياللار چوقۇم بۇنداق قىلىشى ناتايىن. مەسىلەن، ھامىلدار ئاياللار دەسلەپكى باسقۇچتىكى سىفلىس زەھەرگە گىرىپتار بولغاندا، پېنىتسىللىننى ۋاقتىدا، مۇنتىزىم داۋالاش ئارقىلىق تۇغۇلغان بوۋاقلارنىڭ ھەممىسى ئاساسەن ساغلام بولىدۇ. تۇغۇتلۇق ئايال ئۆتكۈر ھۆل فاكوخېرۇسقا گىرىپتار بولسا، تۇغۇتقا تەسىر كۆرسەتمىسە قورساقنى يېرىپ تۇغۇتنىڭ ھاجىتى يوق. ئۆتكۈر ھۆل فاكوخېرۇس تۇغۇت يولى توسۇلۇپ قېلىش ياكى جىنسىي يولدا تۇغۇش قاناشنى كەلتۈرۈپ چىقىرىش ئېھتىماللىقى بار چاغدىلا ئاندىن قارار قىلىنىدۇ. ئۇنىڭدىن باشقا، ھۆل بولۇپ قالغان ياكى ساركوپېنت تەنچىسىدىن يۇقۇملانغان بەزى ھامىلدار ئاياللار ئادەم ئېقىش ياكى تۇغۇت كەلتۈرۈشنى تەلەپ قىلىدۇ، بۇ كېسەللىك باكتېرىيەلىرى ئاساسلىقى بالىياتقۇ بوينى نەيچىسىدە يۇقۇملىنىپ قالغاچقا، ئادەم ئېقىمى مەشغۇلات قىلغاندا بالىياتقۇ بوشلۇقىغا ئېلىپ كىرىپ، بالىياتقۇ ئىچىدىكى يۇقۇملىنىشنى كەلتۈرۈپ چىقىرىشى مۇمكىن. شۇڭا يۇقۇملانغۇچىلارنى تەلتۆكۈس داۋالاپ ساقايتقاندىن كېيىن ئاندىن ئادەم ئالدۇرۇش ئوپېراتسىيەسى قىلغىلى بولىدۇ.
ئ11.جىنسىي كېسەلگە گىرىپتار بولغاندا تۇغماسلىقنى كەلتۈرۈپ چىقىرامدۇ؟
تۇغماسلىق جىنسىي كېسەللىكنىڭ ئاساسلىق زىيىنىنىڭ بىرى. تۇغۇت يېشىدىكى ئاياللار ھۈرسىمان باكتېرىيە، قۇم كۆز كىيىمنىڭ جىسىم قاتارلىق كېسەللىك قوزغىغۇچىسى يۇقۇملانغاندىن كېيىن، كۆپ ساندىكى كىشىلەردە ھېچقانداق ئاڭلىق كېسەللىك ئالامەتلىرى يوق ياكى پەقەت ئاق لېنتا كۆپىيىش، مۇئەننەس قىچىشىش قاتارلىق ئالاھىدە بولمىغان ئالامەتلەرلا بار، ئۇلار ئۆزىنىڭ جىنسىي كېسەللىك بىلەن يۇقۇملانغانلىقىنى بىلمەيدۇ. بۇ چاغدا بالىياتقۇ بوينى قىسمىدىكى كېسەللىك مەنبەسى باكتېرىيەلىرى يۇقىرىغا تاجاۋۇز قىلىپ، بالىياتقۇ ئىچكى پەردە ياللۇغى، تۇخۇم نەيچىسى ياللۇغى، داس بوشلۇقى قورساق پەردىسى ياللۇغى قاتارلىق داس بوشلۇقى ياللۇغى كېسەللىكلىرىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ. ياللۇغنىڭ ئاقىۋىتى تۇخۇم نەيچىسى توسۇلۇپ قېلىش، يېپىشىش ۋە سۇ يىغىلىپ قېلىشتىن ئىبارەت بولۇپ، بۇنداق بولغاندا تۇخۇم نەيچىسىنى تۇخۇم يۆتكەشكە بولمايدۇ، بۇنىڭ بىلەن تۇغماسلىقنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ ياكى ئۇرۇقلانغان تۇخۇمنى بالىياتقۇغا ئاپىرىپ بېرىشكە بولمايدۇ، غەيرى ئورۇندا بوغازلىق ( بالىياتقۇ سىرتىدا ھامىلدار بولۇش)نى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ. ئەرلەر زەمبۇرۇغ خاراكتېرلىك ياكى غەيرىي سۈيدۈك يولى ياللۇغىغا گىرىپتار بولغان بولۇپ، ئەگەر ۋاقتىدا داۋالانمىسا، ئاز ساندىكى بىمارلار سۈيدۈك يولى تارىيىپ، سۈيدۈك يولى تار بولۇپ قېلىشنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ، يەنە قوشۇمچە ئۇرۇقدان ياللۇغى، ئۇرۇق خالتىسى ياللۇغىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ، بۇ ئورۇنلاردىكى ياللۇغ ئۇرۇقنىڭ ساقلىنىشى، ھايات قېلىشى ۋە توشۇلىشىغا تەسىر يەتكۈزۈپ، ئاخىرىدا تۇغماسلىقنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ.
ئ12.ھامىلىدار ئاياللار جىنسىي كېسەلگە گىرىپتار بولۇپ قالسا ھامىلىگە يۇقۇملىنامدۇ؟
ھامىلدار ئايال مەلۇم جىنسىي كېسەلگە گىرىپتار بولغاندا، ھامىلىگە يۇقۇملانسا بولىدۇ. سېرىك زەھىرى ئەڭ تىپىك مىسال. ھامىلدار ئاياللار ئەگەر دەسلەپكى باسقۇچتىكى سېركۇليۇز بىلەن يۇقۇملانغان ھەم داۋالانمىسا، ھامىلىگە ٪100 دېگۈدەك تەسىر كۆرسىتىدۇ، بۇنىڭ يېرىمى ھامىلىدار ئايال بالدۇر تۇغۇلغان ياكى يېڭى تۇغۇلغان بوۋاقنىڭ قورشاۋدا ئۆلۈپ كېتىدۇ، ئۇنىڭدىن باشقا يېرىم ھامىلدار ئاياللار ھامىلىدار ئاياللار تۇغۇت تاختىسى ئارقىلىق يېڭى تۇغۇلغان بوۋاقلارغا يۇقۇملانغان. ھامىلدار ئاياللار ئەگەر ئاخىرقى باسقۇچتىكى سېركۇل زەھەرگە گىرىپتار بولسا، ٪10 بوۋاقتا سېمفۇرسىمان زەھەر پەيدا بولىدۇ ھامىلىگە زىيانلىق يەنە بىر خىل جىنسىي كېسەللىك بولسا جىنسىي ئەزا قوقاق. ئەگەر ھامىلىدار ئايال بىرلەمچى جىنسىي ئەزا قوقاققا گىرىپتار بولسا، ئۈچتىن بىر قىسىمدىن يېرىمغىچە ھامىلىنىڭ تەسىرىگە ئۇچراپ، بويىدىن ئاجراپ كېتىش، بالىياتقۇ ئىچىدىكى يېتىلىشى ئاستا، بالدۇر تۇغۇش، تۆۋەن تۇغۇلغان بەدەن ئېغىرلىقى ۋە يېڭى تۇغۇلغان بوۋاقلارنىڭ تۇغما قوقاق، تۇغما غەلىتە بولۇپ قېلىشى ھەتتا ھامىلىنىڭ ئۆلۈشىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ. ھامىلدار ئاياللار قايتا قوزغىلىدىغان جىنسىي ئەزا قوقاققا گىرىپتار بولۇپ، تەخمىنەن ٪5 ھامىلىنىڭ تەسىرىگە ئۇچرايدۇ. ھامىلدار ئاياللار باشقا جىنسىي كېسەللىكلەر، قۇم كۆز كىيىمىنىڭ گېنرال تەنچىسىدىن يۇقۇملىنىش، ئۆتكۈر ھۆل فاكوخېرۇس قاتارلىقلارغا گىرىپتار بولۇپ، ئادەتتە ھامىلىدارلىق تاختىسى ئارقىلىق ھامىلىگە يۇقۇملانمايدۇ، ئەمما تۇغۇت يولىدا تۇغۇلغاندا يېڭى تۇغۇلغان بوۋاقلارغا يۇقۇپ، يېڭى تۇغۇلغان بوۋاقلاردا زەمبۇرۇغ خاراكتېرلىك ياكى قۇم كۆز كىيىمىنىڭ تەنچەكلىك كۆز تۈگۈن پەردىسى ياللۇغى، قۇم كۆز كىيىمىنىڭ جىسمانىي ئۆپكە ياللۇغى، كېكىردەك ئەمچەك بېشى ئۆسمىسى قاتارلىقلارنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ.
ئ13.بىخەتەرلىك قېپى جىنسىي كېسەلنىڭ ئالدىنى ئالغىلى بولامدۇ؟
بىخەتەرلىك قاپچۇقى بىر خىل فىزىكىلىق توسۇق بىلەن تەمىنلەيدۇ، ئۇچرىشىش خاراكتېرلىك ھەمراھ بولغان بەدەن ياكى قان بىلەن بىۋاستە ئۇچراشماسلىق، جىنسىي كېسەللىك ۋە ئەيدىز تارقىلىشىنىڭ خەتىرىنى ئۈنۈملۈك تۆۋەنلىتىدۇ. بىراق بىخەتەرلىك قېپى ئىشلەتمىسە ئۇنىڭ ئالدىنى ئېلىش ئۈنۈمىنى زور دەرىجىدە تۆۋەنلىتىدۇ، كىلىنىكىدا دائىم جىنسىي كېسەللەر بىخەتەرلىك قېپى ئىشلىتىلگەنلىكىنى بايان قىلىپ، تەپسىلىي سوراپ، ئەسلىدە بەزىدە ئىشلەتمەي، بەزىدە ئىشلەتمەيدۇ، ھەتتا تېيىلىپ كېتىش، يېرىلىپ كېتىش، بەزىلىرى ئۇرۇق سېلىشتىن بۇرۇن تاقىۋالىدۇ، بۇ توغرا بولمىغان ئۇسۇللاردا يۇقۇملىنىش پۇرسىتى مەۋجۇت. كۆرسىتىشكە تېگىشلىك يېرى شۇكى، بەزى جىنسىي كېسەللىك قوزغىغۇچىلار زەكەر، جىنسىي يولدىن باشقا كېسەللىك زىيانغا ئۇچرىغان جايلاردىن چىقىرىۋېتىلىشى مۇمكىن، مەسىلەن، مېيسېل تارقىتىدىغان قاتتىق بەزگەك بەدەننىڭ باشقا قىسمىدا ئۆسىدۇ، ئۆتكۈر ھۆل بەزگەك، جىنسىي ئەزا قوقاقنى ئۆزى ئەملىگىلى بولىدۇ، ئېغىز بوشلۇقى قاتارلىق جايلاردىمۇ ئۆسۈشكە بولىدۇ، شۇڭا بىخەتەرلىك قاپچۇقىنىڭ قوغداش رولى بار، بىراق بەلگىلىك چەكلىمىلىك بولىدۇ. شۇڭا داۋالاش خىزمەتچىلىرى بىمارلارغا بىخەتەرلىك قاپچۇقىنى تەشۋىق قىلىشى ٪100 سۇغۇرتا ئەمەس، ئەمما ئىشلىتىش ھەر ھالدا ئىشلەتمەسلىكتىن ياخشى. شۇنىڭ بىلەن بىر ۋاقىتتا بىمارلارغا توغرا ئىشلىتىش ئۇسۇلى ۋە دىققەت قىلىشقا تېگىشلىك ئىشلارنى چۈشەندۈرۈپ، بىمارلارغا بىخەتەرلىك قېپىغا قانداق ئېرىشىدىغانلىقىنى ياكى قەيەردىن سېتىۋېلىشنى ئېيتىپ بېرىمىز.
ئ14.ئۆزىنىڭ جىنسىي كېسەلگە گىرىپتار بولغانلىقىدىن گۇمانلانسام قانداق قىلىش كېرەك؟
جەمئىيەتتە جىنسىي كېسەللەرنى بەزى ناچار ناملار بىلەن باغلىغاچقا، بەزىلەر ئۆزىنىڭ جىنسىي كېسەلگە گىرىپتار بولغاندىن كېيىن پسىخىكىلىق يۈكىنىڭ بىر قەدەر ئېغىر دەپ گۇمانلىنىپ، دوختۇرخانىغا بېرىپ تەكشۈرتۈشكە جۈرئەت قىلالماي، كوچىلارغا بېرىپ ئاستا-ئاستا دوختۇر ئىزدەپ دورا سېتىۋالغان، نەتىجىدە بىكارغا كېسەللىك ئەھۋالى، دورا، ئەگەشمە كېسەللىكلەر قاتارلىق يامان نەتىجىلەرنى پەيدا قىلىپ، ئۆمۈرلۈك ئەپسۇسلىنارلىق ئىشلارنى كەلتۈرۈپ چىقارغان. مەسىلەن، مېيزۇ زەھەرنى داۋالاش ئۈزۈل - كېسىل قايتا قوزغىلىپ قالماي، يەنە ئاخىرقى باسقۇچلۇق مېيزۇ زەھەرگە ئايلىنىدۇ. ھۆل بولۇش كېسىلى ۋە قۇم كۆز كىيىمىنىڭ گېنېرال تەنچىسى يۇقۇملىنىش مەسىلەن مۇنتىزىم بولمىغان داۋالاش، كېسەللىك ئالامەتلىرى ياخشىلانسىمۇ، كېسەللىك مىكروبلىرى يوشۇرۇنۇپ، قايتا قوزغىلىش ياكى داۋاملىق ساقايماسلىقنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ، ئەرلەردە قوشۇمچە ئۇرۇقدان ياللۇغى قاتارلىقلار كۆرۈلىدۇ، ئاياللاردا ئاستا خاراكتېرلىك تۇخۇم نەيچىسى ياللۇغى ۋە تۇغماسلىق كېسىلى قاتارلىقلارنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ. شۇڭا ئۆزىنىڭ جىنسىي كېسەلگە گىرىپتار بولغانلىقىدىن گۇمانلىنىش ئۈچۈن چوقۇم مۇنتىزىم دوختۇرخانىنىڭ تېرە جىنسىي كېسەللىكلەر بۆلۈمى، سۈيدۈك ئاجرىتىپ چىقىرىش بۆلۈمى ياكى تۇغۇت بۆلۈمىگە بېرىپ تەكشۈرتۈپ داۋالىنىشى كېرەك. ھەمدە دوختۇرغا كېسەللىك تارىخىنى ھەقىقىي ئىنكاس قىلىپ، دوختۇرغا توغرا دىئاگنوز قويۇشقا ياردەم قىلدى.
ئ15.جىنسىي كېسەلنى ئۆزى داۋالىغىلى بولامدۇ؟
نۆۋەتتە بازاردا جىنسىي كېسەللەرنى ئۆزىنى داۋالاشقا ئائىت نۇرغۇن كىتاپلار بار بولۇپ، بىمارلار رەسىمگە ئاساسەن سېلىشتۇرسا بولىدۇ، ئۆزىنى داۋالىسا بولىدۇ، ھېچكىم بىزار بولمىدى، دېدى. بۇ خىل ئۇسۇل كېڭىشىشكە ئەرزىيدۇ . بىز جىنسىي كېسەللىكلەرنىڭ پەقەت بىر نەچچە خىل بولسىمۇ، ئەمما ھەرقايسى ئەزالار سىستېمىسىنىڭ زىيانغا ئۇچرايدىغانلىقىنى، كىلىنىكىلىق ئىپادىسىنىڭ تۈرلۈك ئۆزگىرىشلەرنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدىغانلىقىنى بىلىمىز. جىنسىي كېسەللەرنى يەنە بىرلەشتۈرۈپ باشقا كېسەللىكلەر ياكى بىر نەچچە خىل جىنسىي كېسەللىكلەرنى بىرلەشتۈرۈپ يۇقۇملاندۇرغىلى بولىدۇ. بۇنىڭ ئۈچۈن دوختۇرلار تىبابەت بىلىملىرى ۋە بەلگىلىك كىلىنىكىلىق تەجرىبىلەرگە تايىنىپ، زۆرۈر بولغان تەجرىبىخانىلارنى تەكشۈرۈپ ئۇنىۋېرسال ھۆكۈم قىلىشى كېرەك. رەسىمگە قاراپ كېسەل تونۇش ئۇسۇلىغا تايىنىپ داۋالاشقا ئۇرۇنۇشقا ئۇرۇنسا قولغا كەلتۈرگىلى بولمايدۇ، ھەتتا بىمارنى خاتا چۈشىنىپ، كېسەللىك ئەھۋالىنى خاتا چۈشىنىپ، ناچار ئاقىۋەت كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ.
ئىلگىرى جىنسىي كېسەللىكلەر جىنسىي ھەرىكەت ئارقىلىق تارقالغان كېسەللىكنى كۆرسىتىدۇ ، مەسىلەن سىفلىس ۋىرۇسى ، ھۆل كېسىلى ، يۇمشاق گادا، جىنسىي كېسەللىك خاراكتېرلىك لىمفا گۆشى ئىششىقى ، ئۇلار " كىلاسسىك كېسەل " دەپ ئاتالغان . 20-ئەسىرنىڭ 70-يىللىرىدىن كېيىن، جىنسىي ھەرىكىتىگە مۇناسىۋەتلىك كېسەللىكلەرنى جىنسىي تارقىلىشچان كېسەللىك دەپ ئاتايدۇ، بۇ جەمەتنى ئەسلىدىكى 4 ئەزادىن 20 دىن ئارتۇققا كېڭەيتىپ، زەمبۇرۇغسىز سۈيدۈك يولى ياللۇغى، جىنسىي ئەزا قوقاق، ئۆتكۈر ھۆل بەزگەك، نېئۇر باكتېرىيەلىك جىنسىي يول ياللۇغى، تېمىت قۇرۇت خاراكتېرلىك جىنسىي يول ياللۇغى، باكتېرىيەلىك جىنسىي يول كېسەللىكى، جىنسىي پىت كېسىلى، جىگەر تىپىدىكى جىگەر ياللۇغى ۋە ئەيدىز كېسەللىكى قاتارلىقلارنى كۆپەيتتى. ئېلىمىز نۆۋەتتە تۆۋەندىكى بەش خىل كۆپ كۆرۈلىدىغان ھەم زىيىنى چوڭ جىنسىي تارقىلىشچان كېسەللىكلەرنى نۇقتىلىق ئالدىنى ئېلىش ۋە تىزگىنلەش كېسەللىكى قاتارىغا كىرگۈزۈلدى: سىفلىس ۋىرۇسى، ھۆل كىسىلى، كۆپىيىش يولى قۇم كۆزلۈك كىيىمنىڭ گېنېرال تەنچىسىدىن يۇقۇملىنىش، جىنسىي ئەزا قوقاق، ئۆتكۈر ھۆل فاكوخېرۇس.
ئ2. جىنسىي تارقىلىشچان كېسەللىكنىڭ زىيىنى نېمە؟
ئ(1) شەخسكە زىيان يەتكۈزىدۇ: جىنسىي كېسەلنىڭ شەخسكە بولغان زىيىنى ناھايىتى چوڭ، ئۇ سالامەتلىككە تەسىر كۆرسىتىدۇ، مەسىلەن ۋاقتىدا داۋالانمىسا، تەلتۆكۈس بولمىسا تۈرلۈك ئەگەشمە كېسەللىكلەر، قالدۇق كېسەللىكلەرنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ. ئەگەر ئاخىرقى باسقۇچلۇق سىفلىس نېرۋا، يۈرەك قان تومۇرلىرى ۋە سۆڭەك زىيىنىنى كەلتۈرۈپ چىقى ھۆل بولۇش كېسىلى، زەمبۇرۇغسىز سۈيدۈك يولى (بالىياتقۇ بوينى) ياللۇغى تەلتۆكۈس ساقايمايدۇ، ئەرلەر قوشۇمچە ئۇرۇقدان ياللۇغى، ئۇرۇقدان ياللۇغى، مەزى بېزى ياللۇغىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ، ئاياللار بالىياتقۇ ئىچكى پەردە ياللۇغى، داس بوشلۇقى ياللۇغى، تۇخۇم نەيچىسى ياللۇغى، تۇخۇم نەيچىسى توسۇلۇپ قېلىشنى كەلتۈرۈپ چىقىرىپ، غەيرى ئورۇندا بوغاز بولۇش( بالىياتقۇ سىرتىدا ھامىلدار بولۇش) ھەتتا بويىدىن ئاجراپ كېتىش قاتارلىقلارنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ. بۇنىڭدىن باشقا، جىنسىي كېسەللەرنىڭ بىمارنىڭ پىسخىكىسىغا بولغان يارىسى بىر قەدەر چوڭ، بولۇپمۇ ئائىلە، جەمئىيەتتىكى ھەرقايسى تەرەپلەرنىڭ بېسىمى، كەمسىتىش، قورقۇتۇشىغا ئۇچرىغاندىن كېيىن، ئېغىر پسىخىكىلىق يۈك پەيدا بولۇپ، نورمال خىزمەت، تۇرمۇشقا تەسىر يەتكۈزۈشى ھەتتا كىشىلەرنىڭ تۇرمۇش ئىشەنچىسىنى يوقىتىشى مۇمكىن.
ئ(2) ئائىلىگە زىيان يەتكۈزىدۇ: جىنسىي كېسەللىكلەر ناھايىتى ئاسانلا جۆرىسىگە يۇقۇپ قالدۇ . بۇلغانغان تۇرمۇش بۇيۇملىرى يەنە ئائىلىسىدىكىلەرگە يۇقۇپ، جىنسىي كېسەلنىڭ ئائىلىدە تارقىلىشىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ. بۇنىڭ بىلەن ئائىلە ۋەقەسى، ئەر-خوتۇننىڭ ئىناق بولماسلىقى ھەتتا نىكاھ كىرىزىسى كېلىپ چىقىدۇ.
ئ(3) كېيىنكى ئەۋلادلارغا زىيان يەتكۈزۈش: كېسەل بولۇپ قالغان ئانا جىنسىي كېسەللىك قوزغىغۇچى تەنچىسىنى ھامىلىگە ياكى بوۋاقلارغا يۇقتۇرۇپ قۇيىدۇ. ھامىلدار ئايال سىفلىس زەھەرگە گىرىپتار بولىسا، سىفلىس زەھەرلىك بۇرمىسىمان تەنچىسى ھامىلىگە يۇقۇملىنىدۇ، بويىدىن ئاجراپ كېتىش، بالدۇر تۇغۇش، ئۆلۈش، تۇغما سىفلىس پەيدا بولىدۇ. لىمونت باكتېرىيەسى ئانىسىنىڭ تۇغۇت يولى ئارقىلىق يېڭى تۇغۇلغان بوۋاقنى يۇقۇملاندۇرۇپ، بوۋاقلارغا باكتېرىيەلىك كۆز ياللۇغىغا گىرىپتار بولىدۇ( "يىرىڭ كۆز قېچىش" بولۇپ قالىدۇ). قۇم كۆز كىيىمىنىڭ ئانىلى يېڭى تۇغۇلغان بوۋاقلارنىڭ كۆز بوغۇلۇپ قېلىش پەردىسى ياللۇغى ياكى ئۆپكە ياللۇغى قاتارلىق كېسەللىكلەرنى كەلتۈرۈپ چىقىرىپ، يېڭى تۇغۇلغان بوۋاقلارنىڭ ئۆلۈش نىسبىتىنى ئاشۇرۋىتىدۇ ھامىلدار ئاياللار جىنسىي ئەزا قوقاق، ئۆتكۈر ھۆل فاكوخېرۇس قاتارلىقلارمۇ ئوخشاشلا يېڭى تۇغۇلغان بوۋاقلارغا يۇقىدۇ.
ئ(4) جەمئىيەتكە زىيان يەتكۈزىدۇ: جىنسىي كېسەلنىڭ جەمئىيەتكە بولغان زىيىنىمۇ ئىنتايىن ئېغىر. جىنسىي كېسەلنىڭ تارقىلىشى ئىجتىمائىي كەيپىيات بىلەن زىچ مۇناسىۋەتلىك، پاھىشىۋازلىق قىلىش، نومۇس سېتىش، خالىغانچە جىنسىي ئۇچرىشىش، زەھەر چېكىش قاتارلىق ئەھۋاللار جىنسىي كېسەللىكنىڭ تارقىلىشىدىكى خەتەرلىك ئامىل، شۇنداقلا جەمئىيەتنىڭ خاتىرجەمسىزلىكىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدىغان يوشۇرۇن ئامىل. جىنسىي كېسەللەرنىڭ يامراپ كېتىشى بىمارلارنىڭ جىسمانىي ۋە روھىي ساغلاملىقىغا زىيان يەتكۈزۈپلا قالماي يەنە ئەمگەك ئىقتىدارىغا تەسىر يەتكۈزىدۇ، دۆلەتنىڭ ئىقتىسادى چىقىمىنى ئاشۇرۇپ، جەمئىيەتنىڭ تەرەققىياتىغا تەسىر كۆرسىتىدۇ.
ئ3. جىنسىي كېسەللىك بىلەن ئەيدىز بىر ئىشمۇ قانداق؟
جىنسىي كېسەللىكلەرنى ئۆز ئىچىگە ئالغان دائىرە بىر قەدەر كەڭ بولۇپ، جىنسىي ھەرىكەتكە مۇناسىۋەتلىك 20نەچچە خىل كېسەللىكنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ، بۇنىڭ ئىچىدە ئەيدىز كېسىلى بار. شۇنداق بولسىمۇ، ئەيدىزنىڭ زىيىنى چوڭ، ئاممىۋى سەھىيەگە بولغان تەسىرى ئېغىر بولغاچقا، بىز دائىم ئەيدىزنى ئايرىم تىزىپ چىقىمىز ھەمدە "جىنسىي كېسەللىك ئەيدىز" دەپ ئاتايمىز.
جىنسىي كېسەللىك بىلەن ئەيدىزنىڭ زىچ باغلىنىشى بار بولۇپ، ئىككىسىنىڭ تارقىلىش يوللىرى ئوخشاش بولۇپ، ھەممىسى جىنسىي ئۇچرىشىشنى ئاساسلىق يۇقۇش يولى قىلىپ ئىپادىلىنىدۇ. ئىككىسىنىڭ ئالدىنى ئېلىش تەدبىرلىرى (مەسىلەن ساغلاملىق تەربىيىسى، بىخەتەرلىك قاپچۇقى ئىشلىتىشنى ئىلگىرى سۈرۈش قاتارلىقلار)مۇ ئوخشاش. جىنسىي كېسەللىك بىلەن يۇقۇملانغاندا، ئەيدىز بىلەن يۇقۇملىنىشنىڭ خەتىرىنى ئاشۇرۇپ، تارقىلىشنى ئىلگىرى سۈرىدۇ. جىنسىي كېسەللەرنى ئۈنۈملۈك كونترول قىلىش ئەيدىز كېسەللىكىنىڭ ئالدىنى ئېلىشتىكى مۇھىم ۋاستە. ئەكسىچە، ئەيدىز ۋىرۇسى بىلەن يۇقۇملانغان جىنسىي بىمارلارنىڭ جىنسىي كېسەللىك ئالامەتلىرىنى داۋالاپ ساقايتىش تەس بولۇپ، نەتىجىدە جىنسىي كېسەل بىلەن ئەيدىزنىڭ تارقىلىشىنىڭ خەتىرىنى ئاشۇرىدۇ. بۇنىڭدىن جىنسىي كېسەللىك بىلەن ئەيدىزنىڭ زىچ مۇناسىۋەتلىك ئىكەنلىكىنى كۆرۈۋالغىلى بولىدۇ، ئەمما بۇ ئىككىسىنى ئارىلاشتۇرۇپ قويۇشقا بولمايدۇ. ئۇنىڭدىن باشقا بەزى بىمارلار ئادەتتە جىنسىي كېسەلگە گىرىپتار بولغاندا ئەيدىز كېسىلىگە ئايلىنىدۇ دەپ قارايدۇ، بۇمۇ توغرا ئەمەس.
ئ4. جىنسىي كېسەل قانداق تارقىلىدۇ؟
جىنسىي كېسەللىكلەرنىڭ تارقىلىش يوللىرى: (1) جىنسىي ھەرىكەت ئەڭ مۇھىم يول، بولۇپمۇ كۆپ جىنىسلىق ھەمراھ بولۇش، دائىم جىنسىي ھەمراھ ئالماشتۇرۇش، پاھىشىۋازلىق قىلىش، نومۇسىنى سېتىش قاتارلىقلار تېخىمۇ ئاسان يۇقۇملىنىدۇ ياكى يۇقۇملىنىدۇ. (2) ۋاسىتىلىك ئۇچرىشىش، مەسىلەن كېسەللىك قوزغىغۇچىلار ئاجرىتىپ چىقارغان سۇيۇقلۇق بىلەن ئۇچراشسا ياكى كېسەللىك قوزغىغۇچىلىرى بۇلغانغان كىيىم، سايمانلار، تەرەت ئۈسكۈنىسى، ۋاننا قاتارلىقلار بىلەن ئۇچراشسا، يۇقۇملىنىشنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ، لېكىن بۇ خىل ئەھۋال ناھايىتى ئاز ئۇچرايدۇ. (3) قان تارقىلىش، ئەيدىز بىمارلىرى ياكى ئەيدىز ۋىرۇسى بىلەن يۇقۇملانغۇچىلارنىڭ قېنى، قان مەھسۇلاتلىرىنى كىرگۈزگەن ياكى ئۇنىڭ ئىشلىتىلگەن داۋالاش ئەسۋابلىرىنى تەلتۆكۈس دېزىنفېكسىيە قىلماي تۇرۇپ باشقىلارغا ئىشلىتىلىدىغان ياكى ئورتاق ئوكۇل ئىشلىتىپ زەھەر چېكىشكە ئىشلەتكەن بولسا، يۇقۇملىنىشنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدىغانلىقىنى بىلىمىز. باشقا جىنسىي كېسەللەردە مەسىلەن دەسلەپكى باسقۇچتىكى سىفلىس ۋىرۇسى بىمارلىرىنىڭ قېنىدا كېسەللىك قوزغىغۇچىسى بار بولۇپ، ئاز ساندىكى ئەھۋاللاردا قان كىرگۈزگەندىن كېيىن يۇقۇملىنىش كۆرۈلىدۇ. (4) ئانىدىن بوۋاققا تارقىلىدۇ، مەسىلەن سىفلىس ۋىرۇسى، ھۆل كېسەللىكى، جىنسىي ئەزا قوقاق قاتارلىقلار بالىلىق تاختىسى، تۇغۇت يولى ۋە تۇغۇتتىن كېيىنكى ئېمىتىش ۋە يېقىن ئۇچرىشىش ئارقىلىق ھامىلىگە، بوۋاقلارغا يۇقۇملىنىدۇ.
ئ5.جىنسىي كېسەللىكلەر چوقۇم جىنسىي ئۇچرىشىپ باققاندىن كېيىن ئاندىن يۇقۇملىنامدۇ؟
ناتايىن. تەخمىنەن ٪5-٪10 جىنسىي كېسەل جىنسىي ئۇچرىشىشتىن باشقا يوللار ئارقىلىق يۇقۇملىنىدۇ، مەسىلەن ئانىلار ۋە بوۋاقلار ۋېرتىكال تارقىتىش، بىمارنىڭ قېنىنى كىرگۈزۈش ۋە بۇلغانغان تۇرمۇش سايمانلىرى بىلەن ئۇچرىشىش قاتارلىقلار. بىراق ئادەتتە كۈندىلىك ئۇچرىشىشلار مەسىلەن قول ئېلىشىش، قۇچاقلاش، بىللە تاماق يېيىش قاتارلىقلار يۇقۇملانمايدۇ.
ئ6. سۆيۈشسە جىنسىي كېسەلگە گىرىپتار بولۇپ قالامدۇ؟
بۇ ئىككى تەرەپنىڭ جىنسىي كېسىلى، سۆيۈشۈشنىڭ چوڭقۇر تېيىزلىقى، كۈچلۈكلۈك دەرىجىسى، ئىككى تەرەپنىڭ ئېغىز بوشلۇقىدا بۇزۇلۇش بار-يوقلۇقىغا باغلىق. ھازىر ئادەتتە ئىجتىمائىي ئالاقە تىپىدىكى تېيىز سۆيۈشۈش بىخەتەر، ئۇزۇن مۇددەت چوڭقۇر سۆيۈشۈش ۋە چىش چوتكىلىغاندىن كېيىن سۆيۈشۈش بولۇپمۇ ئېغىز بوشلۇقى شىللىق پەردىسى ياللۇغلىنىپ قالغاندا، بىخەتەر قىلمىش دەپ قارىغىلى بولمايدۇ، بەلگىلىك يۇقۇملىنىش خەۋپى بار دەپ قارىغىلى بولمايدۇ. بەزىلەر 45 جۈپ ئەر-خوتۇننى سىناق قىلىپ، يۇقارقى پائالىيەتلەر بارلىقىنى بايقىغاندىن كېيىن، ئېغىز بوشلۇقىدىن قان چىقىپ كېتىش ئەھۋالى كۆرۈلگەن. ئاغزاكى يۇقۇملۇق جىنسىي كېسەللىكلەر بولۇشى مۇمكىن ( ئەيدىز كېسىلىنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ ).
ئ7. سىرتتا مېھمانخانىدا تۇرسا جىنسىي كېسەلگە گىرىپتار بولۇپ قالامدۇ؟
بەزىلەر سىرتتا مېھمانخانىدا ئولتۇرسا تەرەت قاچىسى، كىرلىك، لۆڭگە قاتارلىق دېزىنفېكسىيەنىڭ قاتتىق بولماسلىقى سەۋەبىدىن جىنسىي كېسەللەر بىلەن يۇقۇملىنىپ قېلىشىدىن ئەنسىرەيدۇ. بەزى جىنسىي كېسەللىكلەر ھەقىقەتەن بۇ يوللار ئارقىلىق يۇقۇملىنىشى مۇمكىن. مېيسېل بۇرمىسىمان تەنچىسى نەم لۆڭگە ۋە بۇيۇملاردا نەچچە سائەت ياشىيالايدۇ، شارسىمان باكتېرىيە نەم لۆڭگە، كىيىم-كېچەكلەردە 10سائەتتىن 24سائەتكىچە ياشىيالايدۇ، تەرەت قىلغۇچتا نەچچە سائەت ياشىيالايدۇ. شۇڭا تەرەت قىلغۇچ، لۆڭگە قاتارلىق ئەمدىلا جىنسىي كېسەللەر تەرىپىدىن ئىشلىتىلگەن بولسا، بىمارنىڭ كېسەللىك قوزغىغۇچىسى بولغان سۈيدۈك، ئاجرىتىپ چىقىرىلغان ماددىلار قاتارلىقلار بۇ بۇيۇملارنى بۇلغىسا، ساغلام كىشىلەر داۋاملىق ئىشلەتسە، ۋاستىلىك يۇقۇملىنىشى مۇمكىن. بىراق، بۇ خىل يۇقۇملىنىش پۇرسىتى قانداقلا بولمىسۇن ناھايىتى ئاز ئۇچرايدۇ. ھازىرقى مۇنتىزىم مېھمانخانىلارنىڭ مۇناسىپ دېزىنفېكسىيە تەدبىرلىرى بار،شۇڭا بەك ئەنسىرەشنىڭ ھاجىتى يوق بىراق غەيرىي مۇنتىزىم مېھمانخانا بولغاندا، دېزىنفېكسىيە قىلىش تەدبىرى قاتتىق بولمىسا ياكى ئاممىۋى ھاجەتخانىنىڭ تەرەت قاچىسىنى ئىشلەتكەندە، ھۇشيارلىقنى ئۆستۈرۈپ، زۆرۈر بولغان ئالدىنى ئېلىش تەدبىرلىرىنى قوللىنىش كېرەك، مەسىلەن، ئىمكانقەدەر زوڭزىيىپ ئولتۇرۇش شەكلىدىكى تەرەت ئۈسكۈنىسىنى ئىشلىتىش ئەگەر تەرەت قاچىسىنىلا ئىشلەتسە، ئالدى بىلەن تەرەت تۇڭىغا بىر تال قەغەز سېلىپ، كېيىن تاشلىۋېتىش باشقىلار ئىشلەتكەن لۆڭگە، ۋاننا قاتارلىقلارنى ئىشلەتمەسلىك كېرەك.
ئ8. قان سېلىش جىنسىي كېسەلگە گىرىپتار بولامدۇ؟
بىز بۇرۇن كىلىنىكىدا ئايرىم قان سالغاندىن كېيىن سىفلىس ۋىروسى پەيدا بولغان بىمارلارغا يولۇققان. جىنسىي كېسەللىك قوزغاتقۇچىدىن بۇلغانغان قان، قان بۇيۇملىرى، شىپرىسنى ئىشلەتكەندە يۇقۇملىنىش ئېھتىماللىقى بار. ھازىر داۋالاشتا ئىشلىتىلىدىغان قان قاتتىق تەكشۈرۈش تەلەپ قىلىنىدۇ، بۇلار سىفلىس، ئەيدىز كېسىلى، ب تىپلىق جىگەر ياللۇغى، يى تىپلىق جىگەر ياللۇغى قاتارلىقلارنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ. خالىسانە قان تەقدىم قىلىشنى تەشەببۇس قىلىپ، قان يولى ئارقىلىق جىنسىي كېسەللىكلەرنى تارقىتىش پۇرسىتى زور دەرىجىدە ئازايتىلىدۇ. شۇنىمۇ كۆرۈش كېرەككى ، نۆۋەتتە ئاز ساندىكى داۋالاش ئورۇنلىرىدا قانۇنسىز قان ئېلىش پونكىتىنىڭ قان ئېلىش ، قاننى قاتتىق تەكشۈرمەسلىك قاتارلىق مەسىلىلەرنىڭ بارلىقىنى كۆرۈۋېلىش كېرەك . شۇڭا، قان سېلىشتا يۇقۇملىنىش خاراكتېرلىك كېسەللىكلەرنىڭ ئالدىنى ئالغاندا، شەخسنىڭ قىلالايدىغىنى قان سېلىشنى ئىمكانقەدەر ئازايتىش، ئەگەر چوقۇم قان سېلىش كېرەك بولسا، قاننىڭ سىفلىس، ئەيدىز قاتارلىقلارنى قاتتىق تەكشۈرۈتكەنلىكىنى جەزىملەشتۈرۈش كېرەك.
ئ9. جىنسىي كېسەلنى داۋالاپ ساقايتقىلى بولامدۇ؟
جىنسىي كېسەللىكلەرنىڭ ھەر خىللىرى بار، بەزىلىرىنى داۋالاش ئاسان، بەزىلىرىنى داۋالاپ ساقايتقىلى بولمايدۇ. ئادەتتە بىز باكتېرىيە، كىيىملىك قوۋۇرغا، تارگان تەنچىسى، بۇرمىسىمان تەنچىسى قاتارلىق كېسەللىك قوزغىغۇچىلار كەلتۈرۈپ چىقارغان جىنسىي كېسەللىكلەرنى داۋالاپ ساقايتقىلى بولىدىغان جىنسىي كېسەللىك دەپ ئاتىلىمىز، مەسىلەن ھۆل بولۇپ كېتىش كېسىلى، زەمبۇرۇغسىز سۈيدۈك يولى ياللۇغى، سىفلىس زەھىرى( دەسلەپكى مەزگىلدىكى سىفلىس) ، يۇمشاق ئاستى ئەسۋەسى قاتارلىقلار. بۇ جىنسىي كېسەللەرنى مۇۋاپىق ئانتىبىئوتىك بىلەن داۋالىغاندا، ھەممىسى كىلىنىكىلىق ۋە كېسەللىك مەنبەسى ئىلمىدا ساقايتقىلى بولىدۇ.
بىز يەنە بىر خىل ۋىروس كەلتۈرۈپ چىقارغان جىنسىي كېسەللەرنى داۋالاپ ساقايتقىلى بولمايدىغان جىنسىي كېسەل دەپ ئاتايمىز، مەسىلەن جىنسىي ئەزا قوقاق، ئۆتكۈر ھۆل فاكوخېرۇس. لېكىن بۇ يەردە ئېيتىلغان " داۋالاپ ساقايتقىلى بولمايدۇ " دىگىنىمىز كېسەللىك مەنبەسى ئىلمىدا ساقايتقىلى بولمايدۇ ، بۇ كېسەللەرنى داۋالاش ئارقىلىق كىلىنىكىلىق داۋالاپ ساقايتقىلى بولىدۇ . نۆۋەتتىكى ۋىروسقا قارشى دورىلار بۇ جىنسىي كېسەللەرنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدىغان ۋىرۇسقا ئادەتتە پەقەت تىزگىنلەش رولىنى ئوينايدۇ، شۇڭا بۇ جىنسىي كېسەللەر بىلەن يۇقۇملانغاندىن كېيىن، گەرچە كىلىنىكىلىق داۋالاپ ساقايتقىلى بولسىمۇ، لېكىن ۋىرۇس يەنىلا ئادەم بەدىنىگە يوشۇرۇنۇپ قېلىشى مۇمكىن، مانا بۇ قىسمەن بىمارلارنىڭ جىنسىي ئەزا قوقاق ياكى ئۆتكۈر ھۆل فاكوخېرۇسنىڭ ئاسان قوزغىلىشىنىڭ سەۋەبى. بىراق ئادەم بەدىنى بۇ ۋىرۇسلارغا تەدرىجىي كۈچلۈك ئىممۇنىتېت ئىقتىدارىنى پەيدا قىلىپ، ۋىرۇسقا چەك قويۇش رولىنى ئويناپ ئادەم بەدىنىگە زىيان يەتكۈزمەيدۇ.
ئ10.جىنسىي كېسەلگە گىرىپتار بولغان ھامىلدار ئاياللار بويىدىن ئاجراش ياكى قورساقنى يېرىپ تۇغۇش ئوپېراتسىيەسى قىلدۇرامدۇ؟
بەزى ھامىلدار ئاياللار ئۆزىنىڭ جىنسىي كېسىلى بارلىقىنى بايقىغاندىن كېيىن، ھامىلدارلىقدىن توختىتىش ياكى قورساقنى يېرىپ تۇغۇشنى توختىتىشنى تەلەپ قىلىدۇ، بۇ ئەھۋالغا ئاساسەن بەلگىلىشى كېرەك، جىنسىي كېسەلگە گىرىپتار بولغان بارلىق ھامىلدار ئاياللار چوقۇم بۇنداق قىلىشى ناتايىن. مەسىلەن، ھامىلدار ئاياللار دەسلەپكى باسقۇچتىكى سىفلىس زەھەرگە گىرىپتار بولغاندا، پېنىتسىللىننى ۋاقتىدا، مۇنتىزىم داۋالاش ئارقىلىق تۇغۇلغان بوۋاقلارنىڭ ھەممىسى ئاساسەن ساغلام بولىدۇ. تۇغۇتلۇق ئايال ئۆتكۈر ھۆل فاكوخېرۇسقا گىرىپتار بولسا، تۇغۇتقا تەسىر كۆرسەتمىسە قورساقنى يېرىپ تۇغۇتنىڭ ھاجىتى يوق. ئۆتكۈر ھۆل فاكوخېرۇس تۇغۇت يولى توسۇلۇپ قېلىش ياكى جىنسىي يولدا تۇغۇش قاناشنى كەلتۈرۈپ چىقىرىش ئېھتىماللىقى بار چاغدىلا ئاندىن قارار قىلىنىدۇ. ئۇنىڭدىن باشقا، ھۆل بولۇپ قالغان ياكى ساركوپېنت تەنچىسىدىن يۇقۇملانغان بەزى ھامىلدار ئاياللار ئادەم ئېقىش ياكى تۇغۇت كەلتۈرۈشنى تەلەپ قىلىدۇ، بۇ كېسەللىك باكتېرىيەلىرى ئاساسلىقى بالىياتقۇ بوينى نەيچىسىدە يۇقۇملىنىپ قالغاچقا، ئادەم ئېقىمى مەشغۇلات قىلغاندا بالىياتقۇ بوشلۇقىغا ئېلىپ كىرىپ، بالىياتقۇ ئىچىدىكى يۇقۇملىنىشنى كەلتۈرۈپ چىقىرىشى مۇمكىن. شۇڭا يۇقۇملانغۇچىلارنى تەلتۆكۈس داۋالاپ ساقايتقاندىن كېيىن ئاندىن ئادەم ئالدۇرۇش ئوپېراتسىيەسى قىلغىلى بولىدۇ.
ئ11.جىنسىي كېسەلگە گىرىپتار بولغاندا تۇغماسلىقنى كەلتۈرۈپ چىقىرامدۇ؟
تۇغماسلىق جىنسىي كېسەللىكنىڭ ئاساسلىق زىيىنىنىڭ بىرى. تۇغۇت يېشىدىكى ئاياللار ھۈرسىمان باكتېرىيە، قۇم كۆز كىيىمنىڭ جىسىم قاتارلىق كېسەللىك قوزغىغۇچىسى يۇقۇملانغاندىن كېيىن، كۆپ ساندىكى كىشىلەردە ھېچقانداق ئاڭلىق كېسەللىك ئالامەتلىرى يوق ياكى پەقەت ئاق لېنتا كۆپىيىش، مۇئەننەس قىچىشىش قاتارلىق ئالاھىدە بولمىغان ئالامەتلەرلا بار، ئۇلار ئۆزىنىڭ جىنسىي كېسەللىك بىلەن يۇقۇملانغانلىقىنى بىلمەيدۇ. بۇ چاغدا بالىياتقۇ بوينى قىسمىدىكى كېسەللىك مەنبەسى باكتېرىيەلىرى يۇقىرىغا تاجاۋۇز قىلىپ، بالىياتقۇ ئىچكى پەردە ياللۇغى، تۇخۇم نەيچىسى ياللۇغى، داس بوشلۇقى قورساق پەردىسى ياللۇغى قاتارلىق داس بوشلۇقى ياللۇغى كېسەللىكلىرىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ. ياللۇغنىڭ ئاقىۋىتى تۇخۇم نەيچىسى توسۇلۇپ قېلىش، يېپىشىش ۋە سۇ يىغىلىپ قېلىشتىن ئىبارەت بولۇپ، بۇنداق بولغاندا تۇخۇم نەيچىسىنى تۇخۇم يۆتكەشكە بولمايدۇ، بۇنىڭ بىلەن تۇغماسلىقنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ ياكى ئۇرۇقلانغان تۇخۇمنى بالىياتقۇغا ئاپىرىپ بېرىشكە بولمايدۇ، غەيرى ئورۇندا بوغازلىق ( بالىياتقۇ سىرتىدا ھامىلدار بولۇش)نى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ. ئەرلەر زەمبۇرۇغ خاراكتېرلىك ياكى غەيرىي سۈيدۈك يولى ياللۇغىغا گىرىپتار بولغان بولۇپ، ئەگەر ۋاقتىدا داۋالانمىسا، ئاز ساندىكى بىمارلار سۈيدۈك يولى تارىيىپ، سۈيدۈك يولى تار بولۇپ قېلىشنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ، يەنە قوشۇمچە ئۇرۇقدان ياللۇغى، ئۇرۇق خالتىسى ياللۇغىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ، بۇ ئورۇنلاردىكى ياللۇغ ئۇرۇقنىڭ ساقلىنىشى، ھايات قېلىشى ۋە توشۇلىشىغا تەسىر يەتكۈزۈپ، ئاخىرىدا تۇغماسلىقنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ.
ئ12.ھامىلىدار ئاياللار جىنسىي كېسەلگە گىرىپتار بولۇپ قالسا ھامىلىگە يۇقۇملىنامدۇ؟
ھامىلدار ئايال مەلۇم جىنسىي كېسەلگە گىرىپتار بولغاندا، ھامىلىگە يۇقۇملانسا بولىدۇ. سېرىك زەھىرى ئەڭ تىپىك مىسال. ھامىلدار ئاياللار ئەگەر دەسلەپكى باسقۇچتىكى سېركۇليۇز بىلەن يۇقۇملانغان ھەم داۋالانمىسا، ھامىلىگە ٪100 دېگۈدەك تەسىر كۆرسىتىدۇ، بۇنىڭ يېرىمى ھامىلىدار ئايال بالدۇر تۇغۇلغان ياكى يېڭى تۇغۇلغان بوۋاقنىڭ قورشاۋدا ئۆلۈپ كېتىدۇ، ئۇنىڭدىن باشقا يېرىم ھامىلدار ئاياللار ھامىلىدار ئاياللار تۇغۇت تاختىسى ئارقىلىق يېڭى تۇغۇلغان بوۋاقلارغا يۇقۇملانغان. ھامىلدار ئاياللار ئەگەر ئاخىرقى باسقۇچتىكى سېركۇل زەھەرگە گىرىپتار بولسا، ٪10 بوۋاقتا سېمفۇرسىمان زەھەر پەيدا بولىدۇ ھامىلىگە زىيانلىق يەنە بىر خىل جىنسىي كېسەللىك بولسا جىنسىي ئەزا قوقاق. ئەگەر ھامىلىدار ئايال بىرلەمچى جىنسىي ئەزا قوقاققا گىرىپتار بولسا، ئۈچتىن بىر قىسىمدىن يېرىمغىچە ھامىلىنىڭ تەسىرىگە ئۇچراپ، بويىدىن ئاجراپ كېتىش، بالىياتقۇ ئىچىدىكى يېتىلىشى ئاستا، بالدۇر تۇغۇش، تۆۋەن تۇغۇلغان بەدەن ئېغىرلىقى ۋە يېڭى تۇغۇلغان بوۋاقلارنىڭ تۇغما قوقاق، تۇغما غەلىتە بولۇپ قېلىشى ھەتتا ھامىلىنىڭ ئۆلۈشىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ. ھامىلدار ئاياللار قايتا قوزغىلىدىغان جىنسىي ئەزا قوقاققا گىرىپتار بولۇپ، تەخمىنەن ٪5 ھامىلىنىڭ تەسىرىگە ئۇچرايدۇ. ھامىلدار ئاياللار باشقا جىنسىي كېسەللىكلەر، قۇم كۆز كىيىمىنىڭ گېنرال تەنچىسىدىن يۇقۇملىنىش، ئۆتكۈر ھۆل فاكوخېرۇس قاتارلىقلارغا گىرىپتار بولۇپ، ئادەتتە ھامىلىدارلىق تاختىسى ئارقىلىق ھامىلىگە يۇقۇملانمايدۇ، ئەمما تۇغۇت يولىدا تۇغۇلغاندا يېڭى تۇغۇلغان بوۋاقلارغا يۇقۇپ، يېڭى تۇغۇلغان بوۋاقلاردا زەمبۇرۇغ خاراكتېرلىك ياكى قۇم كۆز كىيىمىنىڭ تەنچەكلىك كۆز تۈگۈن پەردىسى ياللۇغى، قۇم كۆز كىيىمىنىڭ جىسمانىي ئۆپكە ياللۇغى، كېكىردەك ئەمچەك بېشى ئۆسمىسى قاتارلىقلارنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ.
ئ13.بىخەتەرلىك قېپى جىنسىي كېسەلنىڭ ئالدىنى ئالغىلى بولامدۇ؟
بىخەتەرلىك قاپچۇقى بىر خىل فىزىكىلىق توسۇق بىلەن تەمىنلەيدۇ، ئۇچرىشىش خاراكتېرلىك ھەمراھ بولغان بەدەن ياكى قان بىلەن بىۋاستە ئۇچراشماسلىق، جىنسىي كېسەللىك ۋە ئەيدىز تارقىلىشىنىڭ خەتىرىنى ئۈنۈملۈك تۆۋەنلىتىدۇ. بىراق بىخەتەرلىك قېپى ئىشلەتمىسە ئۇنىڭ ئالدىنى ئېلىش ئۈنۈمىنى زور دەرىجىدە تۆۋەنلىتىدۇ، كىلىنىكىدا دائىم جىنسىي كېسەللەر بىخەتەرلىك قېپى ئىشلىتىلگەنلىكىنى بايان قىلىپ، تەپسىلىي سوراپ، ئەسلىدە بەزىدە ئىشلەتمەي، بەزىدە ئىشلەتمەيدۇ، ھەتتا تېيىلىپ كېتىش، يېرىلىپ كېتىش، بەزىلىرى ئۇرۇق سېلىشتىن بۇرۇن تاقىۋالىدۇ، بۇ توغرا بولمىغان ئۇسۇللاردا يۇقۇملىنىش پۇرسىتى مەۋجۇت. كۆرسىتىشكە تېگىشلىك يېرى شۇكى، بەزى جىنسىي كېسەللىك قوزغىغۇچىلار زەكەر، جىنسىي يولدىن باشقا كېسەللىك زىيانغا ئۇچرىغان جايلاردىن چىقىرىۋېتىلىشى مۇمكىن، مەسىلەن، مېيسېل تارقىتىدىغان قاتتىق بەزگەك بەدەننىڭ باشقا قىسمىدا ئۆسىدۇ، ئۆتكۈر ھۆل بەزگەك، جىنسىي ئەزا قوقاقنى ئۆزى ئەملىگىلى بولىدۇ، ئېغىز بوشلۇقى قاتارلىق جايلاردىمۇ ئۆسۈشكە بولىدۇ، شۇڭا بىخەتەرلىك قاپچۇقىنىڭ قوغداش رولى بار، بىراق بەلگىلىك چەكلىمىلىك بولىدۇ. شۇڭا داۋالاش خىزمەتچىلىرى بىمارلارغا بىخەتەرلىك قاپچۇقىنى تەشۋىق قىلىشى ٪100 سۇغۇرتا ئەمەس، ئەمما ئىشلىتىش ھەر ھالدا ئىشلەتمەسلىكتىن ياخشى. شۇنىڭ بىلەن بىر ۋاقىتتا بىمارلارغا توغرا ئىشلىتىش ئۇسۇلى ۋە دىققەت قىلىشقا تېگىشلىك ئىشلارنى چۈشەندۈرۈپ، بىمارلارغا بىخەتەرلىك قېپىغا قانداق ئېرىشىدىغانلىقىنى ياكى قەيەردىن سېتىۋېلىشنى ئېيتىپ بېرىمىز.
ئ14.ئۆزىنىڭ جىنسىي كېسەلگە گىرىپتار بولغانلىقىدىن گۇمانلانسام قانداق قىلىش كېرەك؟
جەمئىيەتتە جىنسىي كېسەللەرنى بەزى ناچار ناملار بىلەن باغلىغاچقا، بەزىلەر ئۆزىنىڭ جىنسىي كېسەلگە گىرىپتار بولغاندىن كېيىن پسىخىكىلىق يۈكىنىڭ بىر قەدەر ئېغىر دەپ گۇمانلىنىپ، دوختۇرخانىغا بېرىپ تەكشۈرتۈشكە جۈرئەت قىلالماي، كوچىلارغا بېرىپ ئاستا-ئاستا دوختۇر ئىزدەپ دورا سېتىۋالغان، نەتىجىدە بىكارغا كېسەللىك ئەھۋالى، دورا، ئەگەشمە كېسەللىكلەر قاتارلىق يامان نەتىجىلەرنى پەيدا قىلىپ، ئۆمۈرلۈك ئەپسۇسلىنارلىق ئىشلارنى كەلتۈرۈپ چىقارغان. مەسىلەن، مېيزۇ زەھەرنى داۋالاش ئۈزۈل - كېسىل قايتا قوزغىلىپ قالماي، يەنە ئاخىرقى باسقۇچلۇق مېيزۇ زەھەرگە ئايلىنىدۇ. ھۆل بولۇش كېسىلى ۋە قۇم كۆز كىيىمىنىڭ گېنېرال تەنچىسى يۇقۇملىنىش مەسىلەن مۇنتىزىم بولمىغان داۋالاش، كېسەللىك ئالامەتلىرى ياخشىلانسىمۇ، كېسەللىك مىكروبلىرى يوشۇرۇنۇپ، قايتا قوزغىلىش ياكى داۋاملىق ساقايماسلىقنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ، ئەرلەردە قوشۇمچە ئۇرۇقدان ياللۇغى قاتارلىقلار كۆرۈلىدۇ، ئاياللاردا ئاستا خاراكتېرلىك تۇخۇم نەيچىسى ياللۇغى ۋە تۇغماسلىق كېسىلى قاتارلىقلارنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ. شۇڭا ئۆزىنىڭ جىنسىي كېسەلگە گىرىپتار بولغانلىقىدىن گۇمانلىنىش ئۈچۈن چوقۇم مۇنتىزىم دوختۇرخانىنىڭ تېرە جىنسىي كېسەللىكلەر بۆلۈمى، سۈيدۈك ئاجرىتىپ چىقىرىش بۆلۈمى ياكى تۇغۇت بۆلۈمىگە بېرىپ تەكشۈرتۈپ داۋالىنىشى كېرەك. ھەمدە دوختۇرغا كېسەللىك تارىخىنى ھەقىقىي ئىنكاس قىلىپ، دوختۇرغا توغرا دىئاگنوز قويۇشقا ياردەم قىلدى.
ئ15.جىنسىي كېسەلنى ئۆزى داۋالىغىلى بولامدۇ؟
نۆۋەتتە بازاردا جىنسىي كېسەللەرنى ئۆزىنى داۋالاشقا ئائىت نۇرغۇن كىتاپلار بار بولۇپ، بىمارلار رەسىمگە ئاساسەن سېلىشتۇرسا بولىدۇ، ئۆزىنى داۋالىسا بولىدۇ، ھېچكىم بىزار بولمىدى، دېدى. بۇ خىل ئۇسۇل كېڭىشىشكە ئەرزىيدۇ . بىز جىنسىي كېسەللىكلەرنىڭ پەقەت بىر نەچچە خىل بولسىمۇ، ئەمما ھەرقايسى ئەزالار سىستېمىسىنىڭ زىيانغا ئۇچرايدىغانلىقىنى، كىلىنىكىلىق ئىپادىسىنىڭ تۈرلۈك ئۆزگىرىشلەرنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدىغانلىقىنى بىلىمىز. جىنسىي كېسەللەرنى يەنە بىرلەشتۈرۈپ باشقا كېسەللىكلەر ياكى بىر نەچچە خىل جىنسىي كېسەللىكلەرنى بىرلەشتۈرۈپ يۇقۇملاندۇرغىلى بولىدۇ. بۇنىڭ ئۈچۈن دوختۇرلار تىبابەت بىلىملىرى ۋە بەلگىلىك كىلىنىكىلىق تەجرىبىلەرگە تايىنىپ، زۆرۈر بولغان تەجرىبىخانىلارنى تەكشۈرۈپ ئۇنىۋېرسال ھۆكۈم قىلىشى كېرەك. رەسىمگە قاراپ كېسەل تونۇش ئۇسۇلىغا تايىنىپ داۋالاشقا ئۇرۇنۇشقا ئۇرۇنسا قولغا كەلتۈرگىلى بولمايدۇ، ھەتتا بىمارنى خاتا چۈشىنىپ، كېسەللىك ئەھۋالىنى خاتا چۈشىنىپ، ناچار ئاقىۋەت كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ.
