ئەيدىزئىنسانلارنىڭ ئىممۇنىتېت كەمتۈكلۈك ۋىرۇسى يۇقۇملىنىشىدىن كېلىپ چىققان سوزۇلما خارەكتىرلىك يۇقۇملۇق كېسەل بولۇپ، ئۇ ئاساسلىقى ئادەم بەدىنىنىڭ ئىممۇنىتېت سىستېمىسىنى بۇزۇپ، بىمارنىڭ كېسەلگە قارشى تۇرۇش ئىقتىدارىنى تەدرىجىي يوقىتىپ، ئاخىرىدا ئېغىر يۇقۇملىنىش ياكى ئۆسمە سەۋەبىدىن ئۆلۈشى مۇمكىن. ئۇنىڭ تارقىلىش يوللىرىدا ئوخشاش جىنىسلىق تارقىتىش، يات جىنىسلاردا تارقىلىش، قان سېلىش/ قان مەھسۇلاتلىرى، ئانىلار-بوۋاقلار تارقىلىشتىن ئىبارەت. شۇڭا بىز ئەيدىزنى دەسلەپكى باسقۇچتا تەكشۈرۈش ئېڭىمىزنى كۈچەيتىپ، تەشەببۇسكارلىق بىلەن تەكشۈرۈشىمىز كېرەك.
ئىككىنجى،قايسى كىشىلەر تەكشۈرۈش ئېڭىنى كۈچەيتىپ، تەشەببۇسكارلىق بىلەن ئەيدىزنى تەكشۈرۈش ئۈستىدە ئىزدىنىشى كېرەك؟
ن(1) خەتەرلىك قىلمىش يەنى قوغداش تەدبىرى بولمىغان ئەرلەرنىڭ ئوخشاش جىنسلىق قىلمىشى، قوغداش تەدبىرى بولمىغان يات جىنىسلىق قىلمىشلىرى، ناتونۇش كىشىلەر بىلەن قوغداش تەدبىرى بولمىغان جىنسىي قىلمىش، ئەيدىز بىلەن يۇقۇملانغۇچىلار بىلەن جىنسىي قىلمىش يۈز بېرىش (2) ئەيدىز بىلەن يۇقۇملانغۇچىلارنىڭ جۆرىسى (3) باشقىلار بىلەن ئورتاق يىڭنە سايمانلىرى بىلەن زەھەر چەككەن كىشىلەر (4) جىنسىي كېسەل ياكى ۋىرۇس خاراكتېرلىك جىگەر ياللۇغى بىمارلىرى.
ئۈچىنچى، بالدۇر تەكشۈرۈشنىڭ پايدىلىق تەرەپلىرى قايسىلار؟
شەخسكە نىسبەتەن ئېيتقاندا ، يۇقۇملىنىش ھالىتىنى بالدۇر بايقاپ ، ۋاقتىدا داۋالاشنى باشلىغاندا ، ھاياتلىقنى ئۈنۈملۈك ئۇزارتىپ ، ياشاش سۈپىتىنى ئۆستۈرگىلى بولىدۇ . شۇنىڭ بىلەن بىر ۋاقىتتا ئەيدىزدىن يۇقۇملىنىش ھالىتىنىڭ خەتەرلىك ھەرىكەتلەرنى ئۆزگەرتىشكە تۈرتكە بولۇپ، ئەيدىزنىڭ تارقىلىش خەۋپىنى ئازايتقىلى بولىدىغانلىقىنى بىلگىلى بولىدۇ ئاممىغا نىسبەتەن ئېيتقاندا، بالدۇر يۇقۇملىنىش ھالىتىنى پەرقلەندۈرۈشنى كېڭەيتىش ھەمدە داۋالاشنى قېلىپلاشتۇرۇش ئارقىلىق ۋىرۇسنىڭ يۈك كۆتۈرۈش سەۋىيىسىنى تۆۋەنلىتىش ئارقىلىق، ئاخىرىدا ئەيدىزنىڭ ئاممىدا تارقىلىش ئىقتىدارى تۆۋەنلىتىلدى.
تۆتىنچى، ئەيدىز كېسىلىگە گىرىپتار بولغان ئانىلاردىن بالىغا تارقىلىش دېگەن نېمە؟
ئەيدىزدىن ئانا-بالىغا يۇقۇملىنىپ، ئەيدىز ۋىرۇسى بىلەن يۇقۇملانغان ئانىلارنىڭ ھامىلىدار، تۇغۇش ياكى ئېمىتىش مەزگىلىدە ۋىرۇسنى ھامىلىگە ياكى بوۋاققا يۇقتۇرۇش جەريانىنى كۆرسىتىدۇ.
بەشىنجى، ئەيدىز كېسىلىگە گىرىپتار بولغان ئانىدىن بالىغا تارقىلىشنىڭ ئالدىنى ئېلىشتىكى تەدبىرلەر قايسىلار؟
ن(1) خەتەرلىك قىلمىشلارنى ئازايتىش، مەسىلەن كۆپ جىنىسلىق ھەمراھ بولۇش، قوغداش خاراكتېرى يوق قىلمىشلار. (2) توي تەكشۈرۈشىنى قوبۇل قىلىش، ھامىلدارلىق مەزگىل، ھامىلدار بولۇشتىن بۇرۇن سۈپەتلىك تۇغۇت ساغلاملىقىنى تەكشۈرتۈشنى پىلانلاش كېرەك. (3) ھامىلدار بولۇشتىن بۇرۇن يۇقۇملانغانلار ئاۋۋال دوختۇردىن مەسلىھەت سوراپ، ۋىروسقا قارشى داۋالاشنى قوبۇل قىلىپ، ۋىروسنىڭ مىقدارىنى ئەڭ زور دەرىجىدە تۆۋەنلىتىشى كېرەك. (4) بارلىق ھامىلىدار ئاياللار بالدۇرراق ئەيدىزنى تاللاپ تەكشۈرتۈپ، يۇقۇملىنىشقا بالدۇرراق ۋىرۇسقا قارشى داۋالىنىدۇ دەپ دىئاگنوز قويۇش، دوختۇرنىڭ كۆرسەتمىسى بويىچە زىيارەت قىلىش. (5) تۇغۇت جەريانىدا زەخمىلىنىش خاراكتېرلىك مەشغۇلات قىلىشتىن ساقلىنىش كېرەك. (6) يېڭى تۇغۇلغان بوۋاقلارنىڭ ئالدىنى ئېلىش خاراكتېرلىك قوللىنىشچانلىقى ۋىروسقا قارشى دورىلار.
