【双语】艾滋病为何“钟情”性传播
ئەيدىز كېسىلى نېمە ئۈچۈن « ۋاقىتلىق ياخشى كۆرۈش » جىنسىي تارقىلىش بولىدۇ
艾滋病为何“钟情”性传播
ئەيدىز كېسىلى نېمە ئۈچۈن « ۋاقىتلىق ياخشى كۆرۈش » جىنسىي تارقىلىش بولىدۇ
北京地坛医院主任医师 蔡晧东
日前，一则某大学城百余名学生感染艾滋病的消息震惊全国。数据显示，这些感染者主要是性传播，其中男性占绝大多数。对此有些人不明白，乙肝与艾滋病的传播途径一样，都是通过血液、性接触和母婴传播，为什么艾滋病以性传播为主，尤其有男-男性关系者更是“重灾区”，而乙肝却以母婴传播为主，性传播很少见？男-男性关系为什么容易感染艾滋病？乙型肝炎与艾滋病的传播途径虽然一样，但人体的免疫系统对这两种病毒抗原的反应是不一样的，所以，艾滋病更容易通过性接触传播。
正常成年人的免疫系统对乙肝病毒可以产生一种具有保护作用的抗体，即乙肝病毒表面抗体。感染病毒后，95%成年人的免疫系统会自动产生乙肝病毒表面抗体，将病毒清除。只有5%左右免疫功能下降者，可能发展为慢性乙肝病毒感染者。但是，婴幼儿感染乙肝病毒则不同，由于婴幼儿的免疫系统尚未发育完善，常常不能认清乙肝病毒这一入侵之敌，对乙肝病毒产生“免疫耐受”，不能产生抗体清除病毒，是乙肝病毒感染的易感人群。有研究发现，年龄越小，感染乙肝病毒后“免疫耐受”越强，越容易导致感染慢性化。所以，尽管乙肝病毒也能够通过性传播，但夫妻间传播的概率较小。更重要的是，现在已经有了安全有效的乙肝疫苗，儿童、乙肝病毒感染的高危人群都可以通过接种乙肝疫苗来预防乙型肝炎。只是乙肝病毒感染的母亲所生后代单用乙肝疫苗则仍有部分孩子被感染，还需要在出生时注射一针乙肝免疫球蛋白，使新生儿出生后立即得到抗体。高病毒复制的乙肝妈妈在怀孕晚期最好再服用几个月的抗病毒药物，降低病毒复制水平，才能有效地阻断乙肝病毒的母婴传播。
艾滋病毒感染与乙肝不同，到目前为止，尚未发现人类免疫系统能够产生清除艾滋病病毒的有效抗体，也没有能够预防艾滋病的疫苗。在献血者、孕期都严格筛查艾滋病的情况下，性传播和不安全注射就成为艾滋病毒的主要传播途径。在同性恋人群中，尤其是男-男同性恋，是艾滋病毒感染的高风险人群。有人统计，在男-男同性恋中，68%～100%为肛门-阴茎性行为(肛交)。肛门黏膜与阴道黏膜有明显的不同。阴道黏膜由复层鳞状上皮细胞组成，有较好的弹性，再加上阴道黏膜可分泌许多阴道液，不仅有润滑剂的作用，还含有一些免疫因子，可以保护阴道黏膜免受损伤。而肛门只是一个大便的排出通道，肛门和肛管表面的黏膜很薄，血管表浅，摩擦后很容易受到损伤。再加上肛门和肛管内有粪便污染，更容易导致感染。因此，几乎所有肛交的同性恋者都存在轻重不同的肛门疾病，如痔疮、肛裂、肛周疱疹、肛门乳头瘤病毒感染、肛门癌等。所以，艾滋病更容易在男-男同性恋中传播。
ئەيدىز كېسىلى نېمە ئۈچۈن « ۋاقىتلىق ياخشى كۆرۈش » جىنسىي تارقىلىش بولىدۇ
ئەيدىز كېسىلى نېمە ئۈچۈن « ۋاقىتلىق ياخشى كۆرۈش » جىنسىي تارقىلىش بولىدۇ
سەي جەندۇڭ بېيجىڭ دىتەن دوختۇرخانىسىدىن
يېقىندا مەلۇم بىر ئۇنىۋېرسىتېت شەھىرىدىكى يۈزدىن ئارتۇق ئوقۇغۇچىنىڭ ئەيدىز بىلەن يۇقۇملانغانلىقى توغرىسىدىكى خەۋەر پۈتۈن مەملىكەتنى زىلزىلىگە سالدى. سانلىق مەلۇماتتا كۆرسىتىلىشىچە، بۇ يۇقۇملانغۇچىلار ئاساسلىقى جىنسىي تارقىلىدىكەن، بۇنىڭ ئىچىدە ئەرلەر كۆپ ساننى ئىگىلەيدىكەن. بۇنىڭغا قارىتا بەزىلەر ب تىپلىق جىگەر ياللۇغىنىڭ ئەيدىزنىڭ تارقىلىش يوللىرىغا ئوخشاش قان، جىنسىي ئۇچرىشىش ۋە ئانىدىن بالىلاردىن تارقىلىدىغانلىقىنى چۈشەنمەيدۇ، نېمە ئۈچۈن ئەيدىز جىنسىي تارقىلىشنى ئاساس قىلىدۇ، بولۇپمۇ ئەرلەر بىلەن ئەرلەر مۇناسىۋەتلىكلىرى تېخىمۇ "ئېغىر ئاپەت رايونى" بولۇپ، ب تىپلىق جىگەر ياللۇغىدا ئانىلار بىلەن بوۋاقتىن تارقىلىش ئاساس قىلىنىپ جىنسىي تارقىلىش ناھايىتى ئاز كۆرۈلىدۇ؟ ئەر - ئەرلەرنىڭ مۇناسىۋىتى نېمە ئۈچۈن ئاسانلا ئەيدىز بىلەن يۇقۇملىنىدۇ ؟
ب تىپلىق جىگەر ياللۇغى بىلەن ئەيدىز كېسىلىنىڭ تارقىلىش يوللىرى ئوخشاش بولسىمۇ، ئادەم بەدىنىنىڭ ئىممۇنىتېت سىستېمىسىنىڭ بۇ ئىككى خىل ۋىرۇسقا بولغان ئىنكاسى ئوخشىمايدۇ، شۇڭا ئەيدىز كېسىلى جىنسىي ئۇچرىشىش ئارقىلىق تېخىمۇ ئاسانلا تارقىلىدۇ.
نورمال قۇرامىغا يەتكەنلەرنىڭ ئىممۇنىتېت سىستېمىسى ب تىپلىق جىگەر ياللۇغى ۋىرۇسىدا قوغداش رولىغا ئىگە ئانتىتېلا يەنى ب تىپلىق جىگەر ياللۇغى ۋىرۇسى يۈزىدىكى ئانتىتېلا پەيدا قىلىدۇ. ۋىرۇس بىلەن يۇقۇملانغاندىن كېيىن، قۇرامىغا يەتكەنلەرنىڭ ٪95 ئىممۇنىتېت سىستېمىسى ئاپتوماتىك ھالدا ب تىپلىق جىگەر ياللۇغى ۋىرۇسى يۈزىدىكى ئانتىتېلا پەيدا بولۇپ، ۋىرۇسنى تازىلايدۇ. ئاران ٪5ئەتراپىدا ئىممۇنىتېت ئىقتىدارى تۆۋەنلىگەنلەر ئاستا خاراكتېرلىك ب تىپلىق جىگەر ياللۇغى ۋىرۇسى بىلەن يۇقۇملانغۇچىلارغا ئايلىنىشى مۇمكىن. لېكىن بوۋاقلارنىڭ ب تىپلىق جىگەر ياللۇغى ۋىرۇسى بىلەن يۇقۇملانغانلىقى ئوخشىمايدۇ، بوۋاقلارنىڭ ئىممۇنىتېت سىستېمىسى تېخى مۇكەممەللەشمىگەچكە، ب تىپلىق جىگەر ياللۇغى ۋىرۇسىدىن ئىبارەت بۇ كىرىش دۈشمىنىنى ئېنىق تونۇپ يېتەلمەيدۇ، ب تىپلىق جىگەر ياللۇغى ۋىرۇسىغا "ئىممۇنىتېت چىدامچان" پەيدا قىلىدۇ، ئانتىتېلا ۋىرۇسىنى تازىلىيالمايدۇ، بۇ ب تىپلىق جىگەر ياللۇغى ۋىرۇسى بىلەن يۇقۇملىنىدىغان ئاسان يۇقۇملىنىدىغان كىشىلەر. تەتقىقاتلاردا كۆرسىتىلىشىچە، يېشى قانچە كىچىك بولسا، ب تىپلىق جىگەر ياللۇغى ۋىرۇسى بىلەن يۇقۇملانغاندىن كېيىن " ئىممۇنىتېت چىدامچانلىقى" شۇنچە كۈچلۈك بولسا، شۇنچە ئاسان يۇقۇملىنىپ ئاستا خاراكتېرلىك بولىدىكەن. شۇڭا ب تىپلىق جىگەر ياللۇغى ۋىرۇسى جىنسىي تارقىلىپ كەتسىمۇ، ئەر-ئاياللار ئارىسىدا تارقىلىش نىسبىتى بىر قەدەر كىچىك. تېخىمۇ مۇھىمى، ھازىر بىخەتەر، ئۈنۈملۈك ب تىپلىق جىگەر ياللۇغى ۋاكسىنىسى بار بولدى، بالىلار، ب تىپلىق جىگەر ياللۇغى ۋىرۇسى بىلەن يۇقۇملانغان خەتەرلىك كىشىلەر ب تىپلىق جىگەر ياللۇغى ۋاكسىنىسى ئەملەش ئارقىلىق Bتىپلىق جىگەر ياللۇغىنىڭ ئالدىنى ئالىدۇ.ب تىپلىق جىگەر ياللۇغى ۋىرۇسى بىلەن يۇقۇملانغان ئانىنىڭ تۇغۇلغان ئەۋلادى يەككە ب تىپلىق جىگەر ياللۇغى ۋاكسىنىسى يەنىلا بىر قىسىم بالىلار يۇقۇملانغان، تۇغۇلغاندا بىر يىڭنە ب تىپلىق جىگەر ياللۇغى ئىممۇنىتېتلىق شارسىمان ئاقسىلى ئۇرۇپ، يېڭى تۇغۇلغان بوۋاقنى تۇغۇلغاندىن كېيىن دەرھال ئانتىتېلاغا ئېرىشتۈرۈش كېرەك. يۇقىرى ۋىروستا كۆپەيتىلگەن ب تىپلىق جىگەر ياللۇغى ئانىلار ھامىلدار بولۇشنىڭ ئاخىرقى باسقۇچىدا ئەڭ ياخشىسى يەنە نەچچە ئاي ۋىروسقا قارشى دورىلارنى ئىچىپ، ۋىروسنىڭ كۆپەيتىش سەۋىيىسىنى تۆۋەنلەتكەندىلا، ب تىپلىق جىگەر ياللۇغى ۋىرۇسىنىڭ ئانىلار بىلەن بوۋاقلارنىڭ تارقىلىشىنى ئۈنۈملۈك توسقىلى بولىدۇ.
ئەيدىز ۋىرۇسىدىن يۇقۇملىنىش ب تىپلىق جىگەر ياللۇغىغا ئوخشىمايدىكەن، ھازىرغا قەدەر ئىنسانلارنىڭ ئىممۇنىتېت سىستېمىسىدا ئەيدىز ۋىرۇسىنى تازىلايدىغان ئۈنۈملۈك ئانتىتېلا پەيدا بولىدىغانلىقى ھەم ئەيدىز ۋاكسىنىسىنىڭ ئالدىنى ئالغىلى بولىدىغانلىقىنى بايقىمىغان. قان تەقدىم قىلغۇچىلار، ھامىلىدارلىق مەزگىلىدە ئەيدىزنى قاتتىق تاللاپ تەكشۈرۈۋاتقان ئەھۋالدا، جىنسىي تارقىلىش ۋە بىخەتەر بولمىغان ئوكۇل سېلىش ئەيدىز ۋىرۇسىنىڭ ئاساسلىق تارقىلىش يولى بولۇپ قالىدۇ. ھەمجىنىسلار ئارىسىدا بولۇپمۇ ئەرلەر - ھەمجىنىسلار ئەيدىز ۋىرۇسى بىلەن يۇقۇملىنىش خەتىرى يۇقىرى كىشىلەر توپى . بەزىلەرنىڭ ئىستاتىستىكا قىلىشىچە، ئەر-ئوخشاش جىنىسلىق مۇھەببەتلەر ئىچىدە، ٪68تىن ٪100كىچە مەقەت يولى-زەكەرلىك قىلمىشلار ئىكەن. مەقەت يولى شىللىق پەردىسى بىلەن جىنسىي يول شىللىق پەردىسى كۆرۈنەرلىك ئوخشىمايدۇ جىنسىي يول شىللىق پەردىسى كۆپ قەۋەتلىك قاسراقسىمان يۇقىرى تېرە ھۈجەيرىسىدىن تەركىب تاپقان بولۇپ، بىر قەدەر ياخشى ئىلاستىكىلىققا ئىگە، ئۇنىڭ ئۈستىگە جىنسىي يول شىللىق پەردىسى نۇرغۇن جىنسىي يول سۇيۇقلۇقىنى ئاجرىتىپ چىقىرالايدۇ، بۇنىڭدا سىلىقلاش سۇيۇقلۇقى رولى بولۇپلا قالماي يەنە بەزى ئىممۇنىتېت ئامىللىرى بار بولۇپ، جىنسىي يول شىللىق پەردىسىنىڭ زىيانغا ئۇچرىشىدىن قوغدايدۇ. مەقەت يولى پەقەت بىر چوڭ تەرەتنىڭ چىقىرىش يولى، مەقەت يولى ۋە مەقەت نەيچىسىنىڭ يۈزىدىكى شىللىق پەردىسى ناھايىتى نېپىز، قان تومۇرلار تېيىز بولۇپ، سۈركىلىپ بولغاندىن كېيىن ئاسانلا زەخمىلىنىدۇ. ئۇنىڭ ئۈستىگە مەقەت يولى ۋە مەقەت نەيچىسىدە گەندە بۇلغىنىش بولغاچقا، تېخىمۇ ئاسان يۇقۇملىنىشنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ. شۇڭا بارلىق مەقئەت ئارقىلىق جىنسىي مۇناسىۋەت ئۆتكۇزچىلەردە دېگۈدەك ئېغىر ئوخشىمىغان مەقەتلىك كېسەللىكلەر مەۋجۇت، مەسىلەن بوۋاسىر يارىسى، مەقئەت يېرىلىش، مەقئەت ئەتراپى قوقاق، مەقەت ئىشىكى ئەمچەك ئۆسمىسى ۋىرۇسى بىلەن يۇقۇملىنىش، مەقەت راكى قاتارلىقلار. شۇڭا، ئەيدىز كېسىلى ئەرلەر بىلەن ھەمجىنىسلار ئارىسىدا تېخىمۇ ئاسان تارقىلىدۇ.
مەنبەسى: ساغلاملىق گېزىتى
来源：健康报社ب تىپلىق جىگەر ياللۇغى بىلەن ئەيدىز كېسىلىنىڭ تارقىلىش يوللىرى ئوخشاش بولسىمۇ، ئادەم بەدىنىنىڭ ئىممۇنىتېت سىستېمىسىنىڭ بۇ ئىككى خىل ۋىرۇسقا بولغان ئىنكاسى ئوخشىمايدۇ، شۇڭا ئەيدىز كېسىلى جىنسىي ئۇچرىشىش ئارقىلىق تېخىمۇ ئاسانلا تارقىلىدۇ.
نورمال قۇرامىغا يەتكەنلەرنىڭ ئىممۇنىتېت سىستېمىسى ب تىپلىق جىگەر ياللۇغى ۋىرۇسىدا قوغداش رولىغا ئىگە ئانتىتېلا يەنى ب تىپلىق جىگەر ياللۇغى ۋىرۇسى يۈزىدىكى ئانتىتېلا پەيدا قىلىدۇ. ۋىرۇس بىلەن يۇقۇملانغاندىن كېيىن، قۇرامىغا يەتكەنلەرنىڭ ٪95 ئىممۇنىتېت سىستېمىسى ئاپتوماتىك ھالدا ب تىپلىق جىگەر ياللۇغى ۋىرۇسى يۈزىدىكى ئانتىتېلا پەيدا بولۇپ، ۋىرۇسنى تازىلايدۇ. ئاران ٪5ئەتراپىدا ئىممۇنىتېت ئىقتىدارى تۆۋەنلىگەنلەر ئاستا خاراكتېرلىك ب تىپلىق جىگەر ياللۇغى ۋىرۇسى بىلەن يۇقۇملانغۇچىلارغا ئايلىنىشى مۇمكىن. لېكىن بوۋاقلارنىڭ ب تىپلىق جىگەر ياللۇغى ۋىرۇسى بىلەن يۇقۇملانغانلىقى ئوخشىمايدۇ، بوۋاقلارنىڭ ئىممۇنىتېت سىستېمىسى تېخى مۇكەممەللەشمىگەچكە، ب تىپلىق جىگەر ياللۇغى ۋىرۇسىدىن ئىبارەت بۇ كىرىش دۈشمىنىنى ئېنىق تونۇپ يېتەلمەيدۇ، ب تىپلىق جىگەر ياللۇغى ۋىرۇسىغا "ئىممۇنىتېت چىدامچان" پەيدا قىلىدۇ، ئانتىتېلا ۋىرۇسىنى تازىلىيالمايدۇ، بۇ ب تىپلىق جىگەر ياللۇغى ۋىرۇسى بىلەن يۇقۇملىنىدىغان ئاسان يۇقۇملىنىدىغان كىشىلەر. تەتقىقاتلاردا كۆرسىتىلىشىچە، يېشى قانچە كىچىك بولسا، ب تىپلىق جىگەر ياللۇغى ۋىرۇسى بىلەن يۇقۇملانغاندىن كېيىن " ئىممۇنىتېت چىدامچانلىقى" شۇنچە كۈچلۈك بولسا، شۇنچە ئاسان يۇقۇملىنىپ ئاستا خاراكتېرلىك بولىدىكەن. شۇڭا ب تىپلىق جىگەر ياللۇغى ۋىرۇسى جىنسىي تارقىلىپ كەتسىمۇ، ئەر-ئاياللار ئارىسىدا تارقىلىش نىسبىتى بىر قەدەر كىچىك. تېخىمۇ مۇھىمى، ھازىر بىخەتەر، ئۈنۈملۈك ب تىپلىق جىگەر ياللۇغى ۋاكسىنىسى بار بولدى، بالىلار، ب تىپلىق جىگەر ياللۇغى ۋىرۇسى بىلەن يۇقۇملانغان خەتەرلىك كىشىلەر ب تىپلىق جىگەر ياللۇغى ۋاكسىنىسى ئەملەش ئارقىلىق Bتىپلىق جىگەر ياللۇغىنىڭ ئالدىنى ئالىدۇ.ب تىپلىق جىگەر ياللۇغى ۋىرۇسى بىلەن يۇقۇملانغان ئانىنىڭ تۇغۇلغان ئەۋلادى يەككە ب تىپلىق جىگەر ياللۇغى ۋاكسىنىسى يەنىلا بىر قىسىم بالىلار يۇقۇملانغان، تۇغۇلغاندا بىر يىڭنە ب تىپلىق جىگەر ياللۇغى ئىممۇنىتېتلىق شارسىمان ئاقسىلى ئۇرۇپ، يېڭى تۇغۇلغان بوۋاقنى تۇغۇلغاندىن كېيىن دەرھال ئانتىتېلاغا ئېرىشتۈرۈش كېرەك. يۇقىرى ۋىروستا كۆپەيتىلگەن ب تىپلىق جىگەر ياللۇغى ئانىلار ھامىلدار بولۇشنىڭ ئاخىرقى باسقۇچىدا ئەڭ ياخشىسى يەنە نەچچە ئاي ۋىروسقا قارشى دورىلارنى ئىچىپ، ۋىروسنىڭ كۆپەيتىش سەۋىيىسىنى تۆۋەنلەتكەندىلا، ب تىپلىق جىگەر ياللۇغى ۋىرۇسىنىڭ ئانىلار بىلەن بوۋاقلارنىڭ تارقىلىشىنى ئۈنۈملۈك توسقىلى بولىدۇ.
ئەيدىز ۋىرۇسىدىن يۇقۇملىنىش ب تىپلىق جىگەر ياللۇغىغا ئوخشىمايدىكەن، ھازىرغا قەدەر ئىنسانلارنىڭ ئىممۇنىتېت سىستېمىسىدا ئەيدىز ۋىرۇسىنى تازىلايدىغان ئۈنۈملۈك ئانتىتېلا پەيدا بولىدىغانلىقى ھەم ئەيدىز ۋاكسىنىسىنىڭ ئالدىنى ئالغىلى بولىدىغانلىقىنى بايقىمىغان. قان تەقدىم قىلغۇچىلار، ھامىلىدارلىق مەزگىلىدە ئەيدىزنى قاتتىق تاللاپ تەكشۈرۈۋاتقان ئەھۋالدا، جىنسىي تارقىلىش ۋە بىخەتەر بولمىغان ئوكۇل سېلىش ئەيدىز ۋىرۇسىنىڭ ئاساسلىق تارقىلىش يولى بولۇپ قالىدۇ. ھەمجىنىسلار ئارىسىدا بولۇپمۇ ئەرلەر - ھەمجىنىسلار ئەيدىز ۋىرۇسى بىلەن يۇقۇملىنىش خەتىرى يۇقىرى كىشىلەر توپى . بەزىلەرنىڭ ئىستاتىستىكا قىلىشىچە، ئەر-ئوخشاش جىنىسلىق مۇھەببەتلەر ئىچىدە، ٪68تىن ٪100كىچە مەقەت يولى-زەكەرلىك قىلمىشلار ئىكەن. مەقەت يولى شىللىق پەردىسى بىلەن جىنسىي يول شىللىق پەردىسى كۆرۈنەرلىك ئوخشىمايدۇ جىنسىي يول شىللىق پەردىسى كۆپ قەۋەتلىك قاسراقسىمان يۇقىرى تېرە ھۈجەيرىسىدىن تەركىب تاپقان بولۇپ، بىر قەدەر ياخشى ئىلاستىكىلىققا ئىگە، ئۇنىڭ ئۈستىگە جىنسىي يول شىللىق پەردىسى نۇرغۇن جىنسىي يول سۇيۇقلۇقىنى ئاجرىتىپ چىقىرالايدۇ، بۇنىڭدا سىلىقلاش سۇيۇقلۇقى رولى بولۇپلا قالماي يەنە بەزى ئىممۇنىتېت ئامىللىرى بار بولۇپ، جىنسىي يول شىللىق پەردىسىنىڭ زىيانغا ئۇچرىشىدىن قوغدايدۇ. مەقەت يولى پەقەت بىر چوڭ تەرەتنىڭ چىقىرىش يولى، مەقەت يولى ۋە مەقەت نەيچىسىنىڭ يۈزىدىكى شىللىق پەردىسى ناھايىتى نېپىز، قان تومۇرلار تېيىز بولۇپ، سۈركىلىپ بولغاندىن كېيىن ئاسانلا زەخمىلىنىدۇ. ئۇنىڭ ئۈستىگە مەقەت يولى ۋە مەقەت نەيچىسىدە گەندە بۇلغىنىش بولغاچقا، تېخىمۇ ئاسان يۇقۇملىنىشنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ. شۇڭا بارلىق مەقئەت ئارقىلىق جىنسىي مۇناسىۋەت ئۆتكۇزچىلەردە دېگۈدەك ئېغىر ئوخشىمىغان مەقەتلىك كېسەللىكلەر مەۋجۇت، مەسىلەن بوۋاسىر يارىسى، مەقئەت يېرىلىش، مەقئەت ئەتراپى قوقاق، مەقەت ئىشىكى ئەمچەك ئۆسمىسى ۋىرۇسى بىلەن يۇقۇملىنىش، مەقەت راكى قاتارلىقلار. شۇڭا، ئەيدىز كېسىلى ئەرلەر بىلەن ھەمجىنىسلار ئارىسىدا تېخىمۇ ئاسان تارقىلىدۇ.
مەنبەسى: ساغلاملىق گېزىتى
