【双语】早吃药难道不会早耐药吗？
ئەجەبا دورىنى بالدۇر يېسە بالدۇر دورىغا چىداملىق بولۇپ قالمامدۇ؟
好处1：发生耐药概率降低。ئەجەبا دورىنى بالدۇر يېسە بالدۇر دورىغا چىداملىق بولۇپ قالمامدۇ؟
有人担心，早服药会更早产生耐药，需要替换更贵的药物，要么无法负担，要么无药可用。
然而，临床研究表明，早治疗的患者产生耐药的比例比晚治疗的患者还要小。
不上药为什么会耐药？
HIV本身是一种逆转录病毒，这种病毒在自我复制的过程中，非常容易发生变异。虽然，变异的结果是随机的，产生耐药性的概率非常低。不吃药，病毒会在人体内大量地复制繁殖时。虽然耐药的概率很小，但是基数很大,导致HIV感染者体内产生小部分耐药的病毒。
上药后产生耐药的原因？
服药依从性差，血浆中的药物浓度水平不足时,体内病毒被不完全抑制,这是发生病毒耐药突变的主要原因。一项对于人体内潜伏病毒的研究结果显示,当病毒载量被抑制到50 copies/ml以下时,则不会出现新的耐药突变,此时体内潜伏的病毒型和血清中病毒型是一致的。当病毒载量高于这个阈值时,就可能产生新的耐药突变株。
好处2：毒副作用更小。
只要是药物，既能对疾病有治疗作用，也会对身体产生一定的损害。药物是否产生明显的毒副作用，这因人而异。但是，有研究表明，在 CD4 数量较高时开始治疗，有助于降低药物的某些毒副反应。
好处3：利于免疫功能恢复。
服药后，CD4 细胞的数量会上升，免疫功能有所恢复。早治疗的患者，其免疫功能恢复的程度会比晚期开始治疗要高。
好处4：并发症机会性感染更少。
早治疗可以使免疫系统维持在一定水平，大幅减少艾滋病患者出现肾功能异常、骨质疏松、心肌梗死、癌症等并发症的风险，并预防其他机会性感染疾病（人体免疫力低下时容易感染正常人不易感染的细菌、病毒等而导致的疾病）的发生。
好处5：延缓疾病进展，延长寿命。
欧美一项历时 8 年的研究显示，CD4 细胞数量大于 350 开始治疗比在 200～350 开始治疗，死亡风险降低 30%。
好处6：经济负担更小。
我国政府免费提供治疗艾滋病的抗病毒药物。但若感染者延误治疗，容易发生合并感染等多种疾病，个人就需花费高额的检查和治疗费用。
ئەجەبا دورىنى بالدۇر يېسە بالدۇر دورىغا چىداملىق بولۇپ قالمامدۇ؟
بالدۇر دورا يىيشنىڭ پايدىلىق تەرىپى تۆۋەندىكىچە:
ئ1- پايدىلىق تەرىپى :دورىغا چىدامچانلىق يۈز بېرىش نىسبىتى تۆۋەنلەيدۇ
بەزىلەر بالدۇر دورا ئىچىشتە بالدۇر دورىغا چىداملىق بولۇپ، تېخىمۇ قىممەت دورىلارنى ئالماشتۇرۇش كېرەك، يا دورا پۇلىنى ئۈستىگە ئالالمايدىغان يا دورىنى ئىشلەتكىلى بولمايدىغانلىقىدىن ئەنسىرەيدۇ.
لېكىن كىلىنىكىلىق تەتقىقاتلاردا كۆرسىتىلىشىچە، بالدۇر داۋالانغان بىمارلارنىڭ دورىغا چىدامچانلىقى كېچىكىپ داۋالانغان بىمارلاردىنمۇ ئاز ئىكەن.
دورا يىمىسە نېمىشقا دورىغا چىداملىق بولىدۇ؟
ئەيدىز ئەسلىدىنلا بىر خىل ۋىرۇسنى تەتۈر ئايلاندۇرىدۇ، بۇ خىل ۋىرۇس ئۆزىنى كۆپەيتىش جەريانىدا، ئاسانلا ئۆزگىرىش يۈز بېرىدۇ. گەرچە ئۆزگىرىش نەتىجىسى ئىختىيارىي بولسىمۇ ، دورىغا چىدامچان بولۇش نىسبىتى ناھايىتى تۆۋەن . دورا يېمىسە، ۋىرۇس ئادەم بەدىنىدە كۆپ مىقداردا كۆپىيىدىغان چاغدا. گەرچە دورىغا چىداملىق بولۇش نىسبىتى ناھايىتى ئاز بولسىمۇ ، بىراق ئاساسىي سانى ناھايىتى چوڭ بولۇپ ، ئەيدىز ۋىرۇسى بىلەن يۇقۇملانغۇچىلارنىڭ تېنىدە دورىغا چىداملىق قىسمەن ۋىرۇسلارنى پەيدا قىلىدۇ .
دورا يىگەندىن كېيىن دورىغا چىداملىق بولۇش سەۋەبى ؟
دورا ئىچىشنىڭ بويسۇنۇشچانلىقى ناچار، قان پىلازمىسىدىكى دورىلارنىڭ قويۇقلۇق دەرىجىسى يېتەرلىك بولمىغاندا، بەدەندىكى ۋىرۇس پۈتۈنلەي تىزگىنلەنمەيدۇ، بۇ ۋىرۇسنىڭ دورىغا چىدامچانلىقىنىڭ تۇيۇقسىز ئۆزگىرىشىنىڭ ئاساسلىق سەۋەبى. ئادەم بەدىنىدىكى يوشۇرۇن ۋىرۇس تەتقىقات نەتىجىسىدە كۆرسىتىلىشىچە، ۋىروسنىڭ مىقدارى 50copies/مىللىتىدىن تۆۋەن بولغاندا، يېڭى دورىغا چىداملىق تۇيۇقسىز ئۆزگىرىش بولمايدىكەن، بۇ چاغدا بەدەندىكى يوشۇرۇن ۋىروس تىپى بىلەن قان بىسىمىدىكى ۋىرۇس تىپى بىردەك ئىكەن. ۋىروسنىڭ مىقدارى بۇ ئۆلچەمدىن يۇقىرى بولغاندا، دورىغا چىداملىق تۇيۇقسىز ئۆزگىرىش تۈپى پەيدا بولۇشى مۇمكىن.
ئ2- پايدىلىق تەرىپى : دورىنىڭ ئەكس تەسىرى تېخىمۇ كىچىك
دورا بولسىلا، كېسەلنى داۋالاش رولىغا ئىگە بولۇپلا قالماي يەنە سالامەتلىككە بەلگىلىك زىيان يەتكۈزىدۇ. دورىنىڭ روشەن زەھەرلىك ئەكس تەسىرى بار-يوقلىقى ئادەمگە قاراپ ئوخشىمايدۇ. بىراق تەتقىقاتلاردا كۆرسىتىلىشىچە، س د 4 نىڭ سانى بىر قەدەر يۇقىرى بولغاندا داۋالاش باشلىغاندا، دورىلارنىڭ بەزى زەھەرلىك قوشۇمچە رېئاكسىيىسىنى تۆۋەنلىتىشكە پايدىلىق ئىكەن.
ئ3- پايدىلىق تەرىپى : ئىممۇنىتېت ئىقتىدارىنى ئەسلىگە كەلتۈرۈشكە پايدىلىق
دورا ئىچكەندىن كېيىن، س د 4 ھۈجەيرىسىنىڭ سانى كۆپىيىدۇ، ئىممۇنىتېت ئىقتىدارى ئەسلىگە كېلىدۇ. بالدۇر داۋالانغان بىمارنىڭ ئىممۇنىتېت ئىقتىدارىنىڭ ئەسلىگە كېلىش دەرىجىسى ئاخىرقى باسقۇچتىكىدىن يۇقىرى بولىدۇ.
ئ4- پايدىلىق تەرىپى :ئەگەشمە كېسەللىكلەر پۇرسەت خاراكتېرلىك يۇقۇملىنىش تېخىمۇ ئاز
بالدۇر داۋالاش ئىممۇنىتېت سىستېمىسىنى مەلۇم سەۋىيەدە ساقلاپ قالىدۇ، ئەيدىز بىمارلىرىدا بۆرەك ئىقتىدارى بىنورمال، سۆڭەك شالاڭلىشىش، يۈرەك تىقىلىپ قېلىش، راك كېسىلى قاتارلىق ئەگەشمە كېسەللىكلەرنىڭ كۆرۈلۈش خەۋپىنى زور دەرىجىدە ئازايتىدۇ ھەمدە باشقا پۇرسەت خاراكتېرلىك يۇقۇملىنىش كېسەللىكلىرى (ئادەم بەدىنىدە ئىممۇنىتېت كۈچى تۆۋەن بولغاندا نورمال كىشىلەر ئاسان يۇقمايدىغان باكتېرىيە، ۋىرۇس قاتارلىقلاردىن كېلىپ چىقىدىغان كېسەللىكلەرنىڭ يۈز بېرىشىنىڭ ئالدىنى ئالىدۇ).
ئ5- پايدىلىق تەرىپى : كېسەللىكنىڭ تەرەققىياتىنى كېچىكتۈرۈپ، ئۆمرىنى ئۇزارتىش
ياۋروپا-ئامېرىكا بىر تۈرلۈك سەككىز يىل داۋاملاشقان تەتقىقاتتا كۆرسىتىلىشىچە، س د 4 ھۈجەيرىسىنىڭ سانى 350 دىن ئاشقاندا داۋالاش نىسبىتى 200-350 گىچە بولغاندىن باشلاپ داۋالاش باشلانغان، ئۆلۈش خەۋپ-خەتىرى ٪30 تۆۋەنلىگەن.
ئ6- پايدىلىق تەرىپى : ئىقتىسادىي يۈك تېخىمۇ يىنىك لەيدۇ
ئېلىمىز ھۆكۈمىتى ئەيدىز كېسىلىنى داۋالايدىغان ۋىرۇسقا قارشى دورىلارنى ھەقسىز تەمىنلەيدۇ. ئەمما يۇقۇملانغۇچىلار داۋالاشقا دەخلى يەتكۈزسە، ئاسانلا بىرلىشىپ يۇقۇملىنىش قاتارلىق كۆپ خىل كېسەللىكلەر كۆرۈلسە، شەخسلەر يۇقىرى سوممىلىق تەكشۈرۈش ۋە داۋالاش خىراجىتى سەرپ قىلىىشقا توغرا كىلىدۇ.
ئ1- پايدىلىق تەرىپى :دورىغا چىدامچانلىق يۈز بېرىش نىسبىتى تۆۋەنلەيدۇ
بەزىلەر بالدۇر دورا ئىچىشتە بالدۇر دورىغا چىداملىق بولۇپ، تېخىمۇ قىممەت دورىلارنى ئالماشتۇرۇش كېرەك، يا دورا پۇلىنى ئۈستىگە ئالالمايدىغان يا دورىنى ئىشلەتكىلى بولمايدىغانلىقىدىن ئەنسىرەيدۇ.
لېكىن كىلىنىكىلىق تەتقىقاتلاردا كۆرسىتىلىشىچە، بالدۇر داۋالانغان بىمارلارنىڭ دورىغا چىدامچانلىقى كېچىكىپ داۋالانغان بىمارلاردىنمۇ ئاز ئىكەن.
دورا يىمىسە نېمىشقا دورىغا چىداملىق بولىدۇ؟
ئەيدىز ئەسلىدىنلا بىر خىل ۋىرۇسنى تەتۈر ئايلاندۇرىدۇ، بۇ خىل ۋىرۇس ئۆزىنى كۆپەيتىش جەريانىدا، ئاسانلا ئۆزگىرىش يۈز بېرىدۇ. گەرچە ئۆزگىرىش نەتىجىسى ئىختىيارىي بولسىمۇ ، دورىغا چىدامچان بولۇش نىسبىتى ناھايىتى تۆۋەن . دورا يېمىسە، ۋىرۇس ئادەم بەدىنىدە كۆپ مىقداردا كۆپىيىدىغان چاغدا. گەرچە دورىغا چىداملىق بولۇش نىسبىتى ناھايىتى ئاز بولسىمۇ ، بىراق ئاساسىي سانى ناھايىتى چوڭ بولۇپ ، ئەيدىز ۋىرۇسى بىلەن يۇقۇملانغۇچىلارنىڭ تېنىدە دورىغا چىداملىق قىسمەن ۋىرۇسلارنى پەيدا قىلىدۇ .
دورا يىگەندىن كېيىن دورىغا چىداملىق بولۇش سەۋەبى ؟
دورا ئىچىشنىڭ بويسۇنۇشچانلىقى ناچار، قان پىلازمىسىدىكى دورىلارنىڭ قويۇقلۇق دەرىجىسى يېتەرلىك بولمىغاندا، بەدەندىكى ۋىرۇس پۈتۈنلەي تىزگىنلەنمەيدۇ، بۇ ۋىرۇسنىڭ دورىغا چىدامچانلىقىنىڭ تۇيۇقسىز ئۆزگىرىشىنىڭ ئاساسلىق سەۋەبى. ئادەم بەدىنىدىكى يوشۇرۇن ۋىرۇس تەتقىقات نەتىجىسىدە كۆرسىتىلىشىچە، ۋىروسنىڭ مىقدارى 50copies/مىللىتىدىن تۆۋەن بولغاندا، يېڭى دورىغا چىداملىق تۇيۇقسىز ئۆزگىرىش بولمايدىكەن، بۇ چاغدا بەدەندىكى يوشۇرۇن ۋىروس تىپى بىلەن قان بىسىمىدىكى ۋىرۇس تىپى بىردەك ئىكەن. ۋىروسنىڭ مىقدارى بۇ ئۆلچەمدىن يۇقىرى بولغاندا، دورىغا چىداملىق تۇيۇقسىز ئۆزگىرىش تۈپى پەيدا بولۇشى مۇمكىن.
ئ2- پايدىلىق تەرىپى : دورىنىڭ ئەكس تەسىرى تېخىمۇ كىچىك
دورا بولسىلا، كېسەلنى داۋالاش رولىغا ئىگە بولۇپلا قالماي يەنە سالامەتلىككە بەلگىلىك زىيان يەتكۈزىدۇ. دورىنىڭ روشەن زەھەرلىك ئەكس تەسىرى بار-يوقلىقى ئادەمگە قاراپ ئوخشىمايدۇ. بىراق تەتقىقاتلاردا كۆرسىتىلىشىچە، س د 4 نىڭ سانى بىر قەدەر يۇقىرى بولغاندا داۋالاش باشلىغاندا، دورىلارنىڭ بەزى زەھەرلىك قوشۇمچە رېئاكسىيىسىنى تۆۋەنلىتىشكە پايدىلىق ئىكەن.
ئ3- پايدىلىق تەرىپى : ئىممۇنىتېت ئىقتىدارىنى ئەسلىگە كەلتۈرۈشكە پايدىلىق
دورا ئىچكەندىن كېيىن، س د 4 ھۈجەيرىسىنىڭ سانى كۆپىيىدۇ، ئىممۇنىتېت ئىقتىدارى ئەسلىگە كېلىدۇ. بالدۇر داۋالانغان بىمارنىڭ ئىممۇنىتېت ئىقتىدارىنىڭ ئەسلىگە كېلىش دەرىجىسى ئاخىرقى باسقۇچتىكىدىن يۇقىرى بولىدۇ.
ئ4- پايدىلىق تەرىپى :ئەگەشمە كېسەللىكلەر پۇرسەت خاراكتېرلىك يۇقۇملىنىش تېخىمۇ ئاز
بالدۇر داۋالاش ئىممۇنىتېت سىستېمىسىنى مەلۇم سەۋىيەدە ساقلاپ قالىدۇ، ئەيدىز بىمارلىرىدا بۆرەك ئىقتىدارى بىنورمال، سۆڭەك شالاڭلىشىش، يۈرەك تىقىلىپ قېلىش، راك كېسىلى قاتارلىق ئەگەشمە كېسەللىكلەرنىڭ كۆرۈلۈش خەۋپىنى زور دەرىجىدە ئازايتىدۇ ھەمدە باشقا پۇرسەت خاراكتېرلىك يۇقۇملىنىش كېسەللىكلىرى (ئادەم بەدىنىدە ئىممۇنىتېت كۈچى تۆۋەن بولغاندا نورمال كىشىلەر ئاسان يۇقمايدىغان باكتېرىيە، ۋىرۇس قاتارلىقلاردىن كېلىپ چىقىدىغان كېسەللىكلەرنىڭ يۈز بېرىشىنىڭ ئالدىنى ئالىدۇ).
ئ5- پايدىلىق تەرىپى : كېسەللىكنىڭ تەرەققىياتىنى كېچىكتۈرۈپ، ئۆمرىنى ئۇزارتىش
ياۋروپا-ئامېرىكا بىر تۈرلۈك سەككىز يىل داۋاملاشقان تەتقىقاتتا كۆرسىتىلىشىچە، س د 4 ھۈجەيرىسىنىڭ سانى 350 دىن ئاشقاندا داۋالاش نىسبىتى 200-350 گىچە بولغاندىن باشلاپ داۋالاش باشلانغان، ئۆلۈش خەۋپ-خەتىرى ٪30 تۆۋەنلىگەن.
ئ6- پايدىلىق تەرىپى : ئىقتىسادىي يۈك تېخىمۇ يىنىك لەيدۇ
ئېلىمىز ھۆكۈمىتى ئەيدىز كېسىلىنى داۋالايدىغان ۋىرۇسقا قارشى دورىلارنى ھەقسىز تەمىنلەيدۇ. ئەمما يۇقۇملانغۇچىلار داۋالاشقا دەخلى يەتكۈزسە، ئاسانلا بىرلىشىپ يۇقۇملىنىش قاتارلىق كۆپ خىل كېسەللىكلەر كۆرۈلسە، شەخسلەر يۇقىرى سوممىلىق تەكشۈرۈش ۋە داۋالاش خىراجىتى سەرپ قىلىىشقا توغرا كىلىدۇ.
