【双语】艾防科普 如何看待CD4和HIV病载数据
ئەيدىز مۇداپىئەسىنى ئومۇملاشتۇرۇش / س د 4 ۋە ئەيدىزكېسەللىك سانلىق مەلۇماتىغا قانداق قارايمىز
对于艾滋病病毒感染者或艾滋病病人来说，CD4检测和 HIV病毒载量检测是非常重要的，也是感染者比较关注的问题。今天，我们就来普及一下CD4和病载的相关知识。ئەيدىز مۇداپىئەسىنى ئومۇملاشتۇرۇش / س د 4 ۋە ئەيدىزكېسەللىك سانلىق مەلۇماتىغا قانداق قارايمىز
在探讨CD4和HIV 病毒载量之前，我们要先了解艾滋病的感染原理:淋巴细胞是具有抗感染和肿瘤的免疫细胞，它主要有含CD4分⼦的Th细胞与含CD8分⼦的Tc细胞。CD4细胞起到“通风报信”的作⽤，CD8细胞有杀伤被感染细胞和癌细胞的作⽤。由于艾滋病病毒攻击对象是CD4细胞，所以艾滋病毒进⼊⼈体后，CD4细胞受到破坏，通风报信能⼒降低，这样CD8细胞就⽆法杀伤被感染细胞和癌细胞，导致机会性感染和癌症。因此CD4检测结果对艾滋病诊断、治疗效果的判断和对患者免疫功能的判断有着重要作用。
病毒载量是⽤于描述⼈体⾎液中HIV含量的术语。病毒载量越⾼，⼈体免疫系统受损的速度越快，增加了机会性感染的可能性。当艾滋病病毒感染者正在接受有效的抗逆转录病毒治疗时，病毒载量会变得⾮常低，以⾄于⽆法检测到(每毫升⾎液少于30个拷贝以下)。病毒载量检测不到的⼈，在性⾏为上⽆法传播艾滋病病毒。
那么，如何正确看待CD4的波动呢？
1.普通成人的CD4细胞数量为每立方毫米500个~1600个（不同的检测仪器和试剂，不同的人种，正常范围不同），HIV感染者的CD4细胞出现进行性或不规则性下降，标志着免疫系统受到严重损害，当CD4细胞小于每立方毫米200个时，我们就称为艾滋病病人，易发生多种机会性感染或肿瘤。
2.CD4是很重要的直接反应机体免疫力的指标，但是并不是唯一指标。影响CD4检测数变化的因素有很多，除了免疫力本身，还有许多因素会影响血液中的CD4水平，例如机体的CD4水平会随着季节和昼夜发生变化，每日午后最低，晚上8点半左右达到高峰；某些药物如肾上腺皮质激素使值降低；一些急性感染和大手术病人，可有中等度的减少等。
3.HIV感染者服药后往往要定期检测CD4指标以评价抗病毒治疗的效果，如果出现了与先前检测结果不相符合的情况，除了应该充分考虑各种可能影响CD4指标的因素外，还要认真分析检测结果是否是在误差允许的范围内的正常波动，一般情况下，CD4检测的误差和波动范围在30%左右都是正常的。
4.在评估HIV感染者的免疫力和治疗效果时，单纯的只看1-2次CD4数值是不够的，同时不同的检测仪器和试剂结果也有可能不同，建议持续前往同一医疗机构进行监测。HIV感染者经过有效的治疗，CD4细胞值逐步升高，免疫功能重建并恢复，坚持治疗，定期监测免疫功能，其期望寿命与正常人基本相同。
ئەيدىز مۇداپىئەسىنى ئومۇملاشتۇرۇش / س د 4 ۋە ئەيدىزكېسەللىك سانلىق مەلۇماتىغا قانداق قارايمىز
ئەيدىز ۋىرۇسى بىلەن يۇقۇملانغانلار ياكى ئەيدىز بىمارلىرى ئۈچۈن ئېيتقاندا س د 4 نى تەكشۈرۈش ۋە ئەيدىزۋىرۇسىنىڭ مىقدارىنى تەكشۈرۈش ئىنتايىن مۇھىم شۇنداقلا يۇقۇملانغۇچىلار بىرقەدەر كۆڭۈل بۆلىدىغان مەسىلە. بۈگۈن بىز س د 4 ۋە كېسەللىككە ئالاقىدار بىلىملەرنى ئومۇملاشتۇرۇپ باقايلى
س د 4 ۋە ئەيدىزۋىرۇسىنىڭ مىقدارى ئۈستىدە ئىزدىنىشتىن بۇرۇن، بىز ئالدى بىلەن ئەيدىز كېسىلىنىڭ يۇقۇملىنىش پىرىنسىپلىرىنى چۈشىنىشىمىز كېرەك: لىمفا ھۈجەيرىسى يۇقۇملىنىشقا ۋە ئۆسمىگە قارشى تۇرىدىغان ئىممۇنىتېت ھۈجەيرىسى بولۇپ، ئۇنىڭدا ئاساسلىقى س د 4 مولېكۇلى بار Th ھۈجەيرىسى ۋە س د 8 مولېكۇلىسى بار Tc ھۈجەيرىسى بار. س د 4 ھۈجەيرىسى " ھاۋا ئالماشتۇرۇش خېتى " رولىنى ئوينايدۇ ، س د 8 ھۈجەيرىسى يۇقۇملانغان ھۈجەيرە ۋە راك ھۈجەيرىلىرىنى ئۆلتۈرۈش رولىنى ئوينايدۇ . ئەيدىز ۋىرۇسى ھۇجۇم ئوبيېكتى س د 4 ھۈجەيرىسى بولغاچقا، ئەيدىز ۋىرۇسى ئادەم بەدىنىگە كىرگەندىن كېيىن، س د 4 ھۈجەيرىسى بۇزغۇنچىلىققا ئۇچراپ، ھاۋا ئالماشتۇرۇش خەتلىرىنى تۆۋەنلىتىدۇ، بۇنداق بولغاندا س د 8 ھۈجەيرىسى يۇقۇملانغان ھۈجەيرە ۋە راك ھۈجەيرىلىرىنى ئۆلتۈرەلمەي، پۇرسەت خاراكتېرلىك يۇقۇملىنىش ۋە راك كېسىلىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ. شۇڭا س د 4 تەكشۈرۈش نەتىجىسى ئەيدىز كېسىلىگە دىئاگنوز قويۇش، داۋالاش ئۈنۈمىگە ھۆكۈم قىلىش ۋە بىمارنىڭ ئىممۇنىتېت ئىقتىدارىغا ھۆكۈم قىلىشتا مۇھىم رول ئوينايدۇ
ۋىرۇس مىقدارى ئادەم بەدىنىدىكى ئەيدىزمىقدارىنى تەسۋىرلەشكە ئىشلىتىلىدۇ ۋىرۇسنىڭ مىقدارى قانچە يۇقىرى بولسا، ئادەم بەدىنىنىڭ ئىممۇنىتېت سىستېمىسىنىڭ زىيانغا ئۇچراش سۈرئىتى شۇنچە تېز بولۇپ، پۇرسەت خاراكتېرلىك يۇقۇملىنىش ئېھتىماللىقىنى ئاشۇرىدۇ. ئەيدىز ۋىرۇسى بىلەن يۇقۇملانغۇچىلار ئۈنۈملۈك ۋىرۇسقا قارشى داۋالاشنى قوبۇل قىلىۋاتقاندا، ۋىرۇسنىڭ يۈك كۆتۈرۈش مىقدارى ئىنتايىن تۆۋەن بولۇپ كېتىدۇ،شۇڭا تەكشۈرۈلمەيدۇ (ھەر مىللىلىتىر قان 30 كوپىيەدىن تۆۋەن). ۋىرۇسنىڭ يۈك كۆتۈرۈش مىقدارىنى ئۆلچەپ بولالمىغانلار جىنسىي ھەرىكىتى جەھەتتە ئەيدىز ۋىرۇسى تارقىتالمايدۇ
ئۇنداقتا س د 4 داۋالغۇشقا قانداق توغرا قاراش كېرەك؟
ئ 1. ئادەتتىكى قۇرامىغا يەتكەنلەرنىڭ س د 4 ھۈجەيرىسىنىڭ سانى ھەر كۇب مېتىردا 500 مىللىمېتىردىن 1600گىچە (ئوخشىمىغان تەكشۈرۈش ئەسۋابى ۋە سىناق دورىسى، ئوخشىمىغان ئادەم تۈرى، نورمال دائىرىسى ئوخشىمايدۇ)، ئەيدىزيۇقۇملانغۇچىنىڭ س د 4 ھۈجەيرىسى چىقىدۇ. ھازىر ئېلىپ بېرىلىدىغان ياكى تەرتىپسىزلىك تۆۋەنلەش ئىممۇنىتېت سىستېمىسى ئېغىر زىيانغا ئۇچرىغانلىقىنى بىلدۈرىدۇ، س د 4 ھۈجەيرىسى ھەر كۇب مىللىمېتىردىن 200دىن كىچىك بولغاندا، بىز ئەيدىز بىمارى دەپ ئاتايمىز، ئاسانلا كۆپ خىل پۇرسەت خاراكتېرلىك يۇقۇملىنىش ياكى ئۆسمە يۈز بېرىدۇ.
ئ 2.س د 4 ئورگانىزمنىڭ ئىممۇنىتېت كۈچىنى بىۋاستە ئىنكاس قىلىدىغان كۆرسەتكۈچ، بىراق بىردىنبىر كۆرسەتكۈچ ئەمەس. س د 4 نىڭ تەكشۈرۈش سانىدىكى ئۆزگىرىشلەرگە تەسىر كۆرسىتىدىغان ئامىللار ناھايىتى كۆپ، ئىممۇنىتېت كۈچىدىن باشقا يەنە نۇرغۇن ئامىللار قاندىكى س د 4 سەۋىيەسىگە تەسىر كۆرسىتىدۇ، مەسىلەن ئورگانىزىمنىڭ س د 4 سەۋىيەسى پەسىل ۋە كېچە-كۈندۈزگە ئەگىشىپ ئۆزگىرىپ، ھەر كۈنى چۈشتىن كېيىن ئەڭ تۆۋەن بولۇپ، كەچ سائەت 8 يېرىم ئەتراپىدا يۇقىرى پەللىگە يېتىدۇ بەزى دورىلار مەسىلەن بۆرەك ئۈستى بېزى پوستلاق ماددىسى ھورمۇنىنىڭ قىممىتى تۆۋەنلەيدۇ بىر قىسىم جىددىي خاراكتېرلىك يۇقۇملىنىش ۋە چوڭ ئوپېراتسىيە قىلىنغان بىمارلار ئوتتۇرھال دەرىجىدە ئازىيىدۇ.
ئ 3.ئەيدىزيۇقۇملانغۇچى دورا ئىچكەندىن كېيىن ھەمىشە س د 4 كۆرسەتكۈچىنى قەرەللىك تەكشۈرۈپ، ۋىروسقا قارشى داۋالاش ئۈنۈمىنى باھالايدۇ، ئەگەر ئىلگىرىكى تەكشۈرۈش نەتىجىسىگە ماس كەلمەيدىغان ئەھۋال كۆرۈلسە، س د 4 كۆرسەتكۈچىگە تەسىر كۆرسىتىدىغان تۈرلۈك ئامىللارنى تولۇق ئويلاشقاندىن سىرت، يەنە تەكشۈرۈش نەتىجىسىنىڭ خاتالىق پەرقى يول قويۇلىدىغان دائىرىدە نورمال داۋالغۇش بولغان-بولمىغانلىقىنى ئەستايىدىل تەھلىل قىلىش كېرەك، ئادەتتىكى ئەھۋالدا س د 4 تەكشۈرۈشتىكى خاتالىق پەرقى ۋە داۋالغۇش دائىرىسى ٪30ئەتراپىدا نورمال بولىدۇ.
ئ4. ئەيدىزۋىرۇسى بىلەن يۇقۇملانغۇچىنىڭ ئىممۇنىتېت كۈچى ۋە داۋالاش ئۈنۈمىنى باھالىغاندا، پەقەت 1-2 قېتىم س د 4 سانلىق قىممەتكە قاراشلا كۇپايە قىلمايدۇ، شۇنىڭ بىلەن بىر ۋاقىتتا ئوخشىمىغان تەكشۈرۈش ئەسۋابى ۋە سىناق رېئاكتىۋ نەتىجىسىمۇ ئوخشىماسلىقى مۇمكىن، ئوخشاش بىر داۋالاش ئاپپاراتلىرىغا بېرىپ داۋاملىق تەكشۈرۈش تەكلىپى بېرىلىدۇ. ئەيدىزۋىرۇسى بىلەن يۇقۇملانغۇچىلار ئۈنۈملۈك داۋالاش ئارقىلىق س د 4 ھۈجەيرە قىممىتى تەدرىجىي ئۆرلەپ، ئىممۇنىتېت ئىقتىدارىنى قايتا قۇرۇپ ئەسلىگە كەلتۈرۈپ، داۋالاشتا چىڭ تۇرۇپ، ئىممۇنىتېت ئىقتىدارىنى قەرەللىك كۈزىتىپ، ئۇنىڭ ئۆمرى نورمال كىشىلەر بىلەن ئاساسەن ئوخشاش بولىدۇ
س د 4 ۋە ئەيدىزۋىرۇسىنىڭ مىقدارى ئۈستىدە ئىزدىنىشتىن بۇرۇن، بىز ئالدى بىلەن ئەيدىز كېسىلىنىڭ يۇقۇملىنىش پىرىنسىپلىرىنى چۈشىنىشىمىز كېرەك: لىمفا ھۈجەيرىسى يۇقۇملىنىشقا ۋە ئۆسمىگە قارشى تۇرىدىغان ئىممۇنىتېت ھۈجەيرىسى بولۇپ، ئۇنىڭدا ئاساسلىقى س د 4 مولېكۇلى بار Th ھۈجەيرىسى ۋە س د 8 مولېكۇلىسى بار Tc ھۈجەيرىسى بار. س د 4 ھۈجەيرىسى " ھاۋا ئالماشتۇرۇش خېتى " رولىنى ئوينايدۇ ، س د 8 ھۈجەيرىسى يۇقۇملانغان ھۈجەيرە ۋە راك ھۈجەيرىلىرىنى ئۆلتۈرۈش رولىنى ئوينايدۇ . ئەيدىز ۋىرۇسى ھۇجۇم ئوبيېكتى س د 4 ھۈجەيرىسى بولغاچقا، ئەيدىز ۋىرۇسى ئادەم بەدىنىگە كىرگەندىن كېيىن، س د 4 ھۈجەيرىسى بۇزغۇنچىلىققا ئۇچراپ، ھاۋا ئالماشتۇرۇش خەتلىرىنى تۆۋەنلىتىدۇ، بۇنداق بولغاندا س د 8 ھۈجەيرىسى يۇقۇملانغان ھۈجەيرە ۋە راك ھۈجەيرىلىرىنى ئۆلتۈرەلمەي، پۇرسەت خاراكتېرلىك يۇقۇملىنىش ۋە راك كېسىلىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ. شۇڭا س د 4 تەكشۈرۈش نەتىجىسى ئەيدىز كېسىلىگە دىئاگنوز قويۇش، داۋالاش ئۈنۈمىگە ھۆكۈم قىلىش ۋە بىمارنىڭ ئىممۇنىتېت ئىقتىدارىغا ھۆكۈم قىلىشتا مۇھىم رول ئوينايدۇ
ۋىرۇس مىقدارى ئادەم بەدىنىدىكى ئەيدىزمىقدارىنى تەسۋىرلەشكە ئىشلىتىلىدۇ ۋىرۇسنىڭ مىقدارى قانچە يۇقىرى بولسا، ئادەم بەدىنىنىڭ ئىممۇنىتېت سىستېمىسىنىڭ زىيانغا ئۇچراش سۈرئىتى شۇنچە تېز بولۇپ، پۇرسەت خاراكتېرلىك يۇقۇملىنىش ئېھتىماللىقىنى ئاشۇرىدۇ. ئەيدىز ۋىرۇسى بىلەن يۇقۇملانغۇچىلار ئۈنۈملۈك ۋىرۇسقا قارشى داۋالاشنى قوبۇل قىلىۋاتقاندا، ۋىرۇسنىڭ يۈك كۆتۈرۈش مىقدارى ئىنتايىن تۆۋەن بولۇپ كېتىدۇ،شۇڭا تەكشۈرۈلمەيدۇ (ھەر مىللىلىتىر قان 30 كوپىيەدىن تۆۋەن). ۋىرۇسنىڭ يۈك كۆتۈرۈش مىقدارىنى ئۆلچەپ بولالمىغانلار جىنسىي ھەرىكىتى جەھەتتە ئەيدىز ۋىرۇسى تارقىتالمايدۇ
ئۇنداقتا س د 4 داۋالغۇشقا قانداق توغرا قاراش كېرەك؟
ئ 1. ئادەتتىكى قۇرامىغا يەتكەنلەرنىڭ س د 4 ھۈجەيرىسىنىڭ سانى ھەر كۇب مېتىردا 500 مىللىمېتىردىن 1600گىچە (ئوخشىمىغان تەكشۈرۈش ئەسۋابى ۋە سىناق دورىسى، ئوخشىمىغان ئادەم تۈرى، نورمال دائىرىسى ئوخشىمايدۇ)، ئەيدىزيۇقۇملانغۇچىنىڭ س د 4 ھۈجەيرىسى چىقىدۇ. ھازىر ئېلىپ بېرىلىدىغان ياكى تەرتىپسىزلىك تۆۋەنلەش ئىممۇنىتېت سىستېمىسى ئېغىر زىيانغا ئۇچرىغانلىقىنى بىلدۈرىدۇ، س د 4 ھۈجەيرىسى ھەر كۇب مىللىمېتىردىن 200دىن كىچىك بولغاندا، بىز ئەيدىز بىمارى دەپ ئاتايمىز، ئاسانلا كۆپ خىل پۇرسەت خاراكتېرلىك يۇقۇملىنىش ياكى ئۆسمە يۈز بېرىدۇ.
ئ 2.س د 4 ئورگانىزمنىڭ ئىممۇنىتېت كۈچىنى بىۋاستە ئىنكاس قىلىدىغان كۆرسەتكۈچ، بىراق بىردىنبىر كۆرسەتكۈچ ئەمەس. س د 4 نىڭ تەكشۈرۈش سانىدىكى ئۆزگىرىشلەرگە تەسىر كۆرسىتىدىغان ئامىللار ناھايىتى كۆپ، ئىممۇنىتېت كۈچىدىن باشقا يەنە نۇرغۇن ئامىللار قاندىكى س د 4 سەۋىيەسىگە تەسىر كۆرسىتىدۇ، مەسىلەن ئورگانىزىمنىڭ س د 4 سەۋىيەسى پەسىل ۋە كېچە-كۈندۈزگە ئەگىشىپ ئۆزگىرىپ، ھەر كۈنى چۈشتىن كېيىن ئەڭ تۆۋەن بولۇپ، كەچ سائەت 8 يېرىم ئەتراپىدا يۇقىرى پەللىگە يېتىدۇ بەزى دورىلار مەسىلەن بۆرەك ئۈستى بېزى پوستلاق ماددىسى ھورمۇنىنىڭ قىممىتى تۆۋەنلەيدۇ بىر قىسىم جىددىي خاراكتېرلىك يۇقۇملىنىش ۋە چوڭ ئوپېراتسىيە قىلىنغان بىمارلار ئوتتۇرھال دەرىجىدە ئازىيىدۇ.
ئ 3.ئەيدىزيۇقۇملانغۇچى دورا ئىچكەندىن كېيىن ھەمىشە س د 4 كۆرسەتكۈچىنى قەرەللىك تەكشۈرۈپ، ۋىروسقا قارشى داۋالاش ئۈنۈمىنى باھالايدۇ، ئەگەر ئىلگىرىكى تەكشۈرۈش نەتىجىسىگە ماس كەلمەيدىغان ئەھۋال كۆرۈلسە، س د 4 كۆرسەتكۈچىگە تەسىر كۆرسىتىدىغان تۈرلۈك ئامىللارنى تولۇق ئويلاشقاندىن سىرت، يەنە تەكشۈرۈش نەتىجىسىنىڭ خاتالىق پەرقى يول قويۇلىدىغان دائىرىدە نورمال داۋالغۇش بولغان-بولمىغانلىقىنى ئەستايىدىل تەھلىل قىلىش كېرەك، ئادەتتىكى ئەھۋالدا س د 4 تەكشۈرۈشتىكى خاتالىق پەرقى ۋە داۋالغۇش دائىرىسى ٪30ئەتراپىدا نورمال بولىدۇ.
ئ4. ئەيدىزۋىرۇسى بىلەن يۇقۇملانغۇچىنىڭ ئىممۇنىتېت كۈچى ۋە داۋالاش ئۈنۈمىنى باھالىغاندا، پەقەت 1-2 قېتىم س د 4 سانلىق قىممەتكە قاراشلا كۇپايە قىلمايدۇ، شۇنىڭ بىلەن بىر ۋاقىتتا ئوخشىمىغان تەكشۈرۈش ئەسۋابى ۋە سىناق رېئاكتىۋ نەتىجىسىمۇ ئوخشىماسلىقى مۇمكىن، ئوخشاش بىر داۋالاش ئاپپاراتلىرىغا بېرىپ داۋاملىق تەكشۈرۈش تەكلىپى بېرىلىدۇ. ئەيدىزۋىرۇسى بىلەن يۇقۇملانغۇچىلار ئۈنۈملۈك داۋالاش ئارقىلىق س د 4 ھۈجەيرە قىممىتى تەدرىجىي ئۆرلەپ، ئىممۇنىتېت ئىقتىدارىنى قايتا قۇرۇپ ئەسلىگە كەلتۈرۈپ، داۋالاشتا چىڭ تۇرۇپ، ئىممۇنىتېت ئىقتىدارىنى قەرەللىك كۈزىتىپ، ئۇنىڭ ئۆمرى نورمال كىشىلەر بىلەن ئاساسەن ئوخشاش بولىدۇ
